Akalazya Hastalığı Tanısı

Akalazya, yemek borusundaki sinirlerin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Besinleri boğazdan mideye taşıyan bir organ olan yemek borusunun hasar görmesi hastanın hayatını her yönden olumsuz etkiler. Akalazya hastalığı ise, yemek borusu hastalıkları arasında ciddi bir durum olarak karşımız çıkar.

[trgebanner]

Avicenna Hastanesi olarak kaleme aldığımız bu yazıda akalazya hastalığının tanısından belirtilerine kadar tüm detaylara ulaşabilirsiniz. Beslenme rutini ile yakından ilişkili olan bu hastalıktan korunmak için nasıl bir beslenme düzenine sahip olmanız gerektiğini inceleyebilirsiniz. İşte Akalazya hastalığı hakkında bilmemiz gerekenler.

 

 

Akalazya Nedir?

Bu hastalık, direkt özefagusu etkileyen bir sağlık problemidir. Yemek borusunun mide tarafında bulunan alt özefagus sfinkteri denilen kaslardan oluşmuş kapağın gevşemesi ile ortaya çıkan bozukluktur. Bu bozukluk sebebiyle katı ve sıvı besinlerin mideye kolayca geçişi sağlanamaz ve yutmada zorluk yaşanır.

Akalazya, yemek borusundaki sinirler hasarlandığında ortaya çıkar. Zamanla yemek borusu felç olur ve genişler. Sonunda yiyecekleri mideye hapsetme yeteneğini kaybeder. Bu sebeple yiyecekler yemek borusunda toplanarak, bazen fermente olur. Daha sonra oluşan acı tat ağza geri döner. Bazı insanlar bunu çoğunlukla gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) ile karıştırmaktadır.

Akalazya Belirtileri

Akalazya semptomları çoğunlukla yavaş yavaş ortaya çıkar ve zaman içinde kötüleşir. Bununla birlikte genel olarak görülen akalazya semptomları ve belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Yutma güçlüğü (disfaji),
• Aşırı salya akması,
• Göğüs bölgesinde ağrılı yanma hissi,
• Geceleri artan öksürük,
• Pnömoni,
• Kilo kaybı,
• Kusma.

Bu belirtilere sahip olan kişilerin bir genel cerrahi hekimine muayene olması gereklidir.

Akalazya Neden Olur?

Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinememektedir. Ancak araştırmacılar akalazyanın, yemek borusundaki sinir hücrelerinin ölmesinden kaynaklanabileceğini öngörmektedirler. Buna neyin sebep olduğuna dair birçok teoriler olsa da viral enfeksiyon veya otoimmün tepkilerin ağırlıklı sebepler arasında olabileceği düşünülmektedir. Nadiren, genetik bir bozukluk veya enfeksiyondan da kaynaklanabilmektedir.

Akalazya Teşhisi

Bu hastalık, diğer sindirim bozukluklarına benzer semptomları olduğu için yanlış teşhis edilmesi muhtemeldir. Bunun yanında tanılama için doktorunuz muhtemelen şunları önerecektir:

• Özofagus Manometrisi. Bu test, yemek borusundaki kasların kasılma durumunu, koordinasyonunu ve kuvvetini ölçmek için yapılmaktadır. Yiyecekleri yutma esnasında alt yemek borusundaki kasların gevşeme durumunu veya ne kadar açılıp açılmadığını ölçer. Bunlarla birlikte manometri, hastalığın şiddetini ve türünü belirlerken faydalanılacak en yararlı testtir.
• Özofagram: Genellikle baryum kullanarak yapılan tıbbi bir görüntüleme tetkikidir. Baryumlu sıvıyı içtikten sonra röntgen çekilir. Bu sıvı sayesinde yemek borusu, mide ve üst bağırsak tamamen görüntülenebilmektedir.
• Endoskopi: Yemek borusunu ve mideyi incelemek için boğaza ucunda küçük bir ışık ve kamera olan ince, esnek bir tüp yerleştirilmektedir. Belirtileriniz veya manometri sonuçlarınız hastalığın var olduğu olasılığını gösteriyorsa, endoskopi yemek borusunun kısmi olarak tıkanıp tıkanmadığını anlamak için kullanılır.

