Kordektomi, ses tellerinde (özellikle gırtlakta) bulunan dokunun cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Genellikle gırtlak kanseri tedavisinde uygulanan ve çıkarılan dokunun büyüklüğüne göre ses üzerinde farklı etkiler bırakabilmektedir.
Kordektomi Nedir?
Kordektomi, ses tellerinde bulunan bir kısmın veya tamamının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Çoğunlukla gırtlak (larinks) kanserinin erken evrelerinde uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu işlem sayesinde hastalıklı doku temizlenerek kanserin yayılması önlenmeye çalışılmaktadır. Kordektomi, çıkarılan doku miktarına bağlı olarak sesin kalitesini etkileyebilmektedir. Bazı durumlarda hafif ses kısıklığı görülürken, daha geniş doku çıkarımlarında ses kaybı daha belirgin olabilir. Cerrahi sonrası hastaların ses terapisi ve düzenli takiplerle yaşam kalitesi desteklenmektedir.
Kordektomi Ameliyatı Hangi Durumlarda Uygulanır?
- Erken evre gırtlak (larinks) kanserlerinde
- Ses tellerinde sınırlı tümör varlığında
- Ses teli yüzeyinde sınırlı lezyonlarda
- Kanserin sadece bir ses telinde olduğu durumlarda
- Radyoterapiye uygun olmayan veya yanıt alınamayan hastalarda
- Ses teli hareketini bozan küçük tümörlerde
- Tekrar eden gırtlak tümörlerinde (nüks vakalarda)
- Tanısal amaçla biyopsi ile birlikte geniş doku çıkarılması gerektiğinde
Tipleri Nelerdir?
- Tip I (Subepitelyal kordektomi): Sadece ses teli yüzeyindeki epitel tabakasının çıkarılması.
- Tip II (Subligamentöz): Epitel ile birlikte ses teli yüzeyindeki bağ dokusunun alınması.
- Tip III (Transmusküler): Ses teli kasının bir bölümünün çıkarılması.
- Tip IV (Total): Tüm ses telinin tamamen alınması.
- Tip V (Genişletilmiş): Ses teliyle birlikte komşu yapıların (karşı ses teli, ön komissür, aritenoid vb.) da çıkarılması.
Kordektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Kordektomi ameliyatı, genellikle genel anestezi altında, mikroskop eşliğinde ve endoskopik yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Ameliyat sırasında cerrah, ağızdan yerleştirilen özel bir laringoskop aracılığıyla ses tellerine ulaşır. Hastalıklı doku, lezyonun büyüklüğüne ve derinliğine bağlı olarak soğuk cerrahi aletler, lazer ya da mikrocerrahi teknikler kullanılarak çıkarılmaktadır. İşlem sırasında amaç, kanserli veya hasarlı dokuyu tamamen temizlerken sağlıklı dokulara mümkün olduğunca az zarar vermektir. Ameliyat süresi çıkarılacak doku miktarına göre değişebilir ve genellikle kanama kontrolü için özel teknikler uygulanır. Operasyon sonrası hasta bir süre gözlem altında tutulmaktadır. Ardından sesin korunması ve iyileşmenin desteklenmesi için ses terapisi ve düzenli takip oldukça önemlidir.
Kordektomi Ameliyatı Sonrası Ses Kalitesi Nasıl Etkilenir?
Kordektomi ameliyatı sonrası ses kalitesi, çıkarılan doku miktarına ve ses tellerinin ne kadarının korunduğuna bağlı olarak değişmektedir. Küçük ve yüzeyel lezyonlarda yapılan sınırlı kordektomilerde ses genellikle hafif kısıklıkla toparlanabilirken, daha geniş dokuların çıkarıldığı durumlarda ses kalitesi belirgin şekilde bozulabilmektedir. Hastalarda ses kısıklığı, çatallı ses, nefesli konuşma veya sesin çabuk yorulması görülebilir. Bununla birlikte, düzenli ses terapisi, konuşma egzersizleri ve doktor kontrolleri sayesinde sesin daha iyi kullanılabilmesi sağlanabilmektedir. Tedavi sürecinde temel amaç, hem hastalığın kontrol altına alınması hem de mümkün olan en iyi ses fonksiyonunun korunmasıdır.
Kordektomi Sonrası İyileşme Süreci
- Ameliyat sonrası ilk günlerde boğazda ağrı ve hafif yutma güçlüğü görülebilmektedir.
- Ses kısıklığı ve nefesli konuşma sık görülmektedir.
- Bir süre ses istirahati önerilir.
- 1–2 hafta içinde boğazdaki ödem ve tahriş azalır.
- Düzenli doktor kontrolleri ile iyileşme süreci takip edilmektedir.
- Ses terapisi ve konuşma egzersizleri başlanmalıdır.
- Tam iyileşme süreci çıkarılan doku miktarına göre haftalar veya aylar sürebilen bir durumdur.
- İyileşme boyunca sigara ve alkol kullanımından kaçınılması gereklidir.
Ameliyat Sonrası Ses Terapisi ve Takip
Kordektomi sonrası ses terapisi, ameliyatın ardından sesin korunması ve eski fonksiyonuna yakın şekilde kullanılabilmesi için büyük önem taşımaktadır. Tedavi genellikle deneyimli bir konuşma terapisti eşliğinde başlar ve hastaya doğru nefes kullanımı, sesin güçlendirilmesi ve yorgunluğun azaltılması gibi teknikler öğretilir. Düzenli takiplerle sesin iyileşme süreci izlenir, olası komplikasyonlar erken tespit edilir ve gerekirse tedavi planı güncellenmektedir. Bu süreç, hem hastalığın kontrol altında tutulmasını hem de yaşam kalitesinin korunmasını sağlamaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Ameliyat sonrası ağrı ve rahatsızlık genellikle ilk birkaç gün en yoğundur, ardından giderek azalmaktadır. Hafif boğaz ağrısı, yutma sırasında rahatsızlık ve ses kısıklığı bir iki hafta sürebilmektedir.
Evet, kordektomi sonrası tümörün tekrarlama riski vardır. Ancak bu risk çıkarılan doku miktarına, tümörün evresine ve ameliyatın başarısına bağlı olarak değişmektedir.
Kordektomi sonrası ses terapisi süresi hastadan hastaya ve ameliyatın boyutuna göre değişmektedir. Genellikle 4–8 hafta süren düzenli seanslar önerilmektedir.
