Hemofobi halk arasındaki adıyla kan korkusu, yaralanma, kan görme veya iğne gibi durumlardan panik olma ve korkma durumudur. Kan korkusu olan kişiler, sadece kandan değil, yaralanma durumunda açık yara görme, ambulans sesi duyma gibi durumlarda da tetiklenmektedir. Kişiler bu gibi durumlarda panik olurlar, endişe duyarlar ve bazen bayılabilirler. Kan korkusu özel bir fobi olduğundan dolayı diğer fobi türlerinden ayrılmaktadır.
Hemofobi Nedir?
Halk arasındaki adıyla kan korkusu, kan, iğne ve yaralanma fobisidir. Hemofobi, kan korkusu olarak da bilinen bir psikolojik sağlık durumudur. Bu durum aşırı bir korku veya anksiyete durumu olarak tanımlanır. kan görmek, kan almak veya kanla ilgili herhangi bir durumla karşılaşıldığında yoğun bir korku duygusunu içermektedir. Bazı insanlar kan görmekten hoşlanmazlar ve bu durum oldukça normal olarak karşılanır. Ancak kan korkusu daha ciddi bir durumdur. Kişinin günlük yaşantısını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Hemofobiye sahip olan kişiler, kan görmek istemezler, tansiyon ölçümünden korkabilir veya ciddi bir yaralanma durumunda bile yardım istemekte tereddüt edebilmektedirler. Bu korku, bazen fiziksel bazen ise psikolojik semptomlarla da birlikte görülebilmektedir. Kan korkusu olan kişiler, baş dönmesi, titreme ve terleme gibi durumlar yaşayabilmektedir. Psikolojik belirtiler ise, baş dönmesi, panik ve endişe hali olarak görülebilmektedir. Kan korkusunu diğer fobilerden ayıran bir özellik ise tedavi edilmediği takdirde kişinin yaşamını olumsuz yönde etkilediğidir. Bu nedenle profesyonel destek alınması oldukça önemlidir.
Hemofobi (Kan Korkusu) Belirtileri
Kan korkusu semptomları hemen hemen herkeste aynı olarak gözlenmiştir. Ayrıca bu belirtilerin meydana gelmesi için de kişilerin direkt olarak kan ile temas etmesi gerekmemektedir. Kan görme, kan ile ilgili kelimelerin duyulması, veya herhangi bir ekranda kan görülmesi de bu semptomların görülmesi için yeterlidir. Kan korkusu olan kişiler hem fiziksel hem de psikolojik belirtiler göstermektedir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişen ancak çoğunlukla aynı olduğu semptomlardır.
Fiziksel Belirtiler
- Mide bulantısı ve kusma,
- Baş dönmesi, ayakta duramama,
- Titreme,
- Terleme,
- Bayılma,
- Nefes almada zorlanma,
- Kalp çarpıntısı,
Psikolojik Belirtiler
- Güçsüz ve halsiz hissetmek,
- Panik hali,
- Korku,
- Endişe duyma,
- Kontrolü kaybetme,
- Kanın bulunduğu ortamda kaçma,
- Bayılma hissi,
Hemofobi (Kan Korkusu) Nedenleri
Kan korkusunun nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak birde fazla nedeni bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Kan korkusunun ortaya çıkması genetik yatkınlığın bir nedeni olabilmektedir. Eğer aile bireylerinde kan korkusu var ise kişinin de hemofobi olması yüksek bir ihtimaldir. Bununla birlikte geçmişte yaşanmış olan bir travma veya olumsuz deneyimlerde bu korkunun ortaya çıkmasında rol oynamaktadır. Ayrıca travmatik bir kaza geçirmek veya çok fazla kan kaybına neden olmuş bir durum yaşamak da kan korkusunun meydana gelmesine neden olmaktadır. Kısacası bu fobinin ortaya çıkmasında birden fazla neden etken olmuş olabilir.
