Dren Nedir? Nasıl Takılır?

Dren, ameliyat veya yara bölgesinde biriken kan, sıvı ya da iltihabı vücuttan dışarıya almak için yerleştirilen ince tüptür. İyileşmeyi hızlandırır ve enfeksiyon riskini azaltmaktadır.

Dren Nedir?

Cerrahi operasyonlar veya yaralanmalar sonrasında vücutta biriken kan, sıvının dışarıya alınması amacıyla kullanılan tıbbi bir tüptür. Ameliyat bölgesinde sıvı birikimi olması, hem iyileşme sürecini geciktirebilir hem de enfeksiyon riskini artırabilmektedir. Bu nedenle boşaltım tüpleri, vücuttaki fazla sıvının kontrollü bir şekilde dışarıya atılmasını sağlayarak dokuların daha hızlı toparlanmasına yardımcı olan bir tüptür. Genellikle ince, esnek ve steril malzemelerden üretilen boşaltım tüpü, cerrahi alanın temiz tutulmasını sağlamaktadır. Bu sayede ödem ve basınç oluşumunu engellemektedir. Drenin ne kadar süre vücutta kalacağı, hastanın durumuna ve yapılan ameliyatın türüne göre doktor tarafından belirlenmektedir.

Dren Çeşitleri Nelerdir?

Dren çeşitleri, kullanım amaçlarına ve çalışma prensiplerine göre farklılık göstermektedir. Başlıca boşaltım tüpü çeşitleri şunlardır. 

Pasif Drenler

Vücutta biriken sıvı, kan veya iltihabın dışarıya atılmasını yerçekimi veya basınç farkı ile sağlayan dren türleridir. Herhangi bir vakum veya negatif basınç sistemi kullanılmaz. Sıvı, doğal akış yoluyla dışarı çıkar ve genellikle steril bir gazlı bez üzerine ya da toplama kabına boşalır. En bilinen pasif drenlerden biri Penrose drendir. Kullanımı kolaydır. Ancak dış ortamla temas ettiği için enfeksiyon riski aktif ve kapalı sistem drenlere göre daha fazladır. Genellikle yüzeyel yaralar, apse drenajı veya küçük cerrahi girişimlerde tercih edilmektedir. 

Aktif Drenler

Vücutta biriken kan, sıvı ya da iltihabı negatif basınç (vakum)yardımıyla dışarıya çeken dren türleridir. Bu sistemde sıvı, kapalı ve steril bir hazneye toplanır. Böylece hem daha etkin bir drenaj sağlanır hem de enfeksiyon riski azaltılmış olur. Aktif drenler, özellikle büyük cerrahi operasyonlardan sonra, kanama veya sıvı birikiminin yoğun olabileceği durumlarda tercih edilmektedir. En sık kullanılan aktif dren örnekleri Hemovac ve Jackson-Pratt (JP) drendir. Bu drenler, sıvı miktarının ölçülmesine de olanak tanıyarak iyileşme sürecinin takibinde doktora yardımcı olmaktadır.

Açık Drenler

Vücutta biriken kan, sıvı veya iltihabın doğrudan dış ortama boşaltıldığı dren türleridir. Genellikle basit yapılıdır. Herhangi bir kapalı hazne veya vakum sistemi içermez. Sıvı, steril bir gazlı bez veya pansuman üzerinden dışarı akarak vücuttan uzaklaştırılmaktadır. Kullanımı kolay olmakla birlikte, dış ortamla sürekli temas halinde olduğu için enfeksiyon riski kapalı drenlere göre daha yüksektir. Açık drenler genellikle yüzeyel yaralar veya küçük cerrahi girişimlerde tercih edilmektedir.

Kapalı Drenler

Vücutta biriken kan, sıvı veya iltihabın steril ve kapalı bir hazneye yönlendirildiği dren türleridir. Sıvı, vakum veya negatif basınç yardımıyla dışarıya çekilmektedir. Bu nedenle doğrudan dış ortamla temas etmez. Bu yapı sayesinde enfeksiyon riski azaltılır ve drenaj miktarı kolaylıkla takip edilebilir. Kapalı drenler, özellikle büyük cerrahi operasyonlar sonrası, yoğun sıvı birikimi olabilecek durumlarda tercih edilmektedir. En bilinen örnekleri Hemovac ve Jackson-Pratt (JP) drenlerdir.

Nasıl ve Nereye Takılır?

Çoğunlukla cerrahi işlem sırasında veya ameliyat sonrası ihtiyaç duyulan bölgeye yerleştirilmektedir. Takılacak bölge, sıvı veya kan birikiminin en yoğun olduğu alana göre belirlenir. Boşaltım tüpü yerleştirilirken steril teknik uygulanır ve enfeksiyon riskini azaltmak için titizlikle çalışılmalıdır. Pasif drenlerde tüp, genellikle deri yüzeyinden çıkarak pansuman üzerine yönlendirilmektedir. Aktif ve kapalı boşaltım tüplerinde ise tüp, kapalı bir hazneye bağlanır. Drenin ucu, vücut içindeki sıvının birikmesini engelleyecek şekilde doğru konumlandırılmalıdır. Genellikle dikiş veya özel bir tutucu ile sabitlenmektedir. Bu sayede boşaltım tüpü hem yerinde kalır hem de sıvının etkili bir şekilde boşalmasını sağlar.

Ameliyat Sonrası Boşaltım Tüpü Ne Kadar Kalır? 

Ameliyat sonrası boşaltım tüpünün vücutta kalma süresi, yapılan operasyonun türüne, drenaj miktarına ve hastanın iyileşme durumuna göre değişmektedir. Genellikle, sıvı birikimi azaldığında ve drenaj miktarı belirli bir seviyenin altına düştüğünde alınmaktadır. Bu süre birkaç gün ile bir hafta arasında olabilmektedir. Bazı durumlarda ise daha uzun kalması gerekebilmektedir. Doktor, drenajın miktarını ve rengini düzenli olarak takip ederek, enfeksiyon riskini ve komplikasyonları önlemek amacıyla en uygun zamanda drenin çıkarılmasına karar vermektedir. Hastanın genel durumu ve yara iyileşmesi de bu kararda önemli rol oynar.

Komplikasyonları Nelerdir?

• Enfeksiyon riski
• Kanama veya hematom oluşumu
• Boşaltım tüpünün tıkanması veya işlevini yitirmesi
• Boşaltım tüpünün etrafında cilt iritasyonu veya yara oluşumu
• Organ veya doku yaralanması
• Sızıntı veya drenajın yetersiz olması
• Ağrı veya rahatsızlık hissi
• Boşaltım tüpünün yanlış pozisyonda kalması

Dren Çıktıktan Sonra Bakımı Nasıl Yapılır?

• Boşaltım tüpünün çıktığı bölgeyi temiz ve kuru tutun.
• Günlük olarak hafif sabun ve su ile yıkayın.
• Bölgeyi temiz bir gazlı bez veya pansuman ile kapatın.
• Kızarıklık, şişlik, akıntı veya kötü koku olup olmadığını kontrol edin.
• Ağrı veya hassasiyet artarsa doktora bildirin.
• Bölgeyi ovmaktan veya tahriş etmekten kaçının.
• Doktorun verdiği pansuman değişim talimatlarına uyun.
• Gerekirse antibakteriyel krem kullanımı için doktorunuza danışın.

Sık Sorulan Sorular