Göz Sararması Neden Olur?

Göz Sararması, göz akının (skleranın) sarı renge dönmesi, genellikle karaciğerle ilgili sorunlara işaret etmektedir. En sık görülen nedeni sarılık olup, bu durum kandaki bilirubin seviyesinin yükselmesiyle oluşur. Hepatit, safra yolları tıkanıklığı, karaciğer yetmezliği gibi hastalıklarda ortaya çıkabilmektedir.

Göz Sararması Nedir?

Göz sararması, göz akı olarak bilinen sklera tabakasının beyaz yerine sarımsı bir renge dönmesi durumudur. Bu durum genellikle kandaki bilirubin seviyesinin artmasına bağlı olarak gelişen sarılık belirtisidir. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sırasında oluşan bir maddedir ve karaciğer tarafından işlenerek vücuttan atılmaktadır. Karaciğerin görevini tam yapamaması, safra yollarındaki tıkanıklıklar veya bazı enfeksiyonlar (örneğin hepatit) bu değerin yükselmesine neden olabilir. Gözde sararma çoğu zaman ciddiye alınması gereken bir durumdur. Bunun yanı sıra altta yatan sistemik bir hastalığın habercisi olabilmektedir. Bu nedenle fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir doktora başvurulması oldukça önemlidir.

Göz Sararmasının Nedenleri Nelerdir?

• Karaciğer hastalıkları (hepatit, siroz)
• Safra yolu tıkanıklıkları
• Yüksek bilirubin seviyesi (sarılık)
• Hemolitik anemi (kan hücrelerinin hızlı yıkımı)
• Alkol tüketimine bağlı karaciğer hasarı
• İlaç veya toksinlere bağlı karaciğer hasarı
• Pankreas tümörleri
• Doğumsal karaciğer hastalıkları
• Viral enfeksiyonlar
• Metabolik hastalıklar (örneğin Gilbert sendromu)
• Karaciğer yağlanması
• Safra kesesi taşları
• Karaciğerde tümör veya kist oluşumu
• Uzun süreli açlık ya da aşırı diyetler göz sararmasına neden olabilmektedir.

Göz Sararmasının Tedavisi Nedir?

Bu durumun tedavisi, altta yatan nedenin doğru bir şekilde teşhis edilmesine ve bu nedene yönelik uygun tedavi yöntemlerinin uygulanmasına bağlıdır. Sarılığın en sık nedeni karaciğerle ilgili hastalıklardır. Bu nedenle karaciğer fonksiyon testleri, kan tahlilleri, ultrason gibi görüntüleme yöntemleriyle detaylı bir değerlendirme yapılmaktadır. Eğer göz sararması hepatit gibi enfeksiyöz bir karaciğer hastalığından kaynaklanıyorsa, antiviral ilaçlarla tedavi planlanır. Safra kanallarında taş ya da tümör gibi bir tıkanıklık söz konusuysa, cerrahi veya endoskopik müdahale gerekebilmektedir. Hemolitik anemi gibi durumlarda ise kan hücrelerinin yıkımını azaltmaya yönelik hematolojik tedaviler uygulanmaktadır.

Bazı durumlarda ise sararma, Gilbert sendromu gibi zararsız ve tedavi gerektirmeyen bir bozukluğa bağlı olabilmektedir. Göz sararması bazen ciddi karaciğer yetmezliğinin belirtisi de olabilir. Bu durumda ileri tedavi yöntemleri uygulanması düşünülmektedir. Hatta karaciğer nakli gündeme gelebilir. Bu nedenle gözde sararma fark edildiğinde mutlaka bir doktora başvurulmalı ve gerekli tetkikler yapılmalıdır. Tedavi sürecinde alkol tüketiminden kaçınılması, karaciğeri zorlayacak ilaçların kullanılmaması ve sağlıklı bir beslenme düzenine geçilmesi de iyileşme sürecini desteklemektedir.

Göz Sararması için Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?

Göz akında fark edilen sararma, genellikle vücuttaki ciddi bir sorunun belirtisi olabileceğinden hafife alınmamalıdır. Eğer göz sararması aniden ortaya çıkıyorsa, beraberinde halsizlik, iştahsızlık, karın ağrısı, koyu renkli idrar, açık renkli dışkı, bulantı veya kilo kaybı gibi başka belirtiler de varsa mutlaka vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Sararma giderek artıyorsa ya da uzun süredir devam ediyorsa, bu durum karaciğer, safra yolları veya kanla ilgili bir hastalığın habercisi olabilmektedir. Özellikle daha önce karaciğer hastalığı öyküsü olan kişilerde göz sararması ciddiye alınarak erken dönemde tıbbi değerlendirme yapılmalıdır. Erken teşhis, ciddi komplikasyonların önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Evde Nasıl Tedavi Edilir?

Göz sararması genellikle ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olduğundan, yalnızca evde uygulanan yöntemlerle tamamen tedavi edilmesi mümkün değildir. Ancak, destekleyici bazı yaşam tarzı değişiklikleriyle karaciğer sağlığı koruyarak iyileşme süreci desteklenebilmektedir. Öncelikle alkol tüketiminden tamamen uzak durmak önemlidir. Çünkü alkol karaciğeri doğrudan olumsuz etkilemektedir. Yağlı, işlenmiş ve katkı maddesi içeren gıdalardan kaçınarak karaciğeri yormayan hafif ve dengeli bir beslenme düzeni benimsenmelidir.

Bol su içmek, taze sebze ve meyve tüketmek, düzenli egzersiz yapmak ve yeterli uyumak da bağışıklık sistemini destekleyerek genel iyilik halini artırmaktadır. Ayrıca bilinçsiz ilaç kullanımı bırakılmalı, doktor önerisi olmadan karaciğeri etkileyebilecek takviyeler veya bitkisel ürünler tüketilmemelidir. Ancak göz sararması altta yatan ciddi bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, bu önlemler tek başına yeterli olmaz. Bu nedenle evde alınan önlemler mutlaka doktor kontrolü ve tıbbi tedavi ile birlikte yürütülmelidir.

Sık Sorulan Sorular