Korpus luteum, yumurtlamadan sonra yumurtalıkta oluşan geçici bir dokudur. Progesteron hormonu salgılar ve rahim iç tabakasının gebeliğe uygun hâle gelmesini sağlamaktadır. Gebeliğin ilk haftalarında korpus luteum, progesteron üretimi sayesinde embriyonun rahme tutunmasını ve gebeliğin devamını destekler.
Korpus Luteum Nedir?
Bu durum, yumurtlamadan sonra yumurtalıkta oluşan geçici bir dokudur ve adını sarı renkli görünümünden alır. Ovulasyon sırasında olgun bir folikül patlar ve yumurta serbest bırakılmaktadır. Bu süreçten sonra folikülün geriye kalan kısmı dönüşerek korpus luteumu oluşturmaktadır. Bu yapı, özellikle progesteron hormonu salgılamakla görevli olup, rahim iç tabakasının gebeliğe uygun hâle gelmesini sağlar. Gebeliğin ilk haftalarında, döllenmiş yumurtanın rahim duvarına tutunabilmesi için gerekli hormonal desteği korpus luteum sağlamaktadır.
Progesteron sayesinde rahim iç tabakası kalınlaşır ve embriyonun sağlıklı şekilde yerleşmesi mümkün olur. Eğer gebelik oluşmazsa, zamanla küçülür ve hormon üretimi azalır. Bu da adet döngüsünün başlamasına yol açar. Ancak gebelik varsa, korpus luteum plasenta oluşana kadar progesteron üretmeye devam ederek gebeliğin sağlıklı ilerlemesine katkıda bulunmaktadır. Kısacası bu durum, kadın üreme sistemi için hayati öneme sahip, kısa ömürlü ama kritik bir yapıdır.
Korpus Luteumun Yapısı ve Oluşumu
Yumurtlamadan sonra yumurtalıkta folikülün kalan kısmından oluşan geçici bir yapıdır. Ovulasyon sırasında olgun folikül çatlar ve yumurta serbest bırakılmaktadır. Geriye kalan folikül hücreleri, luteinleşme süreciyle değişime uğrayarak sarı renkli korpus luteumu oluşturmaktadır. Bu yapı esas olarak luteal hücrelerden oluşur ve yoğun şekilde progesteron hormonