Kafatası içerisinde oluşan beyin tümörü, içerideki basıncı arttırarak kusma, baş ağrısı ve mide bulantısı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Beyin tümörü yalnızca beyinde değil, kafatası dokusunda oluşan ve beyne doğru büyüyen tümörleri de kapsamaktadır. Avicenna Ataşehir Hastanesi uzman hekimleri beyin tümörleri hakkında merak edilenleri anlattı.
[trgebanner]
Beyin Tümörleri
Beyinde kitle, kendisine özel olan belirtileri ve şikayetleriyle ortaya çıkmaktadır. Nöroloji hekimleri tarafından tanı ve tedavisi yapılır. Nöroloji doktorlarının hastanın öyküsünü iyi dinlemesi, muayeneden geçirmesi ve görüntüleme işlemi gerçekleştirmesi gerekir. Görüntüleme işlemi için BT ve MRG gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Beyin tümörleri oldukça kolay teşhis edilen hastalıklardır. Hastadan alınan bütün bilgiler, radyasyon onkoloğu, medikal onkolog, patolok ve radyolok gibi uzmanların yer aldığı bir konseyde incelenerek, tedavi için yol haritası çizilir. Hastada radyoterapi mi, kemoterapi mi yoksa ameliyat mı yapılacağına bu noktada karar verilir. İyi huylu bir tümör, uzman ellerde tamamen ameliyatla alınabilir. Yine yavaş büyümekte olan tümörlerin de oldukça rahat alınabildiği bilinmektedir.
Hızlı büyüyen tümörlerde ise, 3 tedavi yöntemi de uygulanabilir. Temel amaç, hastanın yaşam süresini uzatmaktır. Cerrahi tedavi başarısı günümüzde çok yükselmiştir. Gelişen tıp teknolojileri bunda etkili olmuştur. Özetle, beyin tümörlerinden değil, geç teşhisten korkulmalıdır.
Beyin Tümörü Nedir?
Beynin kendi içerisinde oluşturduğu tümörler ve kafatası dokusunda oluşan tümörlere birincil beyin tümörü adı verilmektedir. Vücudun farklı yerlerinde ortaya çıkan ve metastaz sonucu beyne sıçrayan tümörlere ise ikinci beyin tümörü ismi verilir. Birincil kimi zaman primer, ikincil de kimi zaman ekonder adıyla anılır.
Beyin Tümörü Nasıl Oluşur?
Hemen hemen vücudun her noktasında oluşabildiği gibi, beyin içerisinde de tümör oluşabilmektedir. Normal şartlarda bütün hücreler doğar, büyür, gelişir, yaşlanır ve ölür. Fakat zaman zaman bu süreç doğru işlemeyebilir. Faydası kalmayan hücreler zamanında ölmeyebilir ve çoğalabilir. Bu çoğalma zamanında durmazsa, tümör adı verilen oluşum görülür. Ancak, her tümör kanser olarak anılamaz. Bu yüzden beyin kanseri demek yerine, beyin tümörü demek çok daha uygun olmaktadır.
Beyin Tümörü Çeşitleri
- Primer (Birincil): Bu tümör grubu, beynin kendi içerisinde ya da kafatasında oluşan tümörlerden oluşur. İyi huylu ve kötü huylu türleri bulunur.
- Sekonder (İkincil): Vücutta bulunan tümörlerin zamanla başka organlara sıçramasına metastaz adı verilmektedir. Bedenin bir noktasında oluşan tümörün beyne sıçraması durumunda, ikincil tümörden söz edilir.
İyi Huylu
Bu tarz iyi huylu tümörler, beyin zarının ya da beyin sinirinin oluşturduğu doğuştan gelen doğumsal beyin tümörü olarak karşımıza çıkar. İyi huylu beyin tümörlerinin cerrahi operasyonla alınması oldukça başarılı geçmektedir.
Kötü Huylu
Normal olmayan şekilde ortaya çıkan ve çok hızlı büyüme gösteren tümörler kötü huylu kabul edilir. Tedavisinde tümörün bulunduğu nokta ve büyüklüğü çok önemlidir. Tedavideki temel amaç, hastanın yaşam süresini uzatmaktır.
Farklı Bir Organdaki Kanser Beyne Sıçrar Mı?
Farklı bir organdaki tümörün beyne sıçramasına metastatik beyin tümörü adı verilmektedir. Akciğer, meme, prostat ve bağırsak kanserlerinin sıçradığı örnekler görülür. Kanserlerin dörtte biri kadarının beyne sıçradığı görülmektedir.
Beyin Tümörü Neden Olur ve Risk Grubu Kimlerdir?
Beyin tümörlerinin neden oluştuğu henüz net bir şekilde bilinemese de, bazı türlerin kalıtsal olarak geçiş yaptığına dair çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Fakat beyin tümörlerinin ortaya çıkmasında etkili olan bazı faktörlerden söz edilebilmektedir:
- Cinsiyet: Beyin tümörleri erkeklerde çok daha yoğun görülmektedir.
- Irk: Beyin tümörlerine beyaz insanlarda daha fazla rastlanmaktadır.
- Yaş: 70 yaşını aşmış insanlarda beyin tümörü ile karşılaşmak çok daha olasıdır. 10 yaşının altındaki çocukların beyinciklerinde beyincik tümörü ile daha sık karşılaşılır. Çocuklarda genellikle beyincik tümörü ile ilişkili olabilmektedir.
- Aile öyküsü: Aile bireylerinde beyin glioması görülen insanlarda brain tumor oluşma olasılığı diğer insanlara göre daha fazladır.
