Koroner Arter Hastalığı Nedir?
Vücuda günde 3 bin galon kan pompalayan kalbin, bunu sağlayabilmesi için iyi beslenmeye ve oksijene ihtiyacı vardır. İyi beslenmeyen ve oksijen alamayan kalp dokusu, bir süre sonra işlevini yitirir ve kalp yetmezliğine yol açar. Kalbi besleyen ana damar, kalbin yüzeyindeki koroner arter adındaki atardamalardır. Bu damar, bazı faktörlerden dolayı meydana gelen plaklar sonucunda tıkanır ve kalbin yeterince beslenememesine ve oksijen alamamasına yol açar. Koroner arter damarı tıkandığı takdirde ise, kalp krizi ortaya çıkar. Bu nedenle koroner arter hastalığı ciddiye alınması gereken bir sağlık problemidir. Peki daha detaylı bahsedecek olursak, koroner arter hastalıkları nedir? Koroner arter hastalığı belirtileri nelerdir? Hepsi ve daha fazlasına Avicenna Hastanesi olarak ele aldığımız bu konu üzerinden ulaşabilirsiniz.
Koroner Arter Hastalığı Belirtileri
İstemik kalp hastalıkları olarak da bilinen koroner arter hastalıkları için en bilindik belirtisinin göğüs ağrısı olduğunu söyleyebiliriz. Bunun dışında göğüste tanımlanamayan bir rahatsızlık, ağırlık, gerginlik, basınç, uyuşma, yanma ya da sıkışma da meydana gelir. Bu hastalığa sahip olan hastalar, çoğunlukla mide ekşimesi ya da hazımsızlık ile bu durumu karıştırırlar. Göğüs ağrısı (angina) genel olarak göğüste meydana gelir ancak ara sıra sol omuzda, kollarda, boyunda, sırtta ve hatta çenede de meydana gelebilir. Bu hastalığın diğer belirtileri arasında ise şunlar yer alıyor;
- Nefes darlığı
- Terleme
- Kalp çarpıntısı
- Baş dönmesi
- Normalden daha hızlı bir kalp atışı
- Mide bulantısı
- Aşırı zayıflık
Koroner Arter Hastalığı Risk Faktörleri
Koroner hastalığının riskleri arasında 2 faktör vardır: kalıtım ve yaş. Bu iki faktöre sahip hastaların kontrol ve testlerini düzenli olarak yaptırması gerekmektedir. Özellikle bu konuda erkeklerde 40, kadınlarda ise 50 yaş üzeri bireylerin bilinçli olması şarttır. Bunların yanı sıra hareketsizlik, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, sigara ve alkol tüketimi, sinir ve depresyon gibi etkenler de bu hastalığın riskini artırır.
Koroner Arter Hastalığı Komplikasyonları
Bu hastalığın en önemli komplikasyonu kalp krizidir. Kalp krizinde, yukarıda da bahsettiğimiz gibi kalbi besleyen koroner arter damarları tamamen tıkanır ve bundan dolayı kalbe oksijen gitmez. Bunun dışında koroner hastalığının en tipik belirtisi göğüste meydana gelen ve sola doğru yayılan baskıdır. Ancak bu her zaman bir belirti göstermez. Hatta ileri yaştaki veya diyabeti olan hastalarda, bu hastalık herhangi bir belirti göstermeyebilir. Bunların yanı sıra daha önce bahsettiğimiz gibi nefes darlığı, çarpıntı ve bayılma gibi belirtiler de görülebilir.
Koroner Arter Hastalığı Nasıl Meydana Gelir?
Koroner damarların zaman içerisinde daralması sonucunda bu hastalık meydana gelir. Öte yandan insanların bir zaman sonra damarlarında sertleşme yani plak oluşumu başlar. Damarın iç çeperine biriken kolesterol ise, bu durumun en temel sebebidir. En esnek yapıda olan damarlar, yaşamın ilk zamanlarında vardır. Zaman geçtikçe, damar çeperlerine kolesterol birikimi meydana gelir ve damarlar sertleşir. Bunun sonucunda da damar sertliği adı verilen durum ortaya çıkar. Hatta bu duruma ateroskleroz denir.
Damar sertliği, damarın iç yüzeyinde meydana gelir. Çünkü damarların dış katmanları güçlü kas tabakaları ile çevrilidir. Daha sonra damarlar bir süre geçtikçe daralır ve yeterli kan akışı sağlayamazlar. Bazen hafif daralan damar, üzüntü, ani yoğun stres ve heyecan gibi durumlarda plak çatlamasına neden olur ve kalp krizine yol açar.
Koroner Arter Hastalığı Kimlerde Görülür?
Genellikle 40 yaş üstü insanlarda görülür. Ancak ailesinde bu hastalığa sahip olan kişiler varsa, bu hastalığa daha erken de yakalanabilirler. Erkekler, kadınlara nazaran daha büyük bir risk taşırlar. Kadınlarda olan östrojen hormonunun, kalp krizini önlediği düşünülüyor ve bu nedenle menopoz döneminin ardından kadınlarda bu hastalığın görülme sıklığının arttığı biliniyor. Çünkü bu dönemde kadınlardaki östrojen hormonu azalır.
Koroner Arter Hastalığı Tedavisi
Ciddi kalp damar hastalıklarından olan koroner arter hastalığı, diğer hastalıklar gibi erken teşhis edilmeli ve ardından önlem alınması gerekmektedir. Bu hastalığa bağlı olarak meydana gelen kalp yetmezliğinde, hastanın durumuna ve hikayesine göre teşhis konularak bir tedavi planı uygulanır. Teşhis için EKG (elektrokardiyografi), ekokardiyografi, stres testi, kalp kateterizasyonu ve anjiyografi ve kalp taraması gibi yöntemler yapılır. Bu testler sonucunda ise, ilaç tedavisi ve hayat standartları iyileştirme önerileri gibi yöntemlere başvurulur. Bunların yanı sıra bazı zamanlarda operasyonel müdahaleler de gerçekleştirilir. Bunların arasında anjiyoplasti ve stent yerleştirme uygulaması ve koroner by-pass ameliyatı yer alıyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Koroner arter hastalığı iyileşir mi?
Basit yaşam şekli ve diyet değişiklikleri ile bu hastalığı önlemek mümkün. Çoğunlukla ilaç ile tedavi edilen bu rahatsızlıkta ilaç yeterli olmazsa, o zaman cerrahi tedavi uygulanabilir.
Koroner arter hastaları nelere dikkat etmeli?
Yüksek tansiyonu olan kişiler, az ve sık yemeli, ağır ve yağlı yiyeceklerden uzak durmalı. Öte yandan koroner hastalarının günde en az 2 litre ve daha çok su içmesi gerekmektedir. Daha çok sebze ve meyve ağırlıklı beslenmesi önerilir.
Koroner arter hastalığı çeşitleri nelerdir?
İki adet koroner arter vardır. Biri sağ koroner arter, diğeri de sol ana koroner arterdir.
Kalp sağlığını tehdit eden koroner arter hastalıkları nelerdir?
Koroner arterlerde damar sertleşmesi, koroner arter daralması ve koroner arter tıkanması.
