Donuk omuz, adhesive kapsülit olarak da bilinen, omuz ekleminde hareketin kısıtlandığı ve ağrıya yol açan bir durumdur. Bu durum genellikle yavaş yavaş gelişerek üç aşamada ilerlemektedir. Bu aşamalar donma aşaması, donmuş aşama ve çözülme aşamasıdır. Her üç aşamada da omuz hareketleri ağrılı hale gelerek kısıtlanmaktadır.
Donuk Omuz Nedir?
Donuk omuz, omuz eklem kapsülünün kalınlaşıp sıkışması sonucu omuz hareketlerinin kısıtlanmasına ve ağrıya yol açan bir durumdur. Bu durum çoğunlukla yavaş gelişerek üç aşamada ilerler. İlk aşama başlangıç (donma) aşaması, orta (donmuş) aşama ve iyileşme (çözülme) aşamasıdır. Başlangıç aşamasında omuz hareketleri ağrılı hale gelerek hareket kısıtlılığı artmaktadır. Orta aşamada ise var olan ağrılar azalarak omuz hareketleri daha da kısıtlanır. Bu durum ise omuzun donmuş gibi hissedilmesine neden olur. Bu rahatsızlık kişinin günlük yaşantısını, aktivitelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Belirli tedavi yöntemleri, egzersizler veya ağrı kesiciler ile bu rahatsızlıkta iyileşmeye gidilebilir. İyileşme aşamasında ise ağrı azalarak omuz hareketleri yavaş yavaş eski formuna dönmektedir. Bu sayede kişi günlük aktivitelerini daha rahat bir şekilde sürdürür.
Donuk omuzun kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak genellikle bir yaralanma, cerrahi müdahale veya uzun süreli hareketsizlik sonrası ortaya çıkabilen bir durumdur. Tedavi seçenekleri arasında fizik tedavi, ağrı kesici ve iltihap önleyici ilaçlar, steroid enjeksiyonları ve bazı durumlarda cerrahi müdahale bulunur. Ancak böyle bir durumla karşılaşıldığında bir doktora başvurmakta fayda vardır. Doktor gerekli muayene ve testleri yaptıktan sonra kişiye uygun tedavi seçeneklerini sunacaktır.
Donuk Omuz Belirtileri Nelerdir?
- Omuzda ağrı ve hassasiyet,
- Omuzun belirli yönlere hareket ettirilememesi,
- Gece artan omuz ağrısı,
- Omuz hareketlerinde kısıtlılık,
- Üzerine yatmakla artan omuz ağrısı,
- Omuzda sertlik hissi,
- Günlük aktiviteleri yaparken zorlanma gibi belirtiler mevcuttur.
Donuk Omuz Neden Olur?
Bu rahatsızlığın tam nedeni bilinmemektedir. Ancak birden fazla faktöre bağlı olarak bu sorun ortaya çıkabilmektedir. Bu faktörler arasında kalp hastalıkları, diyabet, kronik hastalıklar gibi birden fazla faktör bulunmaktadır.
- Omuz yaralanmaları veya cerrahi müdahaleler sonrası hareketsizlik,
- Diyabet,
- Otoimmün hastalıklar,
- Omuz çevresi tendonlarda iltihaplanma (tendinit) veya yırtıklar,
- Kalp hastalıkları,
- Kronik hastalıklar (Parkinson hastalığı, inme),
- Tiroid hastalıkları (hipotiroidi ve hipertiroidi),
- Uzun süreli hareketsizlik (örneğin kolun alçıya alınması) gibi faktörler vardır.
Donuk Omuz Nasıl Teşhis Edilir?
Öncelikle kişi doktor tarafından fiziki bir muayeneye tabi tutulmaktadır. Donuk omuz tanısı, hastanın belirtileri ve tıbbi geçmişi değerlendirilerek başlar. Doktor, hastanın omuz hareketlerini ve ağrı düzeyini inceleyerek fiziksel muayene yapar. Omuz ekleminin hareket açıklığını ve ağrı noktalarını belirlemek kişiden başını sağa ve sola döndürmesi gibi basit manevralar istemektedir. Bu sayede sorunun ne kadar ilerlediğini test etmektedir. Gerekli görüldüğünde, omuzun yapısını ve etkilenen dokuları daha detaylı incelemek amacıyla röntgen, ultrason veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi görüntüleme testleri istenir. Tanı sürecinde, donuk omuzun tipik aşamaları ve belirtileri göz önünde bulundurularak doğru bir değerlendirme yapılmaktadır. Sonrasında ise doktor tarafından kişiye özel tedavi planı yapılmaktadır.
Donuk Omuz Egzersizleri ve Tedavisi
Donuk omuz için uygulanacak bazı uygulamalar ve egzersizler vardır. Ancak bu egzersizlerin uzman bir kişi tarafından yaptırılması oldukça önemlidir. Çünkü bilinçsiz yapılan egzersizler kişiye ve omzuna daha fazla zarar verebilmektedir. Bu nedenle sorunun tedavisi daha karmaşık hale gelebilir. Bu gibi durumların olmaması ve yaşanmaması için bu egzersizler bir fizyoterapist eşliğinde yapılmalıdır. Donuk omuz genellikle bilinçli uygulanan egzersizler ve ağrı kesiciler ile tedavi edilmektedir. Ancak bazı durumlarda, sorunun şiddetine göre tıbbi müdahaleler uygulanabilmektedir. Güç, kuvvet ve hareket egzersizleri, açma, germe ve esneme egzersizleri gibi oldukça etkili hareketler uygulanabilmektedir. Egzersizler ile birlikte bazı durumlarda antibiyotikler, ağrı kesiciler de uygulanabilmektedir. Bu ilaçlar iltihabın azalması konusunda yardımcı olarak var olan ağrıyı hafifletmeye yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte vakanın şiddetine göre uygulanabilecek bazı tıbbi müdahaleler mevcuttur. Bunlar, omuz artroskopisi, steroid enjeksiyonları, hidrodilatasyon gibi seçenekler vardır.
Donuk Omuz Risk Faktörleri Nelerdir?
- 40-60 yaşın üzerinde olmak,
- Diyabet hastası olan kişiler,
- Tiroid hastalıkları (hipotiroidi veya hipertiroidi),
- İnme,
- Kalp hastalıkları olan kişiler,
- Otoimmün hastalıklar,
- Uzun süreli hareketsizlik (örneğin, kolun alçıya alınması),
- Parkinson hastalığı olan bireyler,
- Omuz yaralanmaları veya cerrahisi sonrası hareketsizlik meydana gelen kişiler,
- Kadınlarda erkeklere oranla daha sık rastlanmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Donuk omuz tedavi edilmediği takdirde omuz eklemlerinin hareketliğindeki kısıtlılığı kalıcı hale getirebilmektedir. Ve zamanla bu durum kişinin hayatını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle belirli semptomların görülmeye başladığı evrede bir uzmana görünmekte fayda vardır.
Uygun tedavi yöntemlerinin uygulandığı sürece donuk omzun iyileşme süresi ortalama olarak 1-3 yıl arasında sürebilmektedir. Ancak bu durum kişiden kişiye göre değişmektedir.
Donuk omzun belirtileri görüldüğü takdirde bir ortopedi uzmanına görünebilirsiniz.