İnme Fizik Tedavi: Ne Zaman Başlanır & Nasıl Uygulanır?

İnmede meydana gelen sorunları iyileştirmek ve olabileceklerin önüne geçmek için inme fizik tedavi uygulamaları yapılır. inme tedavisinde fizyoterapinin önemi oldukça büyüktür ve mutlaka tedavi planına dahil olması gerekmektedir. Peki felç sonrası fizik tedavi ne zaman başlanır? İnme fizik tedavi nasıl uygulanır? Detaylı bilgiye ulaşmak için Avicenna Sağlık Grubu olarak ele aldığımız bu yazımızı okuyabilirsiniz.

 

 

İnme Fizik Tedavi

kişiye inme tanısı konulduğu anda tedavi sürecine başlanır. Damar tıkanıklığına bağlı inmelerde damar açıcı tedavi uygulanırken, kanamaya bağlı inmelerde ise ameliyat yapılması gerekebilir. Erken dönemde hastalar acil servisin ardından inmenin nedenine ve şiddetine göre nöroloji, yoğun bakım ve beyin cerrahisi kliniklerine yatırılabilir. Bu süre boyunca tıbbi ya da girişimsel tedaviler yapılır. İnme geçirme sebebi net olarak öğrenilir ve yenilenmesini engellemek için gerekli ilaç tedavilerine başlanır. Bu sürenin ardından da ihtiyaca göre ya hastanede yatılır ya da ayaktan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarına geçilir. İnme de fizik tedavi nöro-rehabilitasyon olarak da tanımlanabilir.

İnme Tedavisinde Fizyoterapinin Amacı

Meydana gelebilecek sorunların önüne geçmek, kontrollü hareketi tekrardan kazanmak, günlük hayatta yeniden bağımsız hale gelmek ve hayata yeniden katılım sağlamak amaçlanmaktadır. Hareket kabiliyetleri ve fonksiyonlarının yeniden geri kazandırılması üzerine uygulanan tüm fizyoterapi çalışmalarını kapsar. Felç geçiren hastaya fizik tedavi uygulamasındaki en önemli nokta, hastanın detaylı bir şekilde değerlendirilmesidir.

Değerlendirmenin sonucunda fizyoterapistler tarafından hangi rehabilitasyon yönteminin uygulanacağına karar verilir. Ara ara yapılan değerlendirmelerde ise, güncel rehabilitasyonun inmede etkili olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer beklenen gelişme sağlanamazsa, program değiştirilmeli ve yeni yöntemler eklenmelidir. Bu şekilde en üst seviyede kişinin bağımsızlığını kazanması hedeflenir.

İnme Fizik Tedavi Uygulamalarına Ne Zaman Başlanır?

İnme tedavisinde fizik tedavi sürecine mümkün olduğunca erken başlanmalı ve kişiler belli aralıklar ile ömür boyu takipte kalmalıdır. Felçli hastaların tedavisi, hastanın nörolojik durumu stabil olur olmaz yapılmalıdır. Yani inmeden sonra ya ilk günler ya da ilk haftadan itibaren tedaviye başlanmalıdır. İnme sonucu felç geçiren, fonksiyonel kayıpları ve inmeye eşlik eden diğer sağlık sorunları olan kişiler, nörolojik servisindeyken fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve kapsamlı fizik tedavi programına alınmalıdır. İnme sonrası kişinin durumu stabil olduğunda, ortalama 3 – 7. günden sonra nöro-rehabilitasyon programına başlanmalıdır. Zaman geçtikçe kişinin ihtiyacına göre hastanede yatarak fizik tedavi ya da ayaktan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları ile tedavisi sürmelidir.

İnmeli Hastalarda Fizik Tedavi Uygulamaları

Felç sonrası fizik tedavi programının erken döneminde, kişiler uygun pozisyon almalı ve sık pozisyon değiştirilmesi sağlanarak takip edilmeli. Kişilerde uzun süreli basıya bağlı yatak yarası gelişmemesi adına bu durum son derece önemlidir. Bunun dışında fizyoterapi uygulamaları hastanın ihtiyaçlarına ve gereksinimlerine göre özel olarak planlanır.

• İnme sonucu bir taraf kol ve bacakta hiç hareket yoksa, ilk olarak pasif eklem hareket açıklığı egzersizleri uygulanır. Duyuyu artırmak ve hareket ortaya çıkartmak için farklı uyarı yöntemler ve teknikler kullanılır. Kişide istemli kol ve bacak hareketleri başladığı takdirde daha aktif egzersizlere doğru geçilir.
• Kas kısalıklarını, eklem katılığını ve spastisiteyi önlemek için germe egzersizleri uygulanır.
• Erken dönemde yatak kenarında oturma pozisyonuna alınan hastaya, gövde kontrolü arttırılmaya çalışılır.
• Kas kuvvetinin ve gövde kontrolünün artması sonucunda ayakta durma ve yürüme egzersizlerine geçilir.
• Hastada denge bozukluğu meydana gelmişse, denge hissini arttırıcı egzersizler yapılır.
• Solunum kaslarını güçlendirmek ve balgam atımını sağlamak amacıyla solunum fizyoterapisi yapılır.
• Yutma güçlüğü çeken kişilerde yutma değerlendirilmesi yapılır ve bunun sonucuna göre hastanın beslenmesi düzenlenir. Aynı zamanda yutma rehabilitasyonu uygulanır.
• Konuşma zorluğu yaşayan kişilerde konuşma terapisi uygulanır.
• Kas sertliği – spastisiteyi önlemek adına egzersiz, ilaç ve istirahat atelleri kullanılır. Eğer bunlar yeterli olmazsa, botulinum toksin enjeksiyonları yapılabilir.
• Fonksiyonelliği azalmış uzuvlarda eklem tutukluğunu engellemek ve yürüyüşü kolaylaştırmak adına el ve ayağa ortezler takılabilir.
• Cilt bakımı, uyku periyotlarının düzenlenmesi, psikolojik ve sosyal destek sağlanması da bu süreçte oldukça önemlidir.
• İnme fizik tedavinin her aşamasında robotik fizik tedavi cihazlarından yararlanılabilir. Robotik fizik tedavi, kişinin daha hızlı iyileşmesi ve fonksiyonunun geri kazanılması konusunda oldukça faydalıdır.

İnme Sonrası Fizik Tedavi

İnme sonrası fizik tedavi, kişinin hayati tehlikeyi atlatmasının ardından 24 – 48. saatlerden itibaren başlar. Uygun pozisyonlama, eklem hareket açıklığı egzersizleri ve sık pozisyon değişimi gibi basit uygulamalar ile hastadaki komplikasyonlar önlenebilir. Bunların ardından istemli hareketleri teşvik etme, oturma pozisyonuna geçme ve sandalyeye transfer gibi aktivitelere geçilir. Ayakta durma, yürüme ve vücut ağırlığını taşıma gibi eylemler biraz daha ileri aşamalardır. Bu aşamaların geçişini kolaylaştırmak ve hızlandırmak için robotik rehabilitasyon başta olmak üzere yüksek teknoloji rehabilitasyon araçları kullanılır.

Öte yandan hastanın günlük yaşamda sürekli yapması gereken giyinme, yemek yeme, tuvalete gitme ve banyo yapmak gibi eylemlerde bağımsızlığını kazandırmak amaçlanır. İnme hastasının durumunun nasıl seyredeceği 3 ayın sonunda anlaşılır. İlk 3 ayda başlayan yoğun fizik tedavi ile kısıtlılıklar büyük bir ölçüde aşılır. İlk 3 ayda fark edilir bir seviyede fonksiyonel kazanımların olması, kişinin moral bulmasını ve sosyalleşmesini kolaylaştırır.

 

Sıkça Sorulan Sorular