Genital organ sarkması, genellikle kadınlarda görülen, rahim, vajina, mesane ya da rektum gibi organların yerinden kayarak vajinaya doğru sarkması durumudur. Bu durum, birden fazla faktöre bağlı olarak meydana gelebilmektedir. Özellikle pelvik taban kaslarının zayıflaması, doğum, yaşlanma ya da obezite gibi faktörler nedeniyle ortaya çıkabilmektedir.
Genital Organ Sarkması Nedir?
Genital organ sarkması, pelvik taban kaslarının zayıflaması sonucu genital organların normal konumundan kayarak vajina içine doğru sarkması durumudur. Bu organlar genellikle rahim, vajina, mesane, rektumdur. Bu durum genellikle doğum yapmış kadınlarda, yaşlanma süreciyle birlikte ya da aşırı kilolu bireylerde daha yaygın olarak görülmektedir. Genital organ sarkması, pelvik taban kaslarının zayıflaması, bağ dokularının gevşemesi ve hormonel değişiklikler gibi çeşitli faktörler nedeniyle meydana gelir.
Belirtiler arasında vajinada dolgunluk hissi, idrar kaçırma, kabızlık, cinsel ilişki sırasında ağrı ve pelvik bölgede baskı hissi yer alabilmektedir. Bu durum kişinin yaşam kalitesini düşürmektedir. Bu nedenle tedavi edilmesi gereklidir. Erken dönemde egzersizler ve yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavi edilebilen bu sorun, ilerleyen aşamalarda cerrahi müdahale gerektirebilmektedir.
Sarkma Türleri (Prolapsus Türleri)
- Üriner Prolapsus: Mesanenin vajinaya doğru sarkması.
- Rahim Sarkması (Uterin Prolapsus): Rahmin vajinaya doğru sarkması.
- Vajinal Prolapsus: Vajinanın dışarıya doğru sarkması.
- Rektal Prolapsus (Rektosel): Rektumun vajinaya doğru sarkması.
- Enterosel: İnce bağırsağın vajinaya doğru sarkması.
- Cervikal Prolapsus: Rahim ağzının vajinaya doğru sarkması.
- Pelvik Organ Prolapsusu: Birden fazla pelvik organın (rahim, mesane, rektum) birlikte sarkması.
- Vajinopelvik Prolapsus: Vajinanın ve pelvik organların birlikte sarkması.
Genital Sarkma Nedenleri
- Doğum: Birden fazla doğum yapmak, özellikle vajinal doğumlar,
- Yaşlanma: Yaşlandıkça, kas ve bağ dokusu zayıflar,
- Hormonel Değişiklikler: Menopoz sonrası östrojen seviyesinin düşmesi,
- Aşırı Kilo: Obezite, pelvik taban üzerinde ek baskı oluşturur,
- Genetik Faktörler: Ailede genital sarkma öyküsü bulunan kişilerde risk daha yüksektir.
- Zayıf Pelvik Tabak Kasları: Pelvik taban kaslarının doğuştan zayıf olması veya egzersiz eksikliği.
- Kabızlık: Sürekli ıkınma ve zorlanma,
- Fazla Fiziksel Aktivite: Ağırlık kaldırma gibi aşırı fiziksel yüklenmeler,
- Pelvik Yaralanmalar: Kazalar veya cerrahi müdahaleler,
- İleri Yaş Gebelikleri: 35 yaş ve üzerindeki kadınlarda yapılan doğumlar, sarkma riskini artırabilmektedir,
- Çoklu Gebelikler: İkiz veya üçüz gibi çoklu gebelikler, pelvik taban üzerinde ek baskı oluşturmaktadır.
Tedavi Seçenekleri
Genital organ sarkması tedavisi, sarkmanın şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişmektedir. İlk aşamada, pelvik taban kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizler, yani Kegel egzersizleri, semptomları hafifletmeye yardımcıdır. Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri, aşırı kilodan kurtulmak ve düzenli fiziksel aktivite yapmak, sarkmanın ilerlemesini engelleyebilmektedir. Ortopedik destek sağlayan vajinal halkalar veya pessary adı verilen cihazlar, sarkmış organların yerinde kalmasına yardımcı olabilir. İleri vakalarda, cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Bu müdahale, sarkmış organların yeniden yerleştirilmesi ve pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi için çeşitli tekniklerle yapılabilmektedir. Cerrahi tedavi seçenekleri arasında vaginal cerrahi, karın cerrahisi veya robotik cerrahi yer alabilir. Hormonal tedavi de, menopoz sonrası organ dokusunun güçlendirilmesine yardımcı olabilmektedir.
Belirtiler ve Şikayetler
- Vajinal Dolgunluk Hissi: Vajinada yabancı cisim varmış gibi hissedilmesi.
- İdrar Kaçırma: Öksürme, hapşırma ya da fiziksel aktivite sırasında idrar kaçırma.
- Pelvik Bölgedeki Baskı Hissi: Pelvik alanda rahatsızlık veya ağırlık hissi.
- Cinsel İlişkide Ağrı: Cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık.
- Kabızlık: Dışkılama güçlüğü veya zorlanma.
- Vajinal Dışa Doğru Sarkma: Vajinanın dışarıya doğru sarkması veya dışarı çıkması.
- İdrar Yaparken Zorluk: İdrar yaparken güçlük çekme veya tam boşaltamama.
- Sürekli Bel Ağrısı: Belde uzun süreli ağrı ve rahatsızlık.
Sarkmanın Yaşam Kalitesi Üzerine Etkileri
Genital organ sarkması, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Pelvik bölgedeki rahatsızlıklar, vajinal dolgunluk hissi ve baskı, günlük aktiviteleri zorlaştırabilmektedir. Özellikle idrar kaçırma, kabızlık ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi belirtiler vardır. Ancak hem fiziksel hem de psikolojik açıdan kişiyi olumsuz etkileyebilir. Bu durum, sosyal izolasyona, özgüven kaybına ve depresyon gibi ruhsal sorunlara yol açabilmektedir. Ayrıca, sürekli ağrı ve rahatsızlık hissi, iş ve sosyal hayatı aksatabilir. Bireyin genel sağlığını da olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Tedavi edilmediği takdirde sarkma, daha da ilerleyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve yaşam kalitesini daha da düşürebilir.
Sık Sorulan Sorular
Doktor, hastanın şikayetlerini dinledikten sonra pelvik muayene ve gerektiğinde ultrason veya diğer görüntüleme yöntemleri ile teşhis koymaktadır. Tedavi seçeneklerine ise teşhisten sonra doktor karar vermektedir.
Bu sarkma, özellikle doğum yapmış kadınlarda, yaş ilerledikçe, aşırı kilolu bireylerde ve menopoz sonrası hormonel değişiklikler yaşayanlarda daha yaygın görülmektedir.
Evet, genital organ sarkması, cinsel ilişki sırasında ağrı ve rahatsızlık yaratabilmektedir. Bu nedenle cinsel yaşamı olumsuz etkileyebilen bir durumdur.
