Böbrek üstü bezlerindeki kanser, “böbrek üstü bezleri kanseri” veya “adrenal kanser” olarak bilinmektedir. Böbrek üstü bezleri, böbreklerin üst kısmında yer alan ve vücudun stres tepkilerini düzenleyen hormonlarını üreten küçük bezlerdir. Kanser, adrenal korteksin hücrelerinden köken alır ve genellikle “adrenal kortikal karsinom” olarak adlandırılır.
Böbrek Üstü Bezi Kanseri Nedir?
Böbrek üstü bezleri, böbreklerin üst kısmında yer alan ve vücudun stres tepkilerini düzenleyen hormonlarını üreten küçük bezlerdir. Bu bezlerin dış kısmı (korteks) adrenal korteks adı verilmektedir. Böbrek üstü benzeri aynı zamanda birçok hormonun üretildiği yerdir. Bu kanser, genellikle bu korteks hücrelerinden kaynaklanmaktadır. Adrenal kanser oldukça nadir görülen bir kanser türüdür. Böbrek üstü bezlerinin normal işlevini bozarak, fazla hormon üretmesine neden olabilmektedir. Bu durum da bazı semptomların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu semptomlar arasında yüksek kan basıncı, kilo değişiklikleri, hormonal dengesizlikler, karın ağrısı ve diğer belirtiler bulunabilmektedir. Ancak bu semptomlar kişiden kişiye değişiklik göstermektedir.
Bununla birlikte böbrek üstünde meydana gelen tümörlerin hepsi kötü huylu olmamakla beraber iyi huylu tümörler de bulunmaktadır. Böbrek üstü bezinin iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunu belirlemek oldukça zordur. Ancak iyi huylu tümörler yayılmazken, kötü huylu olan tümörler vücudun diğer bölgelerine yayılabilmektedir. Böbrek üstü bezi kanseri tedavisi genellikle cerrahi müdahale içermektedir. Ancak kanserin evresine ve yayılma derecesine bağlı olarak tedavi yöntemleri değişmektedir. Bu tedavi yöntemleri arasında radyoterapi, kemoterapi gibi yöntemler bulunur.
Böbrek Üstü Bezi Kanseri Neden Olur?
Adrenal kanserinin tam olarak nedeni ve asıl kaynağı bilinmemektedir. Bununla birlikte, genetik faktörler, hormon dengesizlikleri, yaşam tarzı ve çevresel faktörler gibi çeşitli etmenlerin bir araya gelmesi sonucunda ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. Alile geçmişinde adrenal kanser öyküsü olan kişilerin bu kansere yakalanma riski yüksektir. Bununla birlikte hormonal düzensizlikler de adrenal kanser ile ilişkilendirilmiştir. Aşırı hormon üretimi yapan böbrek üstü bezleri tümörleri adrenal kanserin ortaya çıkmasında rol oynamaktadır. Yaşam tarzı faktörleri de bu kanserin ortaya çıkmasında rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler arasında sigara içme, obezite ve sağlıksız beslenme gibi etkenler de riski artırabilir. Çevresel faktörler arasında ise bazı kimyasallar, radyasyon maruziyeti ve çevresel kirleticiler gibi unsurların rol oynayabileceği düşünülmektedir.
Adrenal Kanser Belirtileri
- Tansiyon düşmesi veya yükselmesi,
- Baş ağrısı,
- Gereğinden fazla terleme,
- Kalp atış hızının artması,
- Titreme,
- Panik atak geçirmek,
- Nefes darlığı çekmek,
- Kabızlık,
- Kilo verme,
Kortizol Üretimine Bağlı Belirtiler
- Kan basıncının artması,
- Sesin kalınlaşması,
- Kan şekerinin yükselmesi,
- Boyun ve sırtta yağlanmanın artması,
- Kaslarda güçsüzlük,
- Kadınların kol, yüz ve sırtındaki kıllanmanın artış göstermesi,
- Kilo artışının genellikle yüz ve boyun bölgesinde görülmesi,
- Bacak ve kolların zayıflaması,
Aldesteron Üretimine Bağlı Belirtiler
- Kasların güçsüzleşmesi ile birlikte kramplar meydana gelmesi
- Susuzluk hali,
- Sık sık idrara çıkmak,
- Kan basıncının artması,
Testosteron Üretimine Bağlı Belirtiler
- Saç dökülmesi ile birlikte kellik ortaya çıkması
- Sivilce artışı,
- Kol, sırt ve yüzde kıllanmanın artması,
- Sesin kalınlaşması,
- Reglin durması,
Östrojen Üretimine Bağlı Belirtiler
- Menopoza girmiş kadınlarda reglin yeniden başlaması,
- Regl düzensizliklerinin yaşanması,
- Erkeklerde sertleşme sorunları ile birlikte cinsel isteksizlik meydana gelmesi
- Erkeklerde göğüs büyümesi meydana gelmesi,
Böbrek Üstü Bezi Kanseri Nasıl Anlaşılır?
Adrenal kanserin teşhisi için öncelikle doktor tarafından uygulanan fiziki muayene gereklidir. Hastanın semptomları dinlenerek kanser olgusundan şüpheleniliyorsa bazı testlerin yapılması gerekmektedir. Kan ve idrarda bulunan kortizol, aldosteron ve androjenler testleri bununla birlikte MR, Bilgisayarlı Tomografi ve Pet –CT gibi görüntüleme testleri yapılmaktadır. Bu görüntüleme testleri, adrenal bezlerdeki herhangi bir büyümeyi tespit etmek için gereklidir. Bununla birlikte tümörün vücudun başka bölgelere yayılıp yayılmadığını kontrol etmek için de uygulanan yöntemlerdir.
Böbrek Üstü Bezi Kanseri Tedavi Yolları Nelerdir?
Adrenal kanseri tedavisinde birden fazla yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemler kanserin evresine, türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Uzman doktor tarafından yapılan muayene ve testler sonucunda kişiye özel tedavi yöntemi planlanmaktadır. Adrenal kanser tedavisinde en sık kullanılan yöntem cerrahi müdahaledir. Cerrahi müdahale, tümörü ve etkilediği çevre dokuları çıkarmayı içermektedir. Eğer kanser böbrek üstü bezlerinin ve yakındaki lenf nodlarını da etkilediyse onlarında alınması gerekebilir. Radyoterapi yöntemi de adrenal kanseri tedavisinde kullanılan bir yöntemdir.
Radyoterapi, yüksek enerjili ışınların kanser hücrelerini öldürmek veya yayılıp büyümelerini durdurmak için kullanıldığı bir tedavi yöntemidir. Kemoterapi yöntemi ise, kanser hücrelerini yok etmek veya büyümelerini kontrol altına almak için kullanılan ilaçların kullanımını içermektedir. Karaciğer kanseri, göz kanseri gibi çoğu kanserin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir.
Sık Sorulan Sorular
Böbrek üstü bez kanseri türleri kendi aralarında dört tanedir. Bunlar, Adrenokortikal karsinom, Malign adrenal feokromositoma, Nöroblastom ve Malign paragangliomadır.
Adrenal kanserin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak bazı risk faktörleri olduğu düşünülmektedir. Örneğin, genetik geçişli bazı hastalıklarda böbrek üstü bezi tümörleri daha sık görüldüğü saptanmıştır. Ancak çevresel faktörler, yaşam tarzı, sigara kullanımı gibi faktörlere bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir.
Böbrek ağrısı genellikle sırtta kaburgaların altında, omurganın sağında ve sol bölgede hissedilmektedir. Ancak bazen üst karın ve kasıklara da ağrı gelebilmektedir.