Jinekolojik onkoloji, kadın üreme organlarında meydana gelen kanserlerin tanı, tedavi ve takibi ile ilgilenen bir tıp dalıdır. Rahim, yumurtalık, rahim ağzı, vajina ve vulva gibi organlarda görülen kanserlerin teşhisini koymaktadır. Bununla birlikte kanser türüne uygun tedavi yöntemlerini de belirler. Bu tedavi yöntemleri kanserin türüne, boyutuna göre değişiklik göstermektedir.
Jinekolojik Onkoloji Nedir?
Jinekolojik onkoloji, kadın üreme organlarında meydana gelen kanserlerin tanı, tedavi ve takibini yapan bir tıp dalıdır. Bu branş, rahim (endometriyum), yumurtalık (over), rahim ağzı (serviks), vajina ve vulva kanserleri gibi jinekolojik kanserlerin hepsini kapsamaktadır. Jinekolojik tedavi yöntemleri, kanserin evresine, yayılım durumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak göre kişiye özel tedavi planları oluşturulur. Uzman Jinekolojik onkologlar, kadınların üreme sağlığına ve yaşam kalitesine odaklanarak, tedavi süreçlerinde organ koruyucu cerrahiler gibi alternatif çözümler de sunmaya çalışırlar. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi, immünoterapi gibi tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
Uzman onkologlar tarafından hasta gerekli testlere, tanı yöntemlerine ve muayeneye tabi tutulmaktadır. Sonrasında kişiye el tedavi planı oluşturulur. Jinekolojik onkolojide, hastaların erken teşhisi ve tedaviye zamanında başlaması, tedavi başarı oranlarını önemli ölçüde artırmaktadır. Özellikle tarama programları ve düzenli jinekolojik kontroller, bu kanser türlerinin erken dönemde yakalanmasında kritik rol oynar. Bu nedenle, jinekolojik onkoloji, kadın sağlığını korumada büyük bir öneme sahiptir.
Jinekolojik Kanser Çeşitleri Nelerdir?
- Yumurtalık (Over) Kanseri,
- Rahim (Endometriyum) Kanseri,
- Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri,
- Vajina Kanseri,
- Vulva Kanseri,
- Fallop Tüpü Kanseri.
Jinekolojik Kanserlerin Belirtileri
- Adet düzensizlikleri,
- Karında ağrı,
- Şişkinlik ve karında baskı hissi,
- Pelvik bölgesinde ağrı,
- İdrar ve bağırsak sorunları,
- Cinsel ilişki sırasında ağrı,
- Kilo kaybı veya iştah kaybı,
- Anormal vajinal kanama veya akıntı gibi belirtiler mevcuttur.
Nedenleri Nelerdir?
Jinekolojik kanserlerin yani kadın üreme sisteminde ortaya çıkan kanserlerin birden fazla nedeni bulunmaktadır. Bu kanserlerin nedenleri hangi organda ortaya çıktıklarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi bu kanser türlerinde de bir çok faktör rol oynar. O faktörlerden bazıları aşağıdaki gibidir.
- Obezite,
- Sağlıksız yaşam,
- Alkol ve sigara kullanımı,
- İleri yaş,
- Menopoz,
- Ailede kanser öyküsü,
- HPV enfeksiyonu,
- Hormon tedavisi,
- Erken yaşta adet görme veya geç menopoz,
- Uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımı gibi faktörler mevcuttur.
Jinekolojik Onkolojide Tanı Yöntemleri
- Pap Smear (Pap Testi): Rahim ağzındaki hücrelerin incelenmesini içeren bir testtir,
- Pelvik Muayene: Fiziksel muayene ile anormalliklerin değerlendirilmesi için yapılan bir muayenedir,
- Ultrasonografi: İç organların görüntülenmesi için yapılan bir görüntüleme yöntemidir,
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): İç organların detaylı bir şekilde görüntülenmesi için kullanılan bir cihazdır,
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Yüksek çözünürlüklü iç organ görüntülemesi için kullanılmaktadır,
- Kolposkopi: Rahim ağzının detaylı incelenmesini içeren bir yöntemdir,
- Biyopsi: Şüpheli dokulardan örnek alınarak laboratuvar ortamında incelenmesini içerir.
Jinekolojik Onkolojide Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi yöntemleri, kanserin türüne, boyutuna, yayılımına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişmektedir. Buna bağlı olarak birden fazla tedavi seçenekleri de mevcuttur. Uzman onkologlar tarafından detaylı bir inceleme yapıldıktan sonra hastanın hangi tedaviye uygun olup olmadığı belirlenmektedir. Yapılan değerlendirmelere bağlı olarak kişiye uygun tedavi planlaması yapılarak hastaya bilgi verilmektedir.
- Cerrahi Müdahale: Kanserli dokuların veya organların çıkarılmasını içeren bir prosedürdür. Bu tedavi yöntemi her kanser türünde uygulanmamaktadır. Bu nedenle öncesinde kanserin türü, boyutu, yayılımı ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörler ele alınmaktadır,
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini hedef alarak yok etmeyi amaçlayan bir ilaç tedavisidir. Bu tedavi yöntemi çoğu kanser türünde sıklıkla kullanılan oldukça başarılı bir tedavi yöntemidir,
- Radyoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek amacıyla yüksek enerjili ışınların kullanmsını içeren bir prosedürdür,
- Hormon Tedavisi: Hormonterapi olarak da bilinen bu yöntem, hormonları düzenleyerek kanserin büyümesini ve yayılımını engellemeyi amaçlayan bir tedavi türüdür,
- İmmünoterapi: Hastanın bağışıklık sistemini kanserle savaşacak şekilde güçlendirmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir,
- Hedefe Yönelik Tedavi: Kanser hücrelerini hedef alarak etkili olabilecek ilaçlar kullanma,
- Palyatif Bakım: Kanser nedeniyle oluşan semptomları hafifletme ve yaşam kalitesini artırmayı amaçlayan bir yöntemdir.
Sık Sorulan Sorular
Bu kanser türleri her yaşta görülebilmektedir. Ancak ileri yaşlarda özellikle menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda daha yaygın olarak görülmektedir.
HPV aşısı yaptırmak, rahim ağzı kanseri gibi çoğu kanserin önlenmesini sağlamaktadır. Bu nedenle jinekolojik kanserleri de önler. HPV aşısını herkesin yaptırması önerilmektedir.
Ailede kanser öyküsü, HPV enfeksiyonu, hormon tedavileri, obezite, sigara, alkol kullanımı, ileri yaş ve menopoz gibi durumlar, kanserlerin risk faktörleridir.