Glial tümör, beyin ve omurilikteki destek hücreleri olan glial hücrelerden kaynaklanan bir tümör türüdür. Bu hücreler, sinir hücrelerinin çevresinde destek, beslenme ve korunma gibi yetenekleri sağlayan önemli yapılardır. Glial tümörler, gliomalar olarak da bilinmektedir. Astrositomlar, oligodendrogliomlar ve ependimomlar olmak üzere üç türe ayrılmaktadır.
Glial Tümör Nedir?
Bu tümör, beyin ve omurilikte bulunan glial hücrelerden kaynaklanan bir tümör türüdür. Glial hücreler, sinir hücrelerinin yani nöronların çevresinde bulunan destek, beslenme ve korunma sağlayan önemli yapı taşlarıdır. Bu tümörler genellikle gliomalar olarak adlandırılır. Bu gliomlar üç ana türde incelenmektedir. Bunlar astrositomlar, oligodendrogliomlar ve ependimomlardır. Astrositomlar, astrosit adı verilen yıldız şeklindeki hücrelerden köken alırken, oligodendrogliomlar oligodendrositlerden ve ependimomlar ise ependimal hücrelerden oluşmaktadır.
Bu tümörler, benign (iyi huylu) veya malign (kötü huylu) olmak üzere ikiye ayrılır. Bu her iki çeşidin hem belirtileri hem de etkileri birbirinden farklıdır. Bu semptomlar, tümörün boyutu, konumu ve büyüme hızına bağlı olarak değişir. Belirtiler arasında baş ağrıları, nöbetler, kognitif ve davranışsal değişiklikler, motor ve duyusal işlev kayıpları gibi belirtileri mevcuttur. Malign gliomalar, hızlı büyüme ve yayılma eğiliminde olup, tedavisi daha zor ve prognozu genellikle daha kötü olan tümörlerdir. Bu tümörlerin tanısı genellikle doktor tarafından yapılan nörolojik muayene, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve biyopsi ile konur. Tedavi seçenekleri ise kişiden kişiye göre değişiklik gösterir. Bu tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, radyoterapi, kemoterapi ve hedefe yönelik tedavileri içerir.
Cerrahi yöntemi sıklıkla tercih edilen bir tedavi seçeneğidir. Cerrahi de tümörün mümkün olduğunca çıkarılmasını amaçlanmaktadır. Radyoterapi ve kemoterapi ise kalan kanser hücrelerini yok etmeyi veya tümör büyümesini engellemeyi hedefler. Bazı durumlarda hedefe yönelik tedavilerde uygulanabilir. Bu tedaviler tümörün özelliklerine yönelik belli spesifik ilaçları içerir. Tedavi süreci tümörün türü, derecesi, yeri ve hastanın genel sağlık durumu gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Glial Tümörlerin Nedenleri Nelerdir?
- Baş ağrıları,
- Mide bulantısı,
- Kusma,
- Nöbetler,
- Epileptik ataklar,
- Hafıza kaybı veya düşünme güçlüğü,
- Kişilik veya davranış değişiklikleri,
- Kol veya bacaklarda güçsüzlük veya uyuşma,
- Görme veya konuşma problemleri,
- Denge veya koordinasyon problemleri gibi belirtiler mevcuttur.
Glial Tümörlerin Nedenleri Nelerdir?
- Genetik mutasyonlar,
- Ailede beyin tümörü öyküsü,
- Radyasyona maruz kalma,
- Bağışıklık sistemi bozuklukları,
- Bazı kimyasal maddelere maruz kalma,
- Yaş (genellikle ileri yaşta daha yaygın) gibi nedenler mevcuttur.
Teşhisi Nasıl Yapılır?
Glial tümörlerin teşhisi, hastanın şikayetleri üzerine çeşitli görüntüleme ve tanı testleriyle yapılır. Öncelikle doktor hastanın şikayetleri üzerine hastanın tıbbi öyküsünü alır. Ardından fiziki bir muayene yapar. Sonrasında kesin tanı koymak için manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak beyindeki anormallikler incelenir. Bu görüntüleme yöntemleri, tümörün yerini ve boyutunu belirlemede yardımcı olmaktadır. Ancak bu yöntemler bazen kesin tanı koymada yeterli değildir. Genellikle Kesin teşhis için biyopsi yapılmaktadır. Biyopsi işleminde tümörden küçük bir doku örneği alınarak laboratuvar ortamında mikroskop altında incelenir. Nörolojik testler ve bazen lomber ponksiyon (belden sıvı alma) gibi ek testler de teşhis sürecinde kullanılabilmektedir.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Glial tümörlerin tedavisi, tümörün tipi, yeri, büyüklüğü ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Ancak bu gibi tümörlerde cerrahi işlemler sıklıkla kullanılmaktadır. Cerrahi müdahale ile tümörün mümkün olduğunca çıkarılması hedeflenir. Cerrahiden sonra, kalan tümör hücrelerini yok etmek ve yeniden büyümelerini mümkün olduğunca önlemek için radyoterapi ve kemoterapi işlemleri uygulanır. Bazı durumlarda, hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi gibi ileri tedavi seçenekleri de mevcuttur. Tedavi planı, hastanın yaşam kalitesini en iyi şekilde arttırmak ve korumayı amaçlar. Tedavi sürecinde, fiziksel ve nörolojik rehabilitasyon ile psikososyal destek de önemlidir.
Glial Tümör Ameliyatı Sonrası Yan Etkiler
- Enfeksiyon riski,
- Kanama veya hematom,
- Beyin ödemi (şişlik),
- Nöbetler,
- Beyin fonksiyonlarında geçici veya kalıcı değişiklikler (hafıza, konuşma, motor becerilerde sorunlar),
- Yorgunluk ve halsizlik,
- Baş ağrıları,
- Görme veya duyma problemleri,
- Duygusal ve davranışsal değişiklikler gibi yan etkiler nadir olsa da görülebilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Grade-3 ve grade-4 yani 3. Ve 4. Derece Glial tümörler yüksek dereceli olarak sınıflandırılmaktadır.
Bu tümör eksizyonu, beyindeki veya omurilikteki glial hücrelerden oluşan tümörün cerrahi olarak çıkarılması işlemidir.
Glial tümörlerin prognozu, tümörün türü, büyüklüğü, yeri ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir.