Insomnia (Uykusuzluk) Nedir?

Insomnia, uykusuzluk olarak da bilinen bu durum, kişinin uyku düzeninin bozulması veya yetersiz uyku alması durumunu ifade etmektedir. Bu durum kişinin belli nedenlerden dolayı uykusuzluk çekmesi, gece boyunca sık sık uyanması ile karakterizedir. Uykusuzluk genellikle kaygı, stres ve depresyon veya fiziksel rahatsızlıklar gibi çeşitli faktörlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir.

Insomnia (Uykusuzluk) Nedir?

Insomnia, bir kişinin düzenli ve yeterli bir şekilde uyuyamama durumudur. Bu kişi uykuya dalmakta zorlanır ve uykusuz bir şekilde uyanır. Aynı zamanda uyandıktan sonra tekrar uykuya dalmakta sorun yaşayabilmektedir. Uykusuzluk, genellikle kişinin günlük yaşantısını ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Uykusuzluğun birden fazla nedeni olabilmektedir. Bu faktörler stres, depresyon, fiziksel rahatsızlıklar, ilaçlar, uyku düzenindeki değişiklikler ve çevresel faktörler olabilir. Uykusuzluk hastalığına sahip olan kişiler gün içerisinde kendilerini sürekli yorgun ve halsiz hissederler. Uykusuzluk, dünya genelinde sıklıkla görülen bir her yaş ve cinsiyeti etkileyen bir hastalıktır. Bu hastalığın nedeni kişiden kişiye göre değişiklik gösterse de uyku saatlerinin düzensiz olması, depresyon ve kaygı içerisinde olmak veya aşırı alkol tüketimine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Uykusuzluk, kişinin günlük yaşantısında, iş ve okul hayatında da kişiyi olumsuz yönde etkileyecektir. Uykuya dalmakta güçlük çekmek, erken uyanmak, enerjinin düşmesi ve gergin bir ruh hali içerisinde olmak uykusuzluğun en yaygın belirtilerinden birkaçıdır. Bu hastalık genellikle uyku, beslenme ve günlük yaşantıda yapılacak birkaç değişiklik ile düzelmektedir. Ancak uykusuzluğun altında tıbbi bir neden var ise ilaç tedavisi önerilebilmektedir.

Uykusuzluk Neden Olur?

Uykusuzluğun birden fazla nedeni olabilmektedir. Bununla birlikte bu nedenler kişiden kişiye de değişiklik gösterir. Bu nedenle uykusuzluğun altında yatan asıl nedeni bulmak bazen zorlayıcı olabilmektedir. Ancak uykusuzluğun altında yatan yaygın sebepler arasında uyku düzeninde yapılan sürekli değişimler, aşırı alkol tüketimi, strese bağlı olarak ortaya çıkan depresyon kaygı gibi durumlar mevcuttur. Bununla birlikte uykusuzluğun yaygın görülen diğer nedenleri şu şekildedir.

• Uyku saati düzensizliği,
• Uyku apnesi var ise,
• Strese bağlı depresyon, kaygı,
• Alkol tüketimi,
• Kalp yetmezliği,
• Nörolojik hastalıklar,
• Düzenli egzersiz yapılmaması,
• Huzursuz bacak sendromu,
• Uykudan önce yemek yemek,
• Hormonal sebepler,
• Bazı antidepresan ilaçların kullanımı

Insomnia (Uykusuzluk) Belirtileri Nelerdir?

Uykuya dalmakta zorlanılıyorsa, uyku sürekli bölünüyorsa, veya gündüzleri erken uyanılıyorsa bunlar ınsomnianın belirtileridir. Bununla birlikte enerji düşüklüğü yaşamak veya gün içerisinde gergin, agresif olmak da uykusuzluk hastalığına işarettir. Uykusuzluk hastalığının en yaygın belirtileri şu şekildedir.

• Uykunun sürekli olarak bölünmesi,
• Uykuya dalmakta zorluk çekmek,
• Gergin ve agresif bir ruh hali içerisinde olmak,
• Konsantrasyon bozukluğuna bağlı odaklanamama problemi yaşamak,
• Uyandıktan sonra tekrar uykuya dalamamak,
• Gün içinde enerji düşüklüğü, yorgunluk ve halsizlik,
• Sabahları erken uyanmak gibi birden fazla belirtisi bulunmaktadır.

Uykusuzluk Nelere Yol Açar?

Uyku, canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için en temel faktörler arasında yer almaktadır. Kişinin sağlıklı, enerjik ve dinç olabilmesi için uyku oldukça önemlidir. Uyku sorunu yaşayan kişilerin hayat kalitesi olumsuz etkilenmektedir. Uyku kalitesi düşün bir kişi hem ruhsal hem de fiziksel olarak olumsuz etkilenmektedir. Bununla birlikte uyku problemi şu sorunlara da yol açmaktadır.

• Bağışıklık sisteminin zayıflaması,
• Obezite,
• İş veya okul hayatında dikkat eksikliği, dikkat dağınıklığı yaşamak,
• Aşırı gergin ve sinirlilik hali,
• Yorgun hissetmek,
• Depresyon ve kaygı,
• İş performansında düşme,
• Yüksek tansiyon ve metabolik bozukluklara neden olabilmektedir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Uykusuzluk, uyku süresinin yetersiz olması, uyku kalitesinin düşük olması gibi belirtilerle karakterizedir. Öncelikle bir sağlık uzmanı tarafından hastanın tıbbi geçmişinin ve semptomları detaylı bir şekilde değerlendirilmelidir. Uykusuzluk semptomlarını ne kadar süredir yaşadığı, uyku alışkanlıkları, günlük aktiviteleri, stres düzeyi, ilaç veya alkol tüketimi gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Duruma göre doktor, uyku bozukluklarını etkileyebilecek potansiyel tıbbi durumları belirlemek için fiziksel bir muayene yapabilmektedir. Bununla birlikte eğer gerekirse laboratuvar testleri veya uyku testleri (polisomnografi) yapılmaktadır. Bu testler beyin aktivitesi, kalp hızı, solunum ve vücut hareketlerini izlemek için kullanılmaktadır. Uykusuzluk strese bağlı depresyon, kaygı, anksiyete gibi psikolojik faktörlerle de ilişkili olabilmektedir. Bu nedenle bir psikolog veya psikiyatrist tarafından psikolojik bir değerlendirme yapılabilmektedir.

Tedavisi Nasıl Yapılır?

Uykusuzluk tedavisi, altta yatan nedenlere ve semptomlara bağlı olarak değişmektedir. Uykusuzluğu tedavi etmek için uygulanan birden fazla genel stratejiler bulunmaktadır. Uykusuzluğun önlenmesi ve tedavisi için öncelikle, uyku alışkanlıklarının geri getirilmesidir. Bunlar arasında düzenli bir uyku programı tutmak, uyku öncesi rahatlatıcı aktiviteler yapmak, kafein ve alkol tüketimini sınırlamak vardır. Bununla birlikte yatak odasını uygun bir uyku ortamına dönüştürmek ve egzersiz yapmak yer alır. Bununla birlikte profesyonel destek almak da oldukça faydalıdır. Uzman eşliğinde uyku düzenini yerine getirecek, kişiyi sinir ve stresten uzaklaştıracak terapi yöntemleri uygulanmaktadır. Mesela uyku davranış ve bilimsel davranış terapileri uyku bozukluklarının tedavisinde oldukça etkili yöntemlerdir. Bu terapiler sağlıklı uyku alışkanlıklarını geliştirmeye odaklanmaktadır. Ancak kronikleşmiş uyku bozukluklarında doktorlar bazen ilaç reçete edebilirler. Bu ilaçlar uyku düzenini yerine getirmeye ve uykuya dalmayı kolaylaştırmaya yardımcı olur.

Uykusuzluğa Ne İyi Gelir?

• Stresten uzak durmak,
• Düzenli ve sağlıklı beslenmek,
• Stresten uzak durmak,
• Uyku düzeninin kurulması,
• Meditasyon yapmak,
• Alkolden uzak durmak,
• Papatya çayı, melisa çayı gibi rahatlatıcı bitki çayları tüketmek,
• Karanlık bir odada, elektronik cihazlardan uzak bir şekilde uyumak,
• Gündüz uyumak yerine geceleri uyumak,
• Hafif egzersizler yapıp vücudu yormaya çalışmak,
• Yatmadan önce çay-kahve gibi uykuyu kaçıracak içecekler tüketmemek,

Sık Sorulan Sorular