Guillain-Barre Sendromu yani “GBS”, oldukça nadir görülen ancak ciddi bir nörolojik hastalıktır. Bu sendrom, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun kendi sinir hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkar. Genellikle enfeksiyonlar, cerrahi operasyonlar veya aşılar gibi tetikleyicilerden sonra ortaya çıkmaktadır. Bu sendrom, refleks kaybı, felç gibi oldukça ciddi sağlık sorularına yol açar.
Guillain Barre Sendromu Nedir?
Guillain-Barre Sendromu (GBS), nadir görülen ancak ciddi sağlık sorunlarına neden olan nörolojik bir hastalıktır. Bu hastalık bağışıklık sisteminin vücudun sinir hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkar. Genellikle solunum yolu veya gastrointestinal enfeksiyonlar gibi tetikleyici bir olaydan birkaç hafta sonra meydana gelmektedir. GBS’nin kişiden kişiye değişse de oldukça yaygın bir başlangıç belirtileri vardır. Bunlar genellikle bacaklarda hissedilen güçsüzlük ve karıncalanma ile başlar, zamanla yukarı doğru yayılarak kollara, yüz kaslarına kadar ilerlemektedir. Kas güçsüzlüğü hızlı bir şekilde artabilir. Buna bağlı olarak da bazı vakalarda tam felce neden olabilir. Ayrıca bazı hastalarda refleks kaybı, koordinasyon bozukluğu ve şiddetli ağrılar da görülebilmektedir.
Bununla birlikte hastalığın ilerlemesi solunum kaslarını da etkileyerek solunum yetmezliğine yol açabilmektedir. Bu durum oldukça ciddi olup acil tıbbi müdahale gerektirir. Bu nedenle erken erken teşhis ve tedavi planlanması oldukça önemlidir. GBS’nin tanısı çoğunlukla klinik bulgular, elektromyografi (EMG) ve lomber ponksiyon gibi testlerle konur. Tedavi yöntemleri arasında plazmaferez (kan plazmasının temizlenmesi) ve intravenöz immünoglobulin (IVIg) tedavisi bulunur. Ancak bu tedavi yöntemleri, hastalığın boyutuna ilerleme durumuna ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişilmektedir.
Bu tedaviler, bağışıklık sisteminin saldırısını durdurmaya ve sinirlerin iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olur. Bu hastalık tedaviden birkaç ay ila birkaç yıl içinde tamamen iyileşebilmektedir. Ancak, bazı hastalarda kalıcı nörolojik hasar ve kronik zayıflık meydana gelebilmektedir. Erken teşhis ve uygun tedavi, iyileşme sürecini hızlandırmak ve komplikasyonları en aza indirmek için hayati öneme sahiptir.
Guillain Barre Belirtileri Nelerdir?
- Ellerde ve ayaklarda karıncalanma veya uyuşma,
- Bacaklardan başlayarak yukarı doğru yayılan güçsüzlük ve kas zayıflığı,
- Hareket etmede zorlanma,
- Reflekslerin azalması veya kaybı,
- Yürüyüş bozuklukları, dengesizlik,
- Yüz kaslarında güçsüzlük,
- Çift görme,
- Nefes almada zorluk, solunum kaslarında güçsüzlük,
- Çiğneme ve yutma güçlüğü,
- Kalp ritmi ve tansiyon değişiklikleri,
- Ağrı, genellikle kas ağrıları veya sırt ağrısı gibi belirtiler mevcuttur.
Guillain Barre Nedenleri Nelerdir?
- Viral enfeksiyonlar (örneğin, grip, Zika virüsü),
- Bakteriyel enfeksiyonlar (örneğin, Campylobacter jejuni),
- Aşılar (çok nadiren, belirli aşıların ardından tetiklenebilir),
- Cerrahi işlemler,
- Kronik hastalıklar (örneğin, HIV/AIDS),
- Lenfoma veya diğer bağışıklık sistemi bozuklukları,
- Travma veya ciddi yaralanmalar,
- Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla sinir hücrelerine saldırması (otoimmün reaksiyon) gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir.
Tanısı Nasıl Konulur?
Guillain-Barre Sendromu tanısı, öncelikle hastanın semptomlarının değerlendirilmesiyle konulur. Doktor ilk olarak hastanın belirtilerini dinleyerek fiziki muayene yapar. GBS genellikle bacaklardan başlayarak yukarı doğru yayılan zayıflık ve refleks kaybı ile karakterizedir. Bu nedenle tanı koymada en önemli adım, hastanın nörolojik muayenesidir. Bu muayenede kas güçsüzlüğü, reflekslerin azalması veya kaybolması gibi bulgulara dikkat edilmektedir. Yardımcı tanı yöntemleri arasında elektromiyografi (EMG) ve sinir iletim çalışmaları (NCS) bulunmaktadır. bu yapılan testler, sinirlerin hasar görüp görmediğini ve hasarın derecesini belirlemek için kullanılır. Beyin omurilik sıvısı analizi de tanı koymak içi sıklıkla kullanılmaktadır. GBS’li hastaların çoğunda, protein seviyesi artarken hücre sayısı normal kalır. Ayrıca, hastanın geçmişinde enfeksiyon veya aşılanma gibi tetikleyici faktörlerin bulunup bulunmadığı araştırılmaktadır. Bu testler ve laboratuvar sonuçları yardımıyla GBS tanısı konur.
Guillain Barre Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
GBS tedavisi, öncelikle hastalığın şiddetini azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak amacıyla yapılır. İlk olarak, hastalar hastaneye yatırılarak yoğun bakım ünitesinde izlenirler. Çünkü GBS solunum kaslarını etkileyerek solunum desteği gerekebilmektedir. Bu oldukça acil ve ciddi bir durumdur. Tedavinin ana yöntemleri arasında intravenöz immünoglobulin (IVIG) tedavisi ve plazmaferez (plazma değişimi) vardır. Bağışıklık sisteminin anormal tepkisini baskılamaya yardımcı olan IVIG, birkaç gün boyunca damar yoluyla hastaya verilir. Plazmaferez ise hastanın kanındaki zararlı antikorların temizlenmesini sağlar. Bu da çoğunlukla haftada birkaç kez uygulanır. Bu tedavilere ek olarak, hastalara fizyoterapi ve rehabilitasyon desteği verilebilir. Fizyoterapi desteği, kas güçsüzlüğünün giderilmesi ve hareket kabiliyetinin geri kazanılması için önemlidir.
Guillan Barre Risk Faktörleri
- Campylobacter,
- Grip,
- Sitomegalovirüs,
- Epstein Barr Virüsü,
- Zika Virüsü,
- Hepatit A, B, C, E,
- HIV,
- Travmalar,
- Cerrahi operasyonlar,
- Korona virüs enfeksiyonu,
- Grip aşıları, çocukluk aşıları,
- Hodgkin Lenfoma.
Sık Sorulan Sorular
GBS hastalığı, akut inflamatuar demiyelinizan poliradikülonöropati (AIDP), akut motor aksonal nöropati, akut motor ve duyusal aksonal nöropati ve miller fisher sendromu olmak üzere dört tane türü bulunmaktadır.
GBS, kendiliğinden düzelecek bir sağlık sorunu değildir. Bu nedenle mutlaka tıbbi yardım almak gerekmektedir. Aksi takdirde istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilmektedir.
GBS tedavileri arasında intravenöz immünoglobulin (IVIG) tedavisi ve plazmaferez (plazma değişimi) yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin dışında herhangi bir alternatif yöntem bulunmamaktadır.