El, Ayak ve Ağız Hastalığı, özellikle çocuklarda yaygın olarak görülen, bulaşıcı bir viral enfeksiyondur. Bu hastalık, enterovirüs ailesine ait virüsler tarafından, coxsackievirus A16 ve enterovirus 71 tarafından tetiklenmektedir. Bu viral hastalık genellikle 10 yaş altındaki çocuklarda daha sık görülse de, yetişkinleri de etkileyebilmektedir.
El Ayak ve Ağız Hastalığı Nedir?
El ayak ve ağız hastalığı genelikle, çocuklarda sık görülen, bulaşıcı bir viral enfeksiyondur. Ancak çoğunlukla çocuklar da görülse de, yetişkinleri de etkileyebilmektedir. Bu hastalık adından da anlaşılacağı üzere, el, ayak ve ağız bölgelerinde döküntüler ve yaralarla kendini göstermektedir. Hastalığın bulaşma yolları arasında temas, solunum yolu bulunmaktadır. Enfekte bir kişinin tükürüğü, burun akıntısı, balgamı, dışkısı veya cilt döküntüleri ile temas halinde hastalık bulaşabilir. Bu hastalık belirli semptomlar ile kendini çok kolay bir şekilde belli etmektedir. Belirtiler arasında iştahsızlık, Dil, diş etleri ve yanakların iç kısımlarında ağrılı yaralar meydana gelmektedir.
Ellerde ve ayaklarda küçük, kırmızı lekeler veya kabarcıklar oluşur. Bu döküntüler bazen kalçalara, bacaklara veya genital bölgeye de yayılabilmektedir. Ancak bu hastalık çoğunlukla kendiliğinden iyileşir ve belirli bir tedavisi yoktur. Hastalıktan korunmak için iyi hijyen oldukça önemlidir. Özellikle ellerin sık sık ve doğru şekilde yıkanması hastalığın bulaşma riskini de en aza indirir.
El Ayak ve Ağız Hastalığı Neden Olur?
Bu hastalık, koksaki virüs A16 ve enterovirüs 71 olarak adlandırılan iki virüsün bulaşmasıyla ortaya çıkmaktadır. Bu virüs, enfekte kişilerin dışkısıyla temas etmiş yüzeyler aracılığıyla diğer kişilere bulaşabilmektedir. Bu nedenle hijyen oldukça önemlidir. Aynı zamanda enfekte bireylerin öksürmesi veya hapşırması yoluyla havada yayılan virüs solunarak bulaşır. Bu gibi birden fazla nedeni vardır. Ancak bu hastalık kolay bulaşıcılığa sahip olsa da ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet vermemektedir. Bununla birlikte bu hastalık kendiliğinden geçer ve belirli bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bu hastalıktan korunmak için eller sık sık sabun ve suyla yıkanmalıdır. Hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
- Solunum damlacıkları,
- Dışkı,
- Burun salgısı,
- Tükürük.
Belirtileri Nelerdir?
- Burun akıntısı,
- Ateş,
- Boğaz ağrısı,
- Kulak ağrısı,
- Yutma güçlüğü,
- Bademcikte kızarıklık ve şişlik,
- Halsizlik,
- Bebek veya küçük çocuklarda huzursuzluk,
- İştah kaybı,
- Dil, diş etleri ve yanakların iç kısmında kabarcık şeklinde lezyonlar meydana gelmesi,
- Avuç içi ve ayak tabanlarında döküntü ve kaşıntılar.
El Ayak ve Ağız Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?
Bu hastalığın tanısı, genellikle klinik belirtiler ve fizik muayene yoluyla konulmaktadır. Doktor, hastanın belirtilerini ve durumunu dinler. Ateş, boğaz ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk ve döküntüler olup olmaması hakkında hastadan bilgi alır. Sonrasında fiziki muayeneye geçilir. Fiziki muayenede Doktor, hastanın vücudundaki döküntüleri ve yaraları inceler. EAH’nın tipik belirtileri olan el, ayak ve ağız bölgelerindeki döküntü ve yaralar dikkatle değerlendirilir. Klinik belirtiler genellikle tanı koymak için yeterlidir. Ancak bazı durumlarda laboratuvar testleri gerekebilmektedir.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bu hastalığın tedavisi genellikle semptomları hafifletmeye yöneliktir. Çünkü hastalık genellikle kendi kendine geçmektedir. Ancak bazı kişilerde semptomlar ağır ve uzun sürebilmektedir. Bu durumlarda uzman bir doktora muayene olmak gereklidir. Bununla birlikte reçetesiz ağrı kesiciler kullanılabilmektedir. Ancak, çocuklar için ağrı kesici kullanmadan önce bir doktora danışmak oldukça önemlidir. Dehidrasyonu önlemek için bol su içilmelidir. Boğaz ağrısı ve ağız yaraları olan çocuklar için soğuk içecekler veya dondurma gibi yumuşak ve soğuk yiyecekler tüketmek semptomları hafifletmektedir. Hastalık nedeniyle el ve ayaklarda oluşan yaraların temiz tutulması oldukça önemlidir. Eğer yaralar enfekte olursa bir doktora danışmak gereklidir. Bu hastalık süresince dengeli beslenmek ve hijyen kurallarına uymak gereklidir.
El Ayak ve Ağız Hastalığından Korunmak İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Sabun ve suyla ellerin düzenli olarak yıkanması,
- Düzenli fiziksel aktivite,
- Meyve, sebze, protein ve tam tahılların düzenli tüketimi,
- Dengeli beslenilmelidir,
- Alkol bazlı el dezenfektanlar kullanılması,
- Yemek kapları, çatal bıçak, bardaklar ve havlular gibi kişisel eşyaların paylaşılmaması,
- Kreşler, okullar ve ev ortamlarında temizlik hijyen standartlarına uygun olarak yapılmalıdır.
Sık Sorulan Sorular
Bu hastalığın bulaşma süresi ortalama olarak yedi gündür. Ancak bu durum kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilmektedir. Hafif bulaşıcılığa sahip bu hastalık genellikle çocuklar da görülmektedir. Ancak yetişkinleri de etkileyebilmektedir.
Bu hastalığın kuluçka süresi ortalama olarak 3 gündür.
El ayak ağız hastalığı, çoğunlukla 1 hafta 10 gün içinde ilaç kullanarak, dinlenerek ve sağlıklı beslenerek kendiliğinden geçmektedir. Ancak şiddetli semptomlar görülüyor ise doktora başvurmak gereklidir.