Beyin Tümörü Belirtileri
Beyinde tümör belirtileri genel olarak bariz bir şekilde kendisini göstermektedir. Bu belirtiler ışığında hastalar muayene ve görüntülemeden geçirilerek teşhis koyulur. Beyin tümörünün ilk belirtileri genellikle ağrı olarak ortaya çıkar. Beyin tümörü belirtileri göz ile de ilişkilidir. Göze baskı yapan beyin tümörleri görülebilir. İyi huylu beyin tümörü belirtileri ile kötü huylu beyin tümörü belirtileri arasında bariz farklar bulunmamaktadır.
- Mide bulantısı
- Bulanık görme
- Çift görme
- Baş ağrısı
- Denge ve yürüme problemleri
- Kollarda ve bacaklarda uyuşma, güç kaybı
- Unutkanlık
- Konuşma problemleri
- Kişilik problemleri
Beyin kanseri belirtileri nelerdir diye soracak olursak, yukarıdakilerden pek de farklı belirtiler olmayacağını söyleyebiliriz. Öte yandan, çocuklarda beyin tümörü belirtileri de aynı şekilde kendisini göstermektedir.
Beyin Tümörü Teşhisi
Gelişen tıp teknolojileri ile birlikte brain tumor tanısı çok daha kolay konmaktadır. Bu süreçte ilk olarak hastanın öyküsü dinlenir. Daha sonra nörolojik muayene yapılır. Teşhisin netleştirilebilmesi için çoğu zaman yeterli olan beyin tomografisi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) görüntüleme tekniklerine başvurulur. Fakat zaman zaman biyopsi ile tanı koymak da gerekebilmektedir.
- Nörolojik Muayene: Hastaların brain tumor şikayetleri dinlendikten sonra, detaylı bir muayeneden geçirilmesi gerekmektedir. Bu noktada hastanın öyküsü de dikkatlice dinlenir.
- Görüntüleme yöntemleri: Bu süreçte BT ve manyetik rezonans görüntüleme gibi beyin tümörü testi türlerine başvurulur. Yapılan görüntüleme ile tümörün yeri, genişliği, cinsi ve evresi hakkında fikir sahibi olunur.
- Biyopsi: Kimi beyin tümörleri görüntüleme ile net olarak sınıflandırılamadığı için, hastadan biyopsi almak gerekebilir.
Beyin Tümörü Tedavisi
Beyin tümörlerinin tedavisinde, tümörün türüne, bulunduğu yere ve genişliğine göre farklı tedavi seçenekleri değerlendirilir. Bu tedaviler ameliyat, radyoterapi ve kemoterapi olmak üzere üçe ayrılır.
Cerrahi Gerektiren Beyin Tümörleri
İyi huylu tümörlerde cerrahi girişim olmazsa olmazdır. İyi huylu tümör ameliyatları oldukça başarılı olmaktadır. Fakat bazı iyi huylu tümörler ve kötü huylu tümörler kemoterapi ve radyoterapi ile tedavi edilmelidir.
Beyin Tümörü Ameliyatları
Cerrahi ekibin tecrübesi, becerisi ve uzmanlığı ışığında yapılan iyi huylu beyin tümörü ameliyatlarının çok büyük bir bölümünden başarılı sonuçlar alınmaktadır. Çoğu zaman başka bir tedaviye gerek kalmadan hasta, gündelik yaşamına geri dönmektedir. Fakat, bazı kötü huylu tümörlerde tümörün tamamını ameliyatla almak zor olabileceği için, kemoterapi ve radyoterapi gibi yöntemlere başvurulur. Kötü huylu tümörlerde hedef, hastanın daha uzun yaşamasını sağlamaktır.
Radyoterapi ile Beyin Tümörü Tedavisi
Radyoterapi bütün beyne uygulanabileceği gibi, tümörün türüne ve yerleştiği yere göre sterotaksik radyoterapi de uygulanabilir. X ışını, proton ışını ve gamma ışını gibi yüksek enerjili ışınlar hastaya verilir. Genellikle ameliyattan sonrası 1. ayda yapılan radyoterapi, tümör hücrelerini öldürerek, kontrol altına almak için uygulanır. Tümörün yerinden dolayı cerrahi operasyon gerçekleştirilemeyen hastalar için tercih edilen bir tedavi yöntemi olan radyoterapi, tümörün türüne, genişliğine ve hastanın yaşlılığına bağlı olacak şekilde hastaya verilir. Radyoterapi ile brain tumor tedavisindeki temel amaç, tümörün çevresindeki sağlıklı dokuların korunmasıdır.
Erken Teşhis Beyin Tümörünü Yok Eder
Beyin tümörü teşhis ve tedavi süreçleri arasında çok büyük farklar olmaması hayati önem taşımaktadır. Hastaların şikayetleri bir anda ortaya çıkabileceği gibi, gün geçtikçe bu şikayetlerin seviyesinde ve şikayet sayılarında artış görülür. Hastaların böyle durumlarda acilen bir doktora görünmesi ve teşhis koyulması gerekmektedir. Tanı koyulmasıyla birlikte hiç vakit kaybetmeden tedavi süreci planlanmalıdır. Tedavi seçeneklerini başında hiç kuşkusuz cerrahi operasyon yer alır. Operasyonun geciktirilmeden gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Eğer erken teşhis edilmiş bir brain tumor ile karşı karşıya kalınmışsa, tedavideki başarı şansı oldukça yüksektir. Ameliyat sonrasında hastanın detaylı ve düzenli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Hastaların takibinin disiplinlerarası yapılmasında büyük fayda vardır. Bir onkoloji uzmanının, bir radyoloji uzmanının ve bir beyin cerrahının takibi birlikte yürütmesi yeterli olacaktır.
