Duygusal açlık, kişinin duygusal ihtiyaçlarını karşılamak için yemek yemeye yönelmesi olarak tanımlanmaktadır. Ancak fiziksel açlıkla karıştırılmaması gereken bir durumdur. Bu yemek yeme isteği, genellikle stres, üzüntü, can sıkıntısı, yalnızlık gibi olumsuz duyguların etkisiyle ortaya çıkar. Duygusal açlık yaşayan kişiler, sık sık atıştırmalıklara, çoğunlukla da yüksek kalorili ve şekerli yiyeceklere yönelirler.
Duygusal Açlık Nedir?
Bu açlık duygusu, fiziksel açlık duygusundan oldukça farklı bir durumdur. Bu açlık duygusu genellikle stres, kaygı, endişe gibi olumsuz duyguları bastırmak nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Kısaca duygusal durumlarıyla başa çıkmak amacıyla yiyeceklere yönelmesiyle alakalı bir durumdur. Kişi, bu duygusal durumları yönetmekte zorlandığında, geçici bir rahatlama veya tatmin hissi sağlamak amacıyla yemek yemeye yönelir. Bu açlık, fiziksel açlıktan farklı olarak aniden gelerek özellikle yüksek kalorili, şekerli veya yağlı gıdalara karşı yoğun bir istekle kendini gösterir. Bu istek, anlık bir dürtü şeklinde olup, kişi tok olsa bile yemek yeme ihtiyacı hisseder.
Bu açlık yemek yemenin ardından suçluluk veya pişmanlık gibi olumsuz duygulara neden olarak kişiye daha fazla zarar vermektedir. Bununla birlikte bu açlık duygusu uzun vadede, kilo alımı, obezite ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Bu durum kişinin öz güveninde düşüşler ile birlikte olumsuz düşüncelerin daha fazla ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu durumla başa çıkmak için bireyin bu durumun farkında olması oldukça önemlidir. Olumsuz düşünceler ile daha sağlıklı başa çıkma yöntemleri geliştirmesi gerekmektedir. Eğer gerekirse profesyonel yardım alması önemlidir. Ayrıca, duygusal açlığı fiziksel açlıktan ayırt edebilmek ve gerçek fiziksel açlık durumlarında sağlıklı besin seçimleri yapmak, bu sorunun üstesinden gelmede yardımcı olabilmektedir.
Duygusal Açlık Belirtileri
- Ani ve yoğun açlık,
- Belirli yiyeceklere özellikle yağlı ve şekerli gıdalara yönelme,
- Duygusal tetikleyiciler (stres, üzüntü, can sıkıntısı) gibi durumlarda yemek yeme isteği,
- Bilinçsiz yeme,
- Yemek yedikten sonra tatmin olmama ve farklı şeyler tüketmek,
- Alışkanlık haline gelme,
- Yemek yedikten sonra suçluluk ve pişmanlık hissi,
- Duygusal durum değişiklikleri,
- Fiziksel açlık belirtilerinin olmaması,
- Zaman ve yer fark etmeksizin yeme isteği gibi belirtiler mevcuttur.
Duygusal Açlık Nedenleri Nelerdir?
- Günlük yaşamın getirdiği baskılar ve stres, duygusal açlığa neden olması,
- Sosyal ilişkilerdeki eksiklikler veya yalnızlık hissi, yeme ihtiyacını tetiklemesi,
- Boş zamanlarda veya sıkıcı aktiviteler sırasında yemek yeme isteği,
- Duygusal dalgalanmalar, mutluluk veya üzüntü anlarında yeme isteği,
- Başarı veya özel bir durumu kutlamak amacıyla yemek yeme eğilimi,
- Çocukluk döneminde edinilen yeme alışkanlıkları ve beslenme ile ilgili olumlu veya olumsuz anılar,
- Kişinin kendine olan güveni düşük olduğunda, yemek yeme bir rahatlama aracı olabilmektedir.
Açlığın Psikolojik Hali
Açlığın psikolojik hali, fiziksel açlıktan farklıdır. Bu açlık duygusal ve zihinsel olumsuz durumların etkisiyle ortaya çıkan bir yemeye yönelme durumudur. Bu tür açlık, genellikle olumsuz duygular, stres, sıkıntı, yalnızlık veya güvensizlik gibi hislerin bir sonucu ortaya çıkmaktadır. Kişi, bu duygusal durumlarla başa çıkmak amacıyla yiyeceklere yönelir. Kişiler genellikle bu süreçte yüksek kalorili, şekerli veya yağlı yiyecekler tercih etmektedir. Psikolojik açlık, fiziksel ihtiyaçtan ziyade duygusal tatmini hedeflemektedir. Bu nedenle açlık hissi, yemek yendikten sonra bile geçmez ve kişi daha da fazla yemeye başlar. Bu durum, kişinin yeme alışkanlıklarını olumsuz etkileyerek zamanla kilo alımına veya yeme bozukluklarına yol açar.
Açlığın Fiziksel Hali
Açlığın fiziksel hali, vücudun enerji ve besin ihtiyaçlarını karşılamak olan doğal bir durumdur. Bu açlık, mide boşken ve kan şekeri seviyeleri düştüğünde hissedilir ve oldukça doğaldır. Bu açlık vücutta belirli fizyolojik belirtilerle kendini gösterir. Örneğin, mide guruldaması, enerji düşüklüğü, baş ağrısı, baş dönmesi ve sinirlilik gibi belirtiler fiziksel açlığın tipik işaretleridir. Vücut, alınan besinleri enerjiye çevirerek bu ihtiyacı karşılar. Sağlıklı bir yaşam sürdürmek için, fiziksel açlık sinyallerine dikkat etmek ve dengeli beslenme alışkanlıkları geliştirmek oldukça önemlidir. Bu, hem fiziksel sağlığın korunmasına yardımcı olur hem de yaşamak için gerekli enerji seviyelerinin dengede kalmasını sağlar.
Sık Sorulan Sorular
Duygusal açlık bir yeme bozukluğu olarak bilinmektedir. Her yaşta ve her cinsiyette görülebilir. Yemek yeme isteğinin duygusal açlık olduğunun farkına varmak tedavideki ilk önceliktir.
Bu hastalığın tedavisi kişiden kişiye göre değişmektedir. Ancak yaşam tarzında değişimler, stresi azaltma yöntemleri, sağlıklı ve dengeli beslenme rutini oluşturmak gibi yöntemler ile ataklar kontrol altına alınabilir.
Doğru ve dengeli yemek yeme istikrarı, sosyal yaşamın dengelenmesi ve uyku düzeni gibi hayatınızda yapacağınız ufak değişiklikler duygusal açlığın önüne geçebilmektedir.
