Kafa Tabanı Tümörü Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kafa tabanı tümörleri, beynin alt kısmında yer alan kafa tabanında gelişen iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) tümörlerdir. Bu tümörler; beyin sapı, sinirler ve damarlara yakın oldukları için ciddi nörolojik belirtilere yol açabilmektedir.

Kafa Tabanı Tümörü Nedir?

Kafa tabanı tümörü, kafatasının alt kısmında bulunan ve beyin, beyin sapı, sinirler, damarlar gibi hayati yapılarla yakın ilişkili olan bölgede gelişen tümörleri ifade eder. Bu tümörler, hem iyi huylu (benign) hem de kötü huylu (malign) olabilmektedir. Kafa tabanı anatomik olarak karmaşık bir bölge olduğu için burada oluşan tümörler genellikle sinir sistemi üzerinde baskı oluşturarak ciddi nörolojik belirtiler verebilmektedir. Görme kaybı, işitme azalması, yüz kaslarında felç, denge problemleri ve yutma güçlüğü gibi semptomlarla kendini gösterebilir. Bu tümörlerin tanısı genellikle manyetik rezonans (MR) veya bilgisayarlı tomografi (BT) ile konulmaktadır. Tedavi süreci; cerrahi, radyoterapi ve bazı durumlarda kemoterapiyi içerebilir. Erken tanı ve multidisipliner yaklaşım, tedavi başarısını önemli ölçüde artırmaktadır.

Kafa Tabanı Tümörü Çeşitleri Nelerdir?

• Meningiom: Beyni saran zar dokusundan gelişen, genellikle iyi huylu tümörlerdir.
• Schwannom (Akustik nörinom): Sinir kılıfından kaynaklanan ve en sık işitme sinirinde görülen tümörlerdir.
• Kordoma: Kafatası tabanında, omurga boyunca uzanabilen, nadir fakat agresif tümörlerdir.
• Kondrosarkom: Kıkırdak dokusundan gelişen ve kafa tabanını etkileyebilen kötü huylu tümörlerdir.
• Hipofiz Adenomu: Hipofiz bezinden köken alan tümörlerdir ve hormonal bozukluklara neden olabilmektedir.
• Nazofarenks Karsinomu: Burun arkasındaki nazofarenks bölgesinden kaynaklanarak kafa tabanına yayılabilmektedir.
• Metastatik Tümörler: Vücudun başka bir bölgesinden yayılarak kafa tabanına ulaşan kanserlerdir.

Belirtileri Nelerdir?

• Sürekli veya şiddetli baş ağrısı
• Görme bulanıklığı veya çift görme
• İşitme kaybı veya kulakta çınlama
• Yüzde uyuşma veya karıncalanma
• Yüz kaslarında güçsüzlük veya felç
• Denge kaybı, baş dönmesi
• Yutma güçlüğü
• Konuşma bozuklukları
• Horlama veya burun tıkanıklığı (nazofarenks tutulumu varsa)
• Hafıza ve konsantrasyon problemleri
• Hormonal dengesizlikler (hipofiz tümörlerinde)
• Koku alma duyusunda azalma
• Göz kapağında düşüklük (ptozis)
• Bulantı ve kusma (intrakranial basınç artışına bağlı)

Kafa Tabanı Tümörü Nerede Bulunur?

Kafa tabanı tümörü, kafatasının alt kısmında yer alan ve beyin ile omuriliğin birleşim noktası olan bölgede bulunmaktadır. Bu anatomik bölge; göz çukurlarının altı, burun boşluğu, kulak yapıları, sinirlerin geçtiği kanallar ve beyin sapının çevresi gibi hayati yapıların yer aldığı karmaşık bir alandır. Kafa tabanı, ön, orta ve arka olmak üzere üç ana bölüme ayrılır ve tümörler bu alanlardan herhangi birinde gelişebilir. Bu nedenle, tümörün bulunduğu konum, hastada ortaya çıkan belirtileri doğrudan etkilemektedir. Örneğin görme sinirlerine yakın bir tümör görme bozukluklarına yol açarken, beyin sapına yakın bir tümör denge ve yutma problemleriyle kendini gösterebilmektedir.

Neden Olur?

• Genetik yatkınlık
• Nörofibromatozis gibi kalıtsal hastalıklar
• Uzun süreli radyasyona maruz kalma
• Bazı viral enfeksiyonlar (örneğin Epstein-Barr virüsü)
• Bağışıklık sisteminde zayıflık
• Hormonal bozukluklar (özellikle hipofiz tümörlerinde)
• Kafa travmaları sonrası doku hasarı
• Kronik inflamasyon veya enfeksiyonlar
• Başka bir kanserin metastaz yapması
• Çevresel toksinlere veya kimyasallara maruz kalma
• Bilinmeyen (idiopatik) nedenler – birçok vakada net sebep saptanamayabilir

Kafa Tabanı Tümörü Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kafa tabanı tümörlerinin tedavisi, tümörün tipi, büyüklüğü, yerleşim yeri ve hastanın genel sağlık durumuna göre planlanmaktadır. Tedavi seçenekleri genellikle multidisipliner bir yaklaşımla, beyin cerrahisi, nöroloji, radyasyon onkolojisi ve medikal onkoloji gibi branşların iş birliğiyle yürütülmektedir. Cerrahi müdahale, özellikle iyi huylu tümörlerde tümörün tamamen çıkarılması amacıyla tercih edilmektedir. Ancak kafa tabanı bölgesi karmaşık anatomik yapılar içerdiğinden, cerrahi her zaman mümkün olmayabilir. Bu gibi durumlarda ya da tümör tamamen çıkarılamadığında radyoterapi (ışın tedavisi) uygulanabilmektedir. Kötü huylu veya metastatik tümörlerde kemoterapi de tedaviye eklenebilmektedir. Bazı hastalarda cerrahi sonrası tümörün tekrarlamasını önlemek için radyocerrahi (örn. Gamma Knife) gibi ileri teknikler kullanılabilmektedir. Tedavi sonrası düzenli takip ve görüntüleme ile tümörün durumu izlenmektedir.

Sık Sorulan Sorular