Duruş (postür) bozukluğu, omurga ve iskelet sisteminin yanlış pozisyon alması sonucu vücudun dengeli duruşunu kaybetmesidir. Kas dengesizlikleri, yanlış oturma-uyuma alışkanlıkları ve hareketsizlik en sık nedenleridir.
Duruş (Postür) Bozukluğu Nedir?
Duruş (postür) bozukluğu, vücudun ayakta, otururken ya da hareket halindeyken omurga ve kas sisteminin ideal hizalanmasından sapması durumudur. Sağlıklı bir duruşta baş, omuz, sırt, kalça ve dizler belirli bir denge içinde olmalıdır. Ancak uzun süreli masa başı çalışmaları, yanlış oturma ve yatma alışkanlıkları, kas zayıflıkları, omurga eğrilikleri ya da hareketsiz yaşam tarzı bu dengeyi bozarak postür sorunlarına yol açabilmektedir. Zamanla bu durum boyun, sırt ve bel ağrılarına, omuzlarda asimetriye, kamburluk ya da bel çukurluğunun artmasına neden olabilmektedir. Duruş bozukluğu yalnızca estetik bir problem değil, aynı zamanda yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, eklem ve kas sağlığını zorlayan bir durumdur. Erken fark edilmesi ve uygun egzersizlerle desteklenmesi ileride oluşabilecek daha ciddi sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olur.
Duruş (Postür) Bozukluğu Neden Olur?
- Uzun süre masa başında oturma
- Yanlış oturma ve yatma alışkanlıkları
- Ağır çanta veya yük taşıma
- Kas zayıflıkları ve dengesizlikleri
- Omurga eğrilikleri (skolyoz, kifoz vb.)
- Sürekli telefona veya bilgisayara bakma
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Uygun olmayan ayakkabı seçimi
- Fazla kilo ve obezite
- Yanlış egzersiz veya spor teknikleri
Belirtileri Nelerdir?
- Boyun, sırt ve bel ağrısı
- Omuzlarda düşüklük veya asimetri
- Kamburluk ya da öne eğik duruş
- Bel çukurunun artması veya azalması
- Başın öne doğru eğilmesi
- Yorgunluk ve çabuk yorulma
- Düzensiz omurga hattı
- Denge ve yürüyüş bozuklukları
- Nefes darlığı veya yüzeysel nefes alma
- Kaslarda gerginlik ve sertlik
Duruş (Postür) Bozukluğu Türleri
- Kifoz (kamburluk): Sırt bölgesinde omurganın öne doğru normalden fazla eğrilmesiyle ortaya çıkar ve genellikle öne eğik duruş ile kambur bir görünüm oluşturur.
- Lordoz: Bel bölgesinde çukurun normalden fazla artmasıyla karakterizedir. Bu durum belin aşırı içe doğru kavislendiği ve karın bölgesinin öne doğru çıktığı bir duruşa neden olmaktadır.
- Skolyoz: Omurganın sağa veya sola doğru eğrilmesiyle gelişen bir bozukluktur ve özellikle çocukluk çağında fark edilmezse ilerleyerek ciddi şekil bozukluklarına yol açabilmektedir.
- Düz sırt (flat back): Omurganın doğal eğriliklerinin azalması sonucu sırtın neredeyse düzleşmesiyle oluşur. Bu durum kişinin dik durmakta zorlanmasına ve sırt ağrılarına sebep olabilmektedir.
- Çukur sırt (sway back): Kalçaların öne doğru kayması ve üst gövdenin geriye yaslanmasıyla ortaya çıkan bir bozukluktur. Bu duruş hem estetik olarak sorun yaratır hem de bel ve kalça bölgesinde ağrıya yol açabilmektedir.
- Yuvarlak omuz: Omuzların öne doğru düşmesiyle oluşan bir durumdur. Genellikle bilgisayar başında uzun süre oturma alışkanlığı olan kişilerde sık görülmektedir.
- Tortikolis (eğri boyun): Boynun sürekli yana eğik durmasıyla karakterizedir. Kas spazmları, doğuştan gelen nedenler ya da yanlış duruş alışkanlıkları sonucu gelişebilmektedir.
Postür Bozukluğu Nelere Yol Açar?
- Boyun, sırt ve bel ağrılarına
- Kaslarda gerginlik ve dengesizliklere
- Omurga deformitelerine (kamburluk, eğrilik vb.)
- Baş ağrısı ve migrene
- Denge ve yürüme bozukluklarına
- Nefes darlığı ve akciğer kapasitesinde azalmaya
- Çabuk yorulma ve halsizliğe
- Estetik görünümde bozulmalara
- Günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlılığa
- Psikolojik sorunlara (özgüven kaybı, stres vb.)
Duruş (Postür) Bozukluğu Tedavisi
Postür bozukluğu tedavisinde amaç, omurga ve kasların doğal dengesini yeniden sağlamak ve ileride oluşabilecek daha ciddi sorunların önüne geçmektedir. Tedavi planı kişiye özel olarak belirlenir ve öncelikle bozukluğun nedeni tespit edilmektedir. Kas zayıflıkları veya dengesizlikleri düzenli egzersiz programları, pilates ve fizik tedavi yöntemleri uygulanarak kas gücü artırılmaktadır. Günlük yaşamda doğru oturma, yatma ve ayakta durma alışkanlıklarının kazandırılması tedavinin en önemli basamaklarından biridir.
Uzun süre masa başında çalışan kişiler için ergonomik düzenlemeler önerilirken, ağır yük taşımaktan kaçınmak da büyük önem taşımaktadır. İleri derecedeki duruş bozukluklarında korse kullanımı veya ortopedik destekler gerekebilmektedir. Nadiren de olsa, ciddi omurga eğriliklerinde cerrahi müdahale gündeme gelebilmektedir. Tedavi sürecinde düzenli doktor kontrolleri, egzersizlerin aksatılmaması ve yaşam tarzı değişiklikleri, kalıcı bir iyileşme sağlanması açısından oldukça önemlidir.
Sık Sorulan Sorular
Zamanla ağrıların artmasına, omurga deformitelerine, nefes darlığına ve yaşam kalitesinde düşüşe yol açabilmektedir.
Evet, düzenli ve doğru egzersizler postür bozukluklarını büyük oranda düzeltebilir, özellikle erken dönemde çok etkilidir.
Her durumda değil, yalnızca doktorun gerekli gördüğü ileri vakalarda destek amaçlı korse önerilmektedir.
