Mide ağrısı günlük yaşamda sıklıkla karşılaşılan bir şikayettir. Hafif olarak seyreden ve ara ara gelip giden mide ağrılarına çoğunlukla hazımsızlık neden olmaktadır. Çok şiddetli olmayan genellikle hafif etkili oral ilaçlar alınarak geçirilebilir. Ancak şiddetli ve uzun süren, sık tekrarlanan ağrılar için detaylı bir teşhis ve tedavi uygulamaları gerekmektedir.
Avicenna Hastanesi olarak kaleme aldığımız bu yazıda mide ağrısı hakkında merak ettiğiniz tüm detaylara ulaşabilirsiniz. İşte mide ağrısına neden olan etkenler ve mide ağrısı tanı yöntemleri.
Mide Ağrısı Nedir?
Mide, karın boşluğunun üst kısmında, özofagus (yemek borusu) ve onikiparmak bağırsağı arasında yer almaktadır. Besinlerin ağızdan alındıktan sonra asitlerle parçalanarak sindirilmesini sağlayan hassas bir organdır. Parçalama ve sindirme fonksiyonlarını gerçekleştirdikten sonra gıdaları emilim için ince bağırsağa göndermektedir. Bu parçalama işlemi midede, enzim ve asitlerle birlikte kasılma ve sıkıştırma hareketleri ile de desteklenerek yapılmaktadır. Normalde sorunsuz bir şekilde işleyen bu sistemde bir aksaklık veya hasar meydana gelmesi halinde mide ağrısı olabilmektedir. Hafif seyreden ve birkaç saat içinde geçen ağrılar bir risk barındırmamaktadır. Ancak bir iki gün ve daha fazla süren, şiddetli mide ağrısı için muhakkak bir uzman hekime başvurmak gerekir.
Mide Ağrısı Belirtileri
Hazımsızlığa veya diğer nedenlere bağlı oalrak gelişen hafif mide ağrılarının belirtileri şu şekildedir:
- Midede ekşime,
- Gaz şikayetleri,
- Mide ağrısı ve ishal,
- Şişkinlik,
- Bulantı,
- Ağız kokusu,
- Öksürük,
- Midede yanma.
Söz konusu belirtilere sahip olan hastaların alanında uzman bir hekime başvurması gerekir.
Mide Ağrısı Nedenleri
Bu sağlık sorununu yaşayan birçok insanın sıklıkla sorduğu ‘mide ağrısı neden olur?’ sorusunun tek bir yanıtı bulunmamaktadır. Mide ağrıları birçok farklı sebepten meydana gelebilir. Bu şikayetiniz olduğunda öncelikle şikayetin ne kadar sürdüğü ve hangi belirtilerle birlikte seyrettiğine dikkat edilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte mide ağrılarına sebep olan sık görülen rahatsızlıklar aşağıda yer almaktadır.
- Reflü: Mide ağrılarının yanında yaşanan göğüste yanma hissi, mide ekşimesi, öksürük ve yutkunmada zorluk gibi şikayetlerle seyreden bir hastalıktır. Reflü hastalığı olan kişilerde bazı yiyeceklerin tüketilmesi bu hastalığı tetiklemektedir. Örneğin, çok baharatlı, asitli ve gazlı yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi sonucu bu belirtilerle birlikte mide ağrısı ile birlikte yemek borusu ağrısı da görülebilmektedir.
- İlaç Kullanımı: Genellikle midede çözünen ilaçların mide mukozasında hasar meydana getirmesi sonucu ağrı duyulabilmektedir. Bu nedenle özellikle yan etkilerinde mide şikayetleri bulunan ilaçların bol su ile içilmesi önemle tavsiye edilir.
- Gastrit: Mide zarının çeşitli nedenlere bağlı olarak iltihaplanması durumuna gastrit adı verilmektedir. Bu hastalık çoğunlukla ülser oluşmasına neden olan bir bakteriden kaynaklanır. Gastriti olan hastalarda genellikle yemeklerden sonra aşırı şişkinlik olmaktadır. Bunun yanında mide üstünde ağrı ve acıma hissi, bulantı, midede yanma şikayetleri de görülmektedir.
- Stres: Mide, çok hassas bir organ olması sebebiyle stres ve yorgunluk gibi faktörlerden hemen etkilenebilmektedir. Stresli olduğumuz zaman sindirim sisteminde bir yavaşlama meydana gelmektedir. Hatta zaman zaman sindirim tamamen durma noktasına bile gelmektedir. Bu sebeple stres, kısa ancak şiddetli, mide ağrısına neden olan önemli faktörler arasında yer almaktadır.
