Rota virüsü, özellikle bebekler ve küçük çocuklar arasında ciddi ishal ve kusmaya yol açan bir virüstür. Bu virüs, dünya çapında çocuklarda görülen ciddi gastroenterit vakalarının en yaygın nedenlerinden biridir. Bu virüsün bebek ve çocuklarda çok kolay bir şekilde yayıldığı bilinmektedir. İshal ile birlikte kusma, ateş ve dehidrasyon da virüsün belirgin semptomları arasındadır.
Rota Virüsü Nedir?
Rota virüsü, özellikle bebekler ve küçük çocuklar arasında yaygın olarak görülen ciddi ishal ve kusma vakalarının başlıca nedenidir. Bu virüs, dünya genelinde çocuklarda görülen ağır gastroenterit vakalarının en yaygın nedenidir. Bununla birlikte enfekte olmuş kişilerin dışkılarıyla temas yoluyla da bulaşabilmektedir. Bu virüs enfeksiyonu, özellikle 5 yaşın altındaki çocukları daha fazla etkilemektedir. Ancak her yaştan insanı enfekte edebilmektedir bu nedenle bulaşıcı bir hastalıktır.
Bu virüs genellikle küçük çocuklarda görülse de çeşitli yollar ile her yaştan insana bulaşabilmektedir. Örneğin dışkı yoluyla bulaşarak ve kontamine su veya yiyeceklerle yayılabilir. Ayrıca enfekte kişilerin dokunduğu yüzeyler aracılığıyla da diğer kişilere bulaşma riski de vardır. Virüs, hijyen kurallarına dikkat edilmediği takdirde hızlı bir şekilde yayılabilmektedir. Bu virüs özellikle küçük çocuklar için ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir virüstür. Semptomların erken fark edilmesi, uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması ve en önemlisi aşılamanın yapılması oldukça önemlidir. Toplum genelinde hijyen kurallarına uyulması ve çocukların düzenli olarak aşılanması, bu virüsün yayılmasını ve etkilerini en aza indirmektedir.
Rota Virüsü Neden Olur?
- Çocukların tuvaletten sonra ellerini sıklıkla yıkaması,
- El-ağız teması,
- Oyuncaklar ve sert nesneler,
- Ellerin hijyenik bir şekilde yıkanmaması,
- Kontamine yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi,
- Kapı kolları gibi yerlerle sıkça temas,
- Kişisel eşyaların başkaları tarafından kullanılması,
- Dışkı yoluyla bulaşabilmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
- Şiddetli bir şekilde ishal olunması,
- Ateş
- Mide bulantısı ve kusma,
- Yorgunluk ve halsizlik
- Baş ağrısı,
- Baş dönmesi,
- Dehidrasyon,
- Stres ve kaygı hali içerisinde olmak,
- Ağız ve boğaz kuruluğu,
- Karın ağrısı,
- Siyah, kanlı dışkı belirtiler arasındadır.
Rota Virüsü Aşısı Nedir?
Rota virüsü aşısı, rotavirüs enfeksiyonlarını önlemek amacıyla kullanılan bir aşıdır. Bu virüs özellikle bebekler ve çocuklarda ciddi ishal ve dehidrasyona neden olan bir virüstür. Aşı, bu enfeksiyonun yayılmasını ve şiddetini azaltmada oldukça etkilidir. Bu aşılar, genellikle bebeklere doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde uygulanır ve her iki aşı türü de ağız yoluyla verildiği için iğne gerektirmez. Bu aşılar enfeksiyonları önlemede oldukça etkilidir bu hastalığı %85-98 oranında önleyebilmektedir. Aşı olan bebekler, hastalığa yakalansalar bile genellikle daha hafif semptomlar gösterirler. Bu aşılar genellikle güvenli olarak kabul edilmektedir. Ancak bazı yan etkileri vardır. En yaygın yan etkiler arasında hafif ishal veya kusma, huzursuzluk ve düşük ateş yer alır. Rotavirüs aşısı, çocuk sağlığı açısından kritik öneme sahiptir. Ebeveynler, çocuklarının bu önemli aşıyı zamanında yaptırmalıdır.
Rota Virüsü Tanısı Nasıl Konulmaktadır?
Rotavirüs tanısı doktor tarafından fiziki muayene ile başlamaktadır. Doktor, hastanın şiddetli ishal, kusma, ateş gibi semptomlarını, ve tıbbi geçmişini değerlendirir. Özellikle bebekler ve çocuklarda ani başlayan şiddetli ishal rotavirüs enfeksiyonunu düşündürebilmektedir. Doktor hastanın fiziksel durumunu değerlendirir, özellikle dehidrasyon belirtilerini yani ağız kuruluğu, gözlerde çökme, azalmış idrar çıkışı gibi durumları arar. Sonrasında doktor hastadan dışkı tahlili isteyebilir. Dışkı tahlili rotavirüs teşhisi için oldukça önemli bir tanı yöntemidir. Rotavirüs teşhisi genellikle dışkı örneği analizi ile yapılmaktadır. Laboratuvarda, dışkı örneği üzerinde yapılan testlerle rotavirüsün varlığı belirlenmektedir.
Nasıl Tedavi Edilmektedir?
Rota virüsü enfeksiyonu genellikle kendiliğinden iyileşen bir durumdur ve genellikle spesifik bir tedavi gerektirmez. Ancak, semptomları hafifletmek ve komplikasyonları önlemek için doktor tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir. İshal ve kusma nedeniyle vücut sıvı kaybedebilmektedir. Bu nedenle, bol miktarda sıvı tüketmek önemlidir. Özellikle çocuklar ve yaşlılar için, elektrolit içeren sıvılar veya oral rehidrasyon solüsyonları doktor tarafından reçete edilebilir. Bununla birlikte sindirimi zorlamayacak hafif ve protein, lif ağırlıklı gıdalar tüketmek önemlidir. Virüsün neden olduğu ağrı ve ateşi azaltmak için ise doktor ağrı kesiciler reçete edebilmektedir.
Aynı zamanda virüsten korunmak ve ve enfeksiyonun yayılmasını önlemek için, enfekte olan kişinin ve çevresindekilerin sık sık ellerini yıkaması önemlidir. Ayrıca, hastalık belirtileri olan bir kişinin temastan kaçınması gerekmektedir. Bununla birlikte rotavirüsün den korunmak için aşılar mevcuttur. Kişi virüse yakalansa bile bu aşılar, enfeksiyonun şiddetini ve komplikasyon riskini azaltabilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Bu virüs çoğunlukla bebeklerde ve çocuklarda görülmektedir. Bu nedenle hamilelik döneminde rotavirüsü aşısının bebeğe bir yararı bulunmamaktadır.
Ülkemiz de iki çeşit ruhsatlı rota virüsü aşısı uygulanmaktadır. Bunlar, Rotarix ve Rotateq’dir. Her iki aşı çeşidi de oldukça güvenlidir.
Bu virüs aşısı markasına göre farklı dozlarda uygulanabilmektedir. Ancak iki doz uygulanan aşılarda bebek 15 haftalık olmadan uygulanmalıdır. İkinci dozu ise bebek 8 aylık olmadan uygulanmalıdır.