Skafoid kırığı, el bileğinde bulunan skafoid kemiğinin kırılması sonucu oluşan bir durumdur. En sık rastlanan el bileği kırıklarından biridir. Skafoid kemiği, el bileğinin başparmağa yakın kısmında yer almaktadır. Bununla birlikte bu bölgeye gelen herhangi bir darbe veya düşme, yaralanma gibi durumlarda kırılma gerçekleşebilmektedir.
Skafoid Kırığı Nedir?
Skafoid kırığı, el bileğinde başparmağa yakın bir bölgede yer alan skafoid kemiğinin kırılması durumudur. El bileği kırıkları arasında en yaygın ve en sık rastlanan kırıklar arasındadır. Bu kemik, el bileğin stabilitesini sağlamak için gerekli ve oldukça önemli bir kemiktir. Bu kırık düşme, bileğe darbe alma ve yaralanma sonucu oluşabilmektedir. Bu kırık özellikle genç ve aktif kişilerde daha sık görülür. Bunun yanı sıra kırılma, spor yaralanmaları ya da trafik kazaları gibi travmatik olaylar sonrası ortaya çıkar.
Skafoid kırığı çoğu durumda tanı konması zor olabilen bir kırık türüdür. Çünkü ağrı ve şişlik, diğer el bileği yaralanmaları ile karışabilmektedir. Bunun yanı sıra röntgen filmlerinde hemen tespit edilebilen bir kırıkta değildir. İlk başta sadece hafif bir rahatsızlık hissi olarak kendini gösterir. bu yüzden hastalar genellikle kırığı ihmal edebilir. Ancak, bu kemikte kan dolaşımının nispeten zayıf olması nedeniyle, kırığın doğru tedavi edilmemesi kemiğin iyileşmesini zorlaştırabilmektedir. Tedavi edilmediği takdirde avasküler nekroz adı verilen, kemiğe kan akışının durduğu ve kemiğin öldüğü ciddi bir komplikasyon ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir.
Skafoid Kırığı Belirtileri Nelerdir?
- Başparmak tabanına yakın bölgede ağrı,
- Bilekte hassasiyet,
- Bilek hareketlerinde kısıtlılık,
- Başparmağın hareketi ile artan ağrı,
- Bilekte şişlik,
- El sıkarken veya bir objeyi kavrarken zorlanma,
- Hareket ettikçe artan ağrı hissi,
- Başparmak kökü ve bilek arasında morarma,
- Bilekte baskıya duyarlılık,
- Kronik durumlarda ağrının hafifleyip tekrar şiddetlenmesi,
- Elin kavrama gücünde azalma,
- Basit hareketlerde bile zorlanma,
- Hareket sırasında çıtırtı hissi gibi belirtiler ile kendini gösterir.
Skafoid Kırığı Neden Olur?
- Düşme sırasında elin üzerine düşme,
- Spor sırasında yaşanan travmalar,
- Bileği aşırı zorlayıcı hareketler,
- Araç kazaları,
- Yüksekten düşme sonucu elin üzerine iniş,
- Bileğin ani bükülmesi,
- Bileğe doğrudan darbe alınması,
- Kontak sporlarında sert temaslar,
- Bileğin aşırı büküldüğü kazalar,
- Yetersiz koruma önlemleriyle spor yapılması,
- Kayma veya düşme gibi kazalar,
- Elin aşırı yük altında zorlanması,
- Kronik zorlanmalar veya mikro travmalar gibi durumlar neden olmaktadır.
Teşhisi Nasıl Olur?
Skafoid kırığı teşhisi öncelikle doktor tarafından yapılan fiziksel muayene ile başlamaktadır. Sonrasında görüntüleme yöntemleriyle teşhis konulur. Doktor, hastanın bilek ağrısını, hassasiyetini ve hareket kısıtlılığını değerlendirir. Özellikle başparmak tabanına ve bileğe baskı uygulandığında ağrı varsa, skafoid kırığı şüphesi artar. Kesin teşhis için ilk olarak röntgen çekilir. Ancak kırıklar bazen röntgende görünmeyebilir. Bu durumda, 10-14 gün sonra tekrar röntgen çekilebilmektedir. Röntgen tercih edilmez ise manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi ileri görüntüleme teknikleri kullanılmaktadır.
Skafoid Kırığı Tedavisi Nasıl Olur?
Skafoid kırığı tedavisi kırığın tipine, durumuna ve boyutuna bağlı olarak değişir. Diğer kırık tedavilerinden çok da bir farkı yoktur. Basit ve kaynamamış olmayan kırıklar için genellikle alçı tedavisi uygulanır. Alçı, bileği ve başparmağı hareketsiz tutarak kemiğin doğal bir şekilde kaynamasını sağlamaktadır. Bu sayede kemik kırıldığı yerden doğru bir şekilde kaynayarak eski halini alır. Tedavi süresi kişiden kişiye göre değişiklik gösterse de ortalama olarak 6-12 hafta sürebilir. Daha ciddi, kaymış veya parçalı kırıklar için cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Cerrahi operasyonda ise vida veya plak kullanılarak kırık sabitlenmesi sağlanır. Tedavi sonrasında, bileğin eski gücüne ve hareket kabiliyetine kavuşması için fizik tedavi önerilebilir. Erken tanı ve uygun tedavi iyileşme sürecini hızlandırır. Bu nedenle oldukça önemlidir.
Sık Sorulan Sorular
Skafoid kemiği kişiden kişiye göre değişse de genellikle 6 ila 12 hafta içinde kaynamaktadır. Ancak kırığın ciddiyetine ve hastanın iyileşme sürecine bağlı olarak bu süre uzayabilir.
Bu kırıklar genellikle genç ve aktif kişilerde, özellikle sporcular, düşme riski yüksek olanlar ve el bileğini zorlayıcı faaliyetlerde bulunan kişilerde daha sık görülmektedir.
Skafoid kırığı ameliyatı sonrası iyileşme süresi genellikle 3 ila 6 ay arasında değişir. Ancak bu durum kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bu nedenle iyileşme süresi daha uzun veya kısa olabilir.