Genetik Faktörler
Genetik yatkınlık, fobilerin ortaya çıkmasındaki en büyük etken olabilmektedir. Eğer aile bireylerinde kan fobisi, kan korkusu var ise, diğer bireylerde de bu fobinin ortaya çıkması çok olası bir durumdur. Bununla birlikte kan korkusunun tek nedeni genetik yatkınlık olmayabilir. Bu fobi birden fazla etkenin bir araya gelmesiyle de ortaya çıkmış olabilir. Bu nedenle fobiyi sadece genetik yatkınlığa bağlamak doğru bir düşünce değildir. Bununla birlikte fobinin asıl kaynağının bilinmesi için profesyonel yardım alınması önemlidir.
Anne ve Babanın Endişeli Olması
Çocuklar çevresindeki olan şeylerden etkilenmektedir. Konuşmalardan, duyduğu kelimelerden, duyduğu cümle ve sözcüklerden etkilenmektedir. Hemofobi olan kişinin çocukluk döneminde çevresinde veya ailesinde kandan korkan kişiler olduğunda bu durumdan etkilenebilir. Bu nedenden dolayı kişide kan korkusu ortaya çıkmış olabilir. Bu düşünce ne kadar tuhaf gibi görünse de olası bir durumdur. Ancak bu faktörde tam anlamıyla hemofobi nedeni olmayabilir. Daha fazla etkene bağlı olarak da gerçekleşebilmektedir.
Travmalar
Özellikle çocukluk ve gençlik döneminde çok fazla ve ciddi travmtik olaylar yaşanması kan korkusunun bir nedeni olabilmektedir. Geçmiş dönemlerde yaşanmış olan travmalar ilerleyen zamanlarda kişide fobi oluşmasına neden olabilmektedir. Bununla birlikte kişinin kendisinin veya bir yakının kaza geçirmiş olması veya olumsuz olaylar yaşanmış olması kişide ilerleyen zamanlarda hemofobinin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Kan Korkusunun Kişinin Yaşamına Etkisi
Hemofobi, kişinin yaşamında olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Kan korkusu olan kişiler, tıbbi yönden tedavi olmak istemez. Hastalık durumunda muayene olmak istemez. Korkar ve endişe duyar bu durumda kişinin yaşamını zorlaştırmaktadır. Bununla birlikte tıbbi muayenede uzmanlar tarafından istenilen testleri yaptırmaktan kaçınabilirler. Ayrıca dış muayenesi veya ameliyat olmaktan da kaçınırlar. Bu durum kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde düşürmektedir. Ayrıca kişi bu durumdan hem fiziksel hem de psikolojik olarak zarar görebilmektedir. Kan fobisi olan kişiler, genellikle günlük yaşamdan uzaklaşarak depresyona girebilmektedir. Bu nedenle bu konu hakkında profesyonel destek almak önemlidir.
Hemofobi (Kan Korkusu) Tedavisi
Kan korkusu, kişinin yaralanmadan, kandan ve iğneden korkma ve endişe duyma durumudur. Bu durum kişinin günlük ve sosyal yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle tedavi edilmesi gereken bir sağlık problemidir. Hemofobi, klostrofobi ve niktofobi gibi neredeyse aynı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bu tedavi yöntemler, maruz bırakma terapisi, bilişsel davranışçı terapi ve duyarsızlaştırma terapisi gibi farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler kişiye özel olarak uygulanmaktadır. Uzman psikolog kişinin sorunlarını dinleyerek ve sorular sorarak kişiye uygun ve özel tedavi yöntemini uygulamaktadır. Tedavi yöntemlerinden biri olan terapi yöntemi, Fobileri yenebilmek ve onlarla baş edebilmek için çok önemli bir yöntemdir. Bununla birlikte terapi yöntemleri, kan korkusunun ortaya çıkmasına neden olan düşüncelerin belirlenmesini sağlamaktadır. Bu sayede sorunun asıl kaynağını bularak o kaynağa odaklanılmaktadır. Fobinin ilerleyiş düzeyi kişiden kişiye göre değişmektedir. Bu nedenle eğer ileri düzeyde bir fobi var ise kişiye terapi yöntemine ek olarak ilaç tedavisi de uygulanmaktadır.