Tüm bu nedenlerin sahip olunan diğer rahatsızlıklar da mide ağrısına sebep olabilir. Ağrının temel neden öğrenmek için tedavi sürecine başlanması gerekmektedir.
Gece Mide Ağrısı Nedenleri
Geceleri olan mide ağrılarının en önemli sebeplerinden birisi, yenilen yemeklerdir. Özellikle geç saatlerde sindirimi zor besinlerin tüketilmesi midede rahatsızlıklara neden olmaktadır. Gastrit, reflü ve mide ülseri hastalıklarına sahip olan bireylerde ise tepkime gelişme olasılığı çok yüksektir. Bu nedenle günün her saati sağlıklı beslenme pratiklerinin uygulanması büyük önem taşımaktadır. Midesinin hassas olduğunu düşünen bireylerin ise tüketilen besinlere iki kat dikkat etmesi gerekmektedir.
Mide Ağrısı Nasıl Geçer?
Bazı doğal yöntemler uygulanarak midede oluşan ağrıların hafifletilmesi veya tamamen geçmesi sağlanabilir:
- Su tüketimi: Bol su içmek sindirimi kolaylaştıracağı için midenin besinler parçalama ve sindirme fonksiyonlarını daha kolay yerine getirmesini sağlamaktadır. Bu sebeple ağrısı olan hastalara bol su tüketimi önerilmektedir. Ya da ağrı oluşmasını engellemek adına da bu koruyucu tedbir uygulanabilir. Aynı zamanda şikayetlere ishal veya kusma gibi semptomların da eşlik etmesi halinde su tüketimi daha fazla önem taşır.
- Sıcak Kompres: Sıcaklık gergin olan kasların gevşemesini sağlayacağından hazımsızlık gibi sorunların giderilmesini sağlar. Bu nedenle ağrı şikayeti olan kişilerin ılık bir banyo yapması veya mideye bir süre sıcak su torbası ile sıcak kompres uygulaması şikayetin giderilmesini sağlar.
- Zencefil Çayı: Mide rahatsızlıklarına çok iyi geldiği bilinen, hatta özellikle Çin’de alternatif tıp yöntemi olarak sıklıkla kullanılan zencefil, mide ağrısını önlemede ve geçirmede çok etkilidir. B çayın içinde yoğun olarak midenin spazmlarını önleyici bazı kimyasallar bulunmaktadır. Bu kimyasallar, bulantı, kusma ve ağrı gibi şikayetlerin giderilmesini sağlamaktadır.
Bu yöntemlerin yanında mide ağrıları genellikle uzman bir hekim tarafından önerilen ağrı kesici tedaviler sayesinde kolaylıkla giderilebilmektedir.
Baş Ağrısı ve Mide Bulantısı
Bu iki şikayetin bir arada görülme nedenleri arasında yüksek kan basıncı, kalp hastalıkları, şeker hastalığı, stres, depresyon vb. gibi nedenler bulunmaktadır. Bununla birlikte kullanılan bazı ilaçların yan etkisi olarak da baş ağrısı ve mide bulantısı görülebilmektedir. Şikayetlerin azaltılmasında ise sıcak uygulama, zencefil, ve papatya çayları etkili olmaktadır. Uzun süren ve sık olarak tekrar eden şikayetlerin olması halinde ise vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulması gerekmektedir.
Karın Ağrısı ve Mide Bulantısı
Genellikle çok soğuk havalarda üşüyünce bu iki şikayet bir arada görülebilmektedir. Hatta karın ağrısına ek olarak karın şişliği, mide bulantısı, halsizlik ishal, mide krampı şeklinde ağrılar ve yüksek ateş izlenebilir. Mide üşütmesi tıp literatüründe viral gastroenterit olarak adlandırılmaktadır. Genellikle soğuk havalar üşümek veya soğuk yiyecek ve içeceklerin hızlı tüketimi sonucu meydana gelmektedir. Buna ek olarak soğuk havalarda bağırsak üşütmesi de gerçekleşebilir. İkisinin bir arada olduğu hallerde mideye kramp girmesi, şiddetli ishal ve karın ağrıları yaşanabilmektedir.
Hamilelikte Mide Ağrısı
Gebelikte mide ağrısı, hormonal değişikliklere ve rahmin büyümesine olarak sık olarak görülen şikayetlerdendir. Bebek gelişimini tamamladıkça rahim de büyüyeceğinden mideye fazla bir baskı olur. Bu da farklı sindirim sistemi şikayetlerine neden olabilmektedir. Bununla birlikte gebelikte sırta vuran mide ağrısı da sık görülebilen bir durumdur. Hamilelikte mide ağrıları doktor kontrolünde önce bitkisel yöntemlerle giderilebileceği gibi şiddetli ve geçmeyen vakalarda ilaç kullanımı ile giderilebilmektedir.
