Aşil tendiniti, Aşil tendonunun iltihaplanması veya tahriş olması ile ortaya çıkan bir durumdur. Aşil tendonu, baldır kaslarını topuğa bağlayan güçlü bir bağlantıdır. Yürümek, koşmak ve zıplamak gibi aktiviteler sırasında büyük bir baskı altına girer. Ani artan fiziksel aktiviteler veya uygun olmayan ayakkabı kullanımı gibi faktörler bu tendonda zamanla iltihaplanmaya neden olabilmektedir.
Aşil Tendiniti Nedir?
Tendonunun iltihaplanması ve tahrişi ile ortaya çıkan bir durumdur. Aşil tendonu, vücuttaki en büyük ve en güçlü tendonlardan biridir. Baldır kaslarını topuk kemiğine bağlayarak yürümek, koşmak, zıplamak gibi fiziksel aktivitelerde önemli bir yere sahiptir. Tendonun bu işlevi, her adımda büyük bir yük taşımasına neden olur. Aşırı kullanım, artan egzersiz yoğunluğu veya yeterince ısınmadan yapılan spor aktiviteleri, Aşil tendonuna iltihaba yol açabilir. Bunun yanı sıra uygun olmayan ayakkabı seçimi, düzensiz zeminlerde koşma veya anatomik faktörler de bu duruma neden olabilmektedir.
Bu durum, özellikle topuk bölgesinde belirginleşen bir ağrı ile kendini gösterir. Ağrı genellikle egzersiz sırasında ya da sabah ilk hareket anında en yoğun şekilde hissedilmektedir. Bu durum kişiden kişiye değişiklik gösterse de en yaygın belirtisi budur. Bunun yanında, topukta şişlik, sertlik ve tendon boyunca hassasiyet de yaygındır. Bu durumun tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Çünkü tedavi edilmediği takdirde kronikleşebilir ve tendonda kalıcı hasara yol açabilmektedir.
Aşil tendinitinin tedavisi ise genellikle istiharat, buz uygulama, anti-enflamatuar ilaçlar ve fizik tedavi gibi konservatif yöntemlerle başlar. Fizik tedavi, tendonun esnekliğini ve gücünü artırmaya yönelik egzersizler içermektedir. Şiddetli vakalarda veya konservatif tedavinin başarısız olduğu durumlarda, kortikosteroid enjeksiyonları veya cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Tedavi sürecinde, tekrar eden yaralanmaların önlenmesi için yavaş yavaş egzersize geri dönmek önemlidir. Ayrıca, uygun ayakkabı kullanımı ve düzenli esneme egzersizleri de Aşil tendinitinin önlenmesinde önemli bir rol oynar.
Aşil Tendiniti Belirtileri Nelerdir?
- Aşil tendonunun arka kısmında ağrı ve hassasiyet,
- Kalkarken veya uzun süre oturduktan sonra topukta sertlik,
- Ayak bileğinde ve topuk çevresinde şişlik,
- Hareket ettikçe artan ağrı,
- Koşma veya yürüme sırasında tendon bölgesinde güçsüzlük hissi,
- Tendon çevresinde ciltte kızarıklık veya ısı artışı gibi belirtiler mevcuttur.
Aşil Tendiniti Neden Olur?
- Uzun süreli koşu, zıplama gibi aktiviteler,
- Ani artan fiziksel aktivite düzeyi,
- Sert zeminlerde spor yapmak,
- Yetersiz ısınma ve germe egzersizleri,
- Uygun olmayan ayakkabı kullanımı,
- Yaşlanmaya bağlı tendon elastikiyetinin azalması,
- Ayağın yapısal bozuklukları (düz tabanlık gibi),
- Tekrarlayan mikrotravmalar neden olabilmektedir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Aşil tendiniti teşhisi, doktorun hastanın şikayetlerinin dinlenmesi ve fiziksel muayenesi ile başlar. Doktor, muayene sırasında aşil tendonunun etrafında şişlik, hassasiyet ve ağrı olup olmadığını kontrol eder. Sonrasında ayağın hareket kabiliyeti ve tendonun durumu değerlendirilir. Fiziki muayene bazı durumlarda tek başına yeterli olmaz. Bu nedenle gerekirse, röntgen veya MRI gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak tendonun yapısı ve çevresindeki dokular detaylı bir şekilde incelenmektedir. Bu testler, tendon hasarının boyutunu belirlemek ve diğer olası yaralanmaları dışlamak için önemlidir. Gerekli testler doğrultusunda doktor kişiye özel tedavi planlamasını yapar.
Aşil Tendiniti Nasıl Tedavi Edilir?
Aşil tendiniti tedavisinde öncelikle istirahat ve etkilenen bölgenin dinlendirilmesi önerilir. Bununla birlikte var olan ağrıyı ve şişliği azaltmak için buz uygulaması yapılabilmektedir. İltihaplanmayı kontrol altına almak için anti-enflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Fizik tedavi, tendonun güçlendirilmesi ve esnekliğin artırılması amacıyla germe ve güçlendirme egzersizlerini içerir. Daha şiddetli seyreden vakalarda, ortopedik tabanlıklar veya destekleyici cihazlar kullanılabilmektedir. Eğer konservatif tedavilere rağmen iyileşme sağlanamazsa, cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Bu cerrahi işlem, genellikle hasarlı tendon dokusunun onarılması veya temizlenmesini içerir. Bu sayede kişinin yaşam kalitesi arttırılarak günlük aktiviteleri yapmak daha kolay hale getirilir.
Sık Sorulan Sorular
Bu durum tedaviden sonra uygun egzersiz ve önlemler alınmadığı takdirde veya risk faktörlerine dikkat edilmediğinde tekrar edebilmektedir.
Aşil tendiniti genellikle kendiliğinden geçmez. Bununla birlikte tedavi edilmezse ağrı ve şişlik devam edebilmektedir. Bu nedenle uygun dinlenme, fiziksel terapi ve bazen medikal müdahale gereklidir.
Bu iyileşme süreci hangi tedavi yöntemlerinin uygulandığına, kişinin genel sağlık duruma bağlı olarak değişir. Aşil tendiniti ilerlemişse ilaç ve istirahat süreciyle ancak 3-4 haftada iyileşebilmektedir.
