Kalp spazmı, kalbi besleyen koroner damarların ani ve geçici olarak daralmasıdır. Bu durum, kalp kasına giden oksijen miktarını azaltarak göğüs ağrısına (anjina) neden olabilmektedir. Genellikle istirahat hâlindeyken ortaya çıkar ve birkaç dakika sürebilir. Stres, soğuk hava, sigara kullanımı veya bazı ilaçlar spazmı tetikleyebilmektedir.
Kalp Spazmı Nedir?
Kalp spazmı, tıbbi adıyla koroner arter spazmı, kalbi besleyen damarların ani ve geçici şekilde daralmasıdır. Bu daralma, kalp kasına yeterli miktarda oksijen gitmesini engelleyerek göğüs ağrısına veya sıkışma hissine neden olmaktadır. Genellikle birkaç dakika süren bu spazmlar, bazen istirahat hâlindeyken bile ortaya çıkabilir. Kalp spazmı, kalp krizi belirtilerine benzeyebilir ancak her zaman kalıcı bir damar tıkanıklığına yol açmaz. Yine de tekrar eden spazmlar, kalp dokusuna zarar verebilmektedir. Bu nedenle kalp spazmı ciddiye alınmalı ve altında yatan nedenler mutlaka araştırılmalıdır.
Kalp Spazmı (Kalp Sıkışması) Neden Olur?
- Yoğun stres ve duygusal baskı
- Aşırı soğuk hava
- Sigara kullanımı
- Alkol tüketimi
- Uyuşturucu madde kullanımı (özellikle kokain)
- Yetersiz uyku
- Hiperventilasyon (hızlı nefes alma)
- Aşırı kafein tüketimi
- Damar sertliği (ateroskleroz)
- Hormon dengesizlikleri
- Yüksek tansiyon
- Alerjik reaksiyonlar
- Bazı ilaçların yan etkileri
- Yoğun egzersiz sonrası ani duraksama
- Migren veya diğer damar spazmıyla ilişkili hastalıklar
Belirtileri Nelerdir?
- Göğüs ortasında ani sıkışma hissi
- Yanma ya da baskı tarzında göğüs ağrısı
- Ağrı sol kola, boyuna, çeneye yayılabilir
- Nefes darlığı
- Soğuk terleme
- Baş dönmesi
- Çarpıntı
- Mide bulantısı
- Yorgunluk hissi
- Huzursuzluk veya panik hali
- Genellikle istirahat hâlindeyken ortaya çıkma
- Ağrının birkaç dakika içinde kendiliğinden geçmesi
Kalp Spazmı Sonrası Ne Olur?
Kalp spazmı sonrasında göğüs ağrısı genellikle kendiliğinden geçer, ancak bu durum mutlaka ciddiye alınmalıdır. Spazm, kalp kasına geçici olarak oksijen gitmesini engellediği için, tekrarlayan ataklar kalp dokusunda hasara neden olabilmektedir. Bazı durumlarda, kalp spazmı kalp kriziyle sonuçlanabilmektedir. Spazm sonrası kişi kendini yorgun, halsiz veya tedirgin hissedebilir. Bu belirtiler kaybolsa bile, altta yatan nedenlerin belirlenmesi ve olası kalp hastalıklarının önlenmesi için bir kardiyoloji uzmanına başvurulması büyük önem taşımaktadır.
Kalp Spazmı Nasıl Teşhis Edilir?
Kalp spazmının teşhisi, hastanın şikayetlerinin dinlenmesiyle başlamaktadır. Göğüs ağrısının tipi, süresi ve ne zaman ortaya çıktığı gibi bilgiler hekime önemli ipuçları verir. Ardından EKG (elektrokardiyografi), efor testi, kan tahlilleri ve kalp enzimleri incelenmektedir. Ancak kalp spazmı genellikle dinlenme sırasında ortaya çıktığı için, EKG’nin normal çıkması mümkündür. Bu nedenle bazen Holter cihazı ile 24 saatlik kalp ritmi izlenebilmektedir. Ayrıca koroner anjiyografi ve özel ilaçlarla damar spazmını provoke eden testler de teşhis için kullanılabilir. Tanı konulduktan sonra uygun tedavi planı yapılmaktadır.
Nasıl Tedavi Edilir?
Kalp spazmı tedavisinde öncelikle spazmı tetikleyen faktörlerin ortadan kaldırılması hedeflenmelidir. Sigara, alkol ve stres gibi risk faktörlerinden uzak durulması tedavinin temelini oluşturmaktadır. İlaç tedavisinde ise genellikle damarları genişleten nitratlar ve kalsiyum kanal blokerleri kullanılmaktadır. Bu ilaçlar damar spazmını önleyerek kalp kasına giden oksijen miktarını artırmalıdır. Eğer spazm, damar tıkanıklığıyla birlikteyse, stent gibi girişimsel işlemler gerekebilmektedir. Tedavi sürecinde düzenli kardiyoloji kontrolleri, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri de büyük önem taşımaktadır.
Kalp Spazmı ve Kalp Krizi Arasındaki Farklar
- Kalp spazmı geçici damar daralmasıdır
- Kalp krizi damar tıkanıklığıdır
- Spazm genellikle kısa sürelidir
- Kriz daha uzun sürer
- Spazm istirahat hâlinde olur
- Kriz efor sırasında gelişir
- Spazmda ağrı gelip geçicidir
- Krizde ağrı şiddetli ve kalıcıdır
- Spazm ilaçla kontrol altına alınabilmektedir
- Kriz acil müdahale gerektirir
- Spazm genelde kalıcı hasar bırakmaz
- Kriz kalp dokusunda kalıcı hasar bırakabilmektedir
- Spazm EKG’de her zaman görülmeyebilir
- Kriz EKG ve kan testlerinde belirgindir
- Spazm tekrar edebilmektedir
- Kriz hayatı tehdit eder.
Sık Sorulan Sorular
Genellikle birkaç dakika süren bir durumdur. Ancak nadiren daha uzun sürebilmektedir.
Tedavi edilmezse kalp krizine veya ritim bozukluklarına yol açabilmektedir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir.
Evet, nedenler ortadan kaldırılmazsa ataklar tekrarlayabilmektedir.