Akalazya tedavisine, hastalığın tanısı kesinleştikten sonra başlanır.

Akalazya Tedavisi

Tedavi sğrecinde genel olarak, tam bir iyileşme sağlanamamakla birlikte semptomların hafifletilmesi ve hastanın yaşam kalitesinin arttırılması amaçlanmaktadır. Yemek borusu ve mide kapağında oluşabilecek komplikasyonların önlenmesi için de bu tedavi uygulanır.

Bu hastalığın tedavisinde aşağıdaki teknikler kullanılmaktadır:

• Botoks Enjeksiyonu: Botoks, kasların kasılmasını önleyen bir ilaçtır. Özofagus ile midenin birleştiği kapak açıklığını gevşetmek adına bu kapaktaki kaslara enjekte edilerek uygulanmaktadır. Bu işlem aynı zamanda endoskopi esnasında da yapılabilmektedir. Botoksun etkisini genel olarak 3 ay ile bir yıl arasında yitirir. Bu sebeple ilaç etkisini kaybettiğinde işlemin yeniden yapılması gerekebilir.
• Pnömatik Dilatasyon: Doktor tarafından bir endoskop aracılığıyla yemek borusunun içine bir balon gönderilir ve yemek borusu ile mide arasındaki kapakçıktan geçirilir. Ardından şişirilir.

Bu uygulamaların yanında mide ve yemek borusu arasındaki kapağı genişletmek ya da gevşetmek için yapılan cerrahi operasyonlara miyotomi denir. Miyotomide, bu kapağa ait olan bazı kasları kesilir. Bu tip cerrahi operasyonlar genel olarak akalazya olanların semptomlarının uzun süreli rahatlamasını sağlamaktadır.

Akalazya Komplikasyonları

Bu hastalığın ileri evrelerinde sırtta, omuzlara veya kollara doğru yayılan şiddetli bir göğüs ağrısı, yemek borusunun yırtılması, ağızdan kan gelmesi ve yiyeceklerin nefes borusuna kaçması gibi komplikasyonlar görülebilmektedir. Bununla birlikte tedavisi geciken veya hiç yapılmayan hastalarda, yemek borusunda biriken yiyecekler özellikle yatar pozisyonda ağza geri gelir. Bu esnada besinlerin solunum yoluna kaçması akciğer iltihaplarına ve zatürreye neden olabilir.

Akalazya Hastaları Nasıl Beslenmelidir?

Akalazyada beslenme, hastalığın şiddeti ve evresine göre farklılık göstermektedir. Bununla birlikte yumuşak veya sıvı gıdalar sıklıkla tercih edilmektedir. Genel olarak bu hastalarda şikayet düzeylerine göre beslenmede, şunlara dikkat etmeleri önerilir:

• Posası az ve yumuşak olan gıdalar alınmalıdır.
• Öğün sayısı 6 veya 8 şeklinde arttırılmalıdır.
• Besinler iyice çiğnenmeden yutulmamalıdır.
• Her lokmadan sonra bir miktar su alınmalıdır.
• Gazlı içecekler diyetten çıkarılmalıdır.
• Kızartma, mideyi rahatsız eden baharat türleri, koyu çay, kahve, alkol, sirke ve hardal gibi yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır.
• Çok sıcak ya da çok soğuk gıdalar tüketilmemelidir

Beslenme rutinindeki bu uygulamaları ek olarak hastalar iyi beslenemedikleri için bazı hastalarda beslenme eksikliği görülebilir. O zaman enteral solüsyonlarla destekleyici beslenme tedavisi uygulanır.

 

Sıkça Sorulan Sorular