Hormonoterapi, yani hormon tedavisi vücuttaki hormon düzeylerini dengelemek veya kanser tedavisinde kullanmak amacıyla uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi genellikle menopoz, hipotiroidi, prostat kanseri ve meme kanseri gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Hormon tedavisi, hastalığın türüne ve bireyin sağlık durumuna göre kişiselleştirilmektedir.
Hormonoterapi Nedir?
Hormonoterapi, vücutta var olan hormonların dengelenmesi veya eksik olan hormonların yerine konması amacıyla uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, özellikle hormonların rol oynadığı bazı hastalıkların tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Hormon tedavisi, menopoz, hipotiroidi, cinsiyet değiştirme süreçleri, infertilite tedavisi ve hormon bağımlı kanserler gibi çeşitli durumlarda bu tedaviye baş vurulmaktadır. Mesela menopoz sonrası kadınlarda östrojen seviyelerinin düşmesiyle ortaya çıkan semptomların hafifletilmesi için östrojen replasman tedavisi yaygın olarak kullanılır. Benzer şekilde, tiroid bezinin yeterince hormon üretmediği hipotiroidi durumunda sentetik tiroid hormonları kullanılır.
Hormon tedavisi, bazı kanser türlerinde de önemli bir tedavi yöntemidir. Meme kanseri ve prostat kanseri gibi hormon duyarlı tümörlerde hormon seviyelerinin düzenlenmesi, tümör büyümesini kontrol altına almak için kullanılmaktadır. Bununla birlikte, hormon tedavisi her zaman dikkatli bir şekilde planlanmalı ve izlenmelidir, çünkü hormonların vücutta geniş kapsamlı etkileri olabilir ve yanlış kullanım ciddi yan etkilere yol açabilir. Dolayısıyla, hormon tedavisi uygulanmadan önce doktor tarafından hastanın genel sağlık durumu, tedavinin potansiyel yararları ve olası riskleri dikkatlice değerlendirilmelidir.
Hormonoterapi Hangi Kanser Türlerinde Uygulanır?
- Meme Kanseri,
- Prostat Kanseri,
- Endometrium Kanseri,
- Ovaryum Kanseri,
- Tiroid Kanseri.
Hormonoterapi Kimlere Uygulanır?
Hormon tedavisi, hormon dengesizlikleri veya hormonlara duyarlı hastalıklar yaşayan kişiler için bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, menopoz dönemindeki kadınlar, tiroid bezi problemi yaşayan kişiler, hormon bağımlı kanser türleriyle mücadele eden hastalar ve bazı cinsiyet değiştirme tedavileri gören bireyler için uygun olabilir. Bununla birlikte menopoz dönemindeki kadınlarda östrojen seviyelerini dengelemek için östrojen replasman tedavisi uygulanır. Hipotiroidi hastalarında tiroid hormonları kullanılmaktadır. Ayrıca, hormon reseptör pozitif meme ve prostat kanserlerinde hormon seviyelerini düzenleyerek tümörlerin büyümesini durdurmak amacıyla kullanılan tedavi yöntemidir. Hormon tedavisi bireylerin genel sağlık durumu ve tedaviye verdiği yanıt doğrultusunda kişiselleştirilmiş olarak planlanarak uzman doktorlar tarafından dikkatlice izlenmektedir.
Hormonoterapi Nasıl Yapılır?
- Ağız Yoluyla Alınan İlaçlar: Hormonal ilaçlar genellikle tablet formunda alınmaktadır.
- Enjeksiyonlar: Hormonlar kas içine veya deri altına yapılan enjeksiyonlarla verilmektedir. Prostat kanseri tedavisinde testosteron seviyelerini düşürmek için enjeksiyonlar kullanılır.
- Kremler ve Jel Formülasyonları: Hormonlar cilt üzerinden emilerek uygulanır. Bu kremler, östrojen jel veya krem menopoz semptomlarını hafifletmek için kullanılmaktadır.
- Hormonal Plakalar: Cilde yapıştırılan plakalar aracılığıyla hormonlar düzenli aralıklarla salınmaktadır.
- Implantlar: Cilt altına yerleştirilen küçük implantlar, hormonları uzun süreli olarak salgılayarak, doğum kontrolü veya hormon düzeylerini dengelemek için kullanılmaktadır.
- Hormonal IUD (İçsel Rahim Aleti): Rahim içine yerleştirilen cihazlar, progesteron hormonunu düşük dozda sağlayarak doğum kontrolü ve bazı hormonla ilişkili rahim kanserleri için kullanılmaktadır.
Hormonoterapi Yan Etkileri Nelerdir?
- Kilo alımı,
- Mide bulantısı,
- Memede hassasiyet,
- Baş ağrısı,
- Duygu durum değişiklikleri,
- Kan pıhtılaşması riskinde artış,
- Sıcak basmaları,
- Libido değişiklikleri gibi belirtiler mevcuttur.
Prostat Kanseri İçin Hormon Tedavisi alan Kişilerde Görülebilen Bazı Yan Etkiler
- Cinsel isteksizlik, libido düşüklüğü,
- Sıcak basmaları,
- İshal,
- Mide bulantısı,
- Yorgun hissetmek,
- Genişlemiş ve hassas göğüsler,
- Kemiklerde zayıflama.
Meme Kanseri İçin Hormon Tedavisi Alan Kadınlarda Görülebilen Bazı Yan Etkiler
- Ani sıcaklık artışı ve terleme,
- Cinsel istekte azalma,
- Vajinada kuruluk ve rahatsızlık hissi,
- Kemik Yoğunluğunda Azalma,
- Kaslarda ve eklemlerde ağrı,
- Enerji düşüklüğü ve sürekli yorgunluk hissi,
- Ruh hali dalgalanmaları, depresyon veya anksiyete,
- Zaman zaman mide bulantısı yaşama.
Rahim Kanseri İçin Hormon Tedavisi Alan Kadınlarda Görülebilen Bazı Yan Etkiler
- Meme dokusunda hassasiyet ve ağrı,
- Baş ağrıları,
- Özellikle tedavinin başlangıcında mide bulantıları,
- Kilo artışı,
- Depresyon, anksiyete veya ruh halinde dalgalanmalar,
- Kan pıhtılaşması riskinde artış,
- Tedavi sırasında düzensiz vajinal kanamalar,
- Ani terleme ve sıcak basmaları,
- Kemik Yoğunluğunda Azalma.
Sık Sorulan Sorular
Bu durum kişinin genel sağlık durumuna, kanserin türüne, boyutuna ve etkisine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Erkeklerde ve kadınlarda görülen tedavi süreci de farklı olduğundan dolayı kesin bir cevap vermek mümkün değildir.
Hormon tedavisi gören hastalarda kısırlık geçici veya kalıcı olabilmektedir. Bu durum kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir.
Bu tedavi kişinin çalışma yeteneğini veya günlük aktivitelerini etkilemez. Bu nedenle kişi günlük yaşantısına devam edebilir.