Mide Ağrısı Tanı Yöntemleri
Mide ağrısı ile bir uzman hekime başvurduğunuz zaman öncelikle sağlık öykünüz detaylı bir şekilde sorgulanır. Bundan sonra hekim tarafından fizik muayene yapılarak midenin üstüne bastırınca ağrı veya hassasiyet olup olmadığı, bağırsak hareketleri, karaciğer ve dalak boyutları tespit edilmeye çalışılır. Bu muayene sonrasında doktorun ihtiyaç duyması halinde bazı kan testleri yapılmaktadır. İlk etapta hastalara uygun hafif bir medikal tedavi başlanmaktadır. Ancak tedaviye rağmen şikayetin devam etmesi halinde artık endoskopik incelemelerle midede var olan tüm hasar ve hastalıklar teşhis edilir.
Mide Ağrısı Ne Zaman Tehlikelidir?
Uzun süre devam eden ve tekrarlayan ağrılar genellikle safra kesesi, karaciğer veya onikiparmak bağırsağında ki hastalıklara işaret etmektedir. Bununla birlikte mide ülseri, gastrit, reflü veya mide kanseri gibi hastalıklara bağlı olarak da gelişmektedir. Bu nedenle sık tekrarlayan ve geçmeyen mide ağrısı olması halinde mutlaka vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız gerekmektedir. Özellikle iki günü aşan mide sanıcısı tehlikeli olarak kabul edilmektedir.
Mide Ağrısı Tedavi Yöntemleri
Bu sağlık sorununun tedavisi genel olarak nedene yönelik uygulanmaktadır. Bununla birlikte geçici tedavi yöntemleri arasında mideyi rahatlatacak ilaçlar ağız yolu veya damar yoluyla verilebilmektedir. Medikal tedavilerin yanı sıra mide rahatsızlığı yaşayan bireylerin günlük yaşam alışkanlıklarında bazı değişiklikler yapması gerekmektedir. Özellikle gastroenteroloji ve iç hastalıkları hekimlerinin önerdiği sağlıklı yaşam pratikleri ile bu hastalar, şikayetlerin tekrarlanma aralığını en aza indirebilmektedir. Ancak önerilen yaşam pratiklerinin alışkanlık haline getirilmesi bu bağlamda büyük önem taşımaktadır.
Mide ağrılarını önlemek için kazanılması önerilen alışkanlıklar:
- Bol su içmek,
- Sağlıklı beslenme alışkanlığı edinmek,
- Düzenli egzersiz yapmak,
- Stresten uzak durmak,
- Uyumadan iki saat önce ara öğün yapıp, bu saatten sonra yeme ve içmeyi kesmek,
- Sigara kullanmamak,
- Alkol tüketimini bırakmak,
- Düzenli olarak doğal bitki çayları tüketmek.
Doğal uygulamaların yanında mide ağrısı için kesin bir hastalık teşhisi konulduktan sonra genel tedavi planı bu hastalığa yönelik olmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Mide ağrısını en çabuk ne keser?
Mide sancısının giderilmesinde hızlı etki sağlayan tedaviler mevcuttur. Şikayetleri sıklıkla yaşayan bireylerin mutlaka bir uzman hekime başvurması gerekmektedir. Hekimin önerileri doğrultusunda ağrı esnasında reçete edilen mide ilaçlarının kullanılması en hızlı etki eden tedavi yöntemidir. Bunun yanında sıcak kompres, bol su tüketimi ve zencefil çayı içilmesi de etkili yöntemlerden bazılarıdır.
Şiddetli mide ağrısı neyin belirtisi?
Ani gelişen ve şiddetli olan ağrıların genel olarak nedeni ciddi bir sindirim sistemi hastalığına sahip olunmasıdır. Bu şikayet uzun sürüyor ve her seferinde çok şiddetli oluyorsa altta yatan bir neden aramak gerekir. Bununla birlikte sık görülen şiddetli ağrılar mide kanseri veya safra kesesi hastalıklarının da belirleyici işaretlerinden biridir.
Acıkınca mide ağrısı neden olur?
Bu sorun genellikle mide ülseri olan kişilerde yaşanmaktadır. Acıkınca midede yanma ve kazınma hissi sonrası açlığın devam etmesi halinde asit üretimi çok fazla olup, şiddetli kıvrandıran mide ağrısına neden olmaktadır.