Regürjitasyon, mide içeriğinin istemsiz olarak yemek borusuna veya ağıza geri gelmesidir. Genellikle bebeklerde beslenme sonrası görülür ve çoğu zaman zararsızdır. Ancak sık ve şiddetli olduğunda reflü gibi hastalıkların belirtisi olabilmektedir.
Regürjitasyon Nedir?
Regürjitasyon, mide içeriğinin kas kontrolü olmadan yemek borusuna veya ağıza doğru geri gelmesi durumudur. Özellikle bebeklerde, sindirim sistemi ve mide kapağı tam gelişmediği için beslenme sonrası sıkça görülebilmektedir. Erişkinlerde ise reflü hastalığı, mide kapağı yetmezliği veya bazı mide-bağırsak rahatsızlıkları sonucu ortaya çıkabilir. Genellikle kısa süreli ve zararsızdır. Ancak tekrarlayıcı ve şiddetli olması, kilo kaybı, yutma güçlüğü veya göğüs ağrısı gibi ek belirtilerle birlikte görülmesi durumunda altta yatan bir hastalığın işareti olabilmektedir. Bu nedenle tıbbi değerlendirme gerektirmektedir.
Regürjitasyon Türleri Nelerdir?
- Fizyolojik: Özellikle bebeklerde görülen, sindirim sistemi olgunlaşana kadar beslenme sonrası ortaya çıkan ve genellikle zararsız olan durumdur.
- Patolojik: Altta yatan bir hastalık (gastroözofageal reflü, mide kapağı yetmezliği vb.) nedeniyle oluşur ve tedavi gerektirebilmektedir.
- Akut: Ani gelişir, genellikle kısa süreli mide rahatsızlıkları, besin intoleransı veya enfeksiyonlar sonrası görüür
- Kronik: Uzun süre devam eden, tekrarlayıcı ve genellikle yapısal ya da fonksiyonel bir bozuklukla ilişkili durumdur.
- Gıda Kaynaklı: Fazla yemek yeme, hızlı beslenme veya mideyi zorlayan yiyeceklerin tüketilmesi sonucu gelişmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
- Ağıza yemek veya sıvı gelmesi
- Yemek sonrası ağızda ekşi veya acı tat
- Göğüs veya boğazda yanma hissi
- Yutma sırasında zorluk veya takılma hissi
- Sık geğirme
- Ağız kokusu
- Mide bulantısı
- Özellikle yatarken öksürük veya boğulma hissi gibi belirtiler vardır.
Nedenleri Nelerdir?
- Mide kapağı (alt özofagus sfinkteri) yetmezliği
- Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD)
- Fazla veya hızlı yemek yeme
- Gazlı, yağlı veya baharatlı yiyeceklerin tüketimi
- Bebeklerde sindirim sisteminin tam gelişmemesi
- Hamilelikte artan karın içi basıncı
- Mide fıtığı (hiatal herni)
- Obezite
- Alkol veya sigara kullanımı
- Bazı ilaçların yan etkileri
Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Regürjitasyon tanısında öncelikle hastanın şikâyetleri, beslenme alışkanlıkları ve tıbbi öyküsü detaylı şekilde değerlendirilmektedir. Fizik muayenenin ardından, altta yatan nedenleri belirlemek için çeşitli tetkikler uygulanabilmektedir. Endoskopi, yemek borusu ve mideyi doğrudan görüntüleyerek yapısal sorunları ortaya çıkarabilmektedir. pH metre testi, yemek borusundaki asit seviyesini ölçerek reflü varlığını değerlendirmede kullanılmaktadır. Özofagus manometrisi, yemek borusunun kas hareketlerini ve kapakçık fonksiyonunu incelemektedir. Baryumlu grafi ise yutma sırasında yemek borusunun yapısını ve hareketini görüntülemeye yardımcı olur. Bebeklerde ise genellikle fizik muayene ve gözlem yeterli olmakla birlikte, gerekli durumlarda ileri tetkikler yapılabilmektedir.
Regürjitasyon Tedavisi Nasıl Yapılır?
Regürjitasyon tedavisi, altta yatan nedene, hastanın yaşına ve şikâyetlerin şiddetine göre planlanmaktadır. Fizyolojik regürjitasyon görülen bebeklerde genellikle özel bir tedaviye gerek duyulmaz. Beslenme pozisyonunun düzeltilmesi, daha sık ama az miktarda besleme ve gaz çıkarma yöntemleri ile durum kontrol altına alınabilmektedir. Erişkinlerde ise yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşımaktadır. Aşırı yağlı, baharatlı ve asitli yiyeceklerden kaçınmak, yatmadan önce yemek yememek, fazla kilolardan kurtulmak ve sigara-alkolden uzak durmak önerilmektedir. İlaç tedavisinde mide asidini azaltan proton pompa inhibitörleri veya H2 reseptör blokerleri kullanılabilmektedir. Yapısal bir sorun, mide fıtığı veya ileri düzey reflü varlığında cerrahi müdahale gündeme gelebilmektedir. Tedavi sürecinde hastanın yakın takibi ve gerektiğinde gastroenteroloji uzmanına yönlendirilmesi önemlidir.
Regürjitasyon ve Reflü Arasındaki Fark Nedir?
- Regürjitasyon, mide içeriğinin istemsiz olarak geri gelmesidir.
- Reflü, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşan hastalıktır.
- Regürjitasyon genellikle tek başına bir belirtidir.
- Reflü, yanma, ekşime, yutma güçlüğü gibi ek şikâyetlerle seyreder.
- Regürjitasyon kısa süreli ve geçici olabilir.
- Reflü kronik seyredebilir ve tedavi gerektirebilir.
- Reflü, yemek borusuna zarar verebilecek asit kaçağı içermektedir.
- Regürjitasyon her zaman asidik içerik barındırmayabilir.
Sık Sorulan Sorular
Evet, özellikle ilk aylarda sindirim sistemi gelişene kadar fizyolojik olarak görülebilmektedir.
Hayır. Regürjitasyon bir belirti, reflü ise kronik bir hastalıktır.
Bebeği besledikten sonra dik pozisyonda tutmak, daha küçük porsiyonlarla sık beslemek, gazını çıkarmak faydalı olmaktadır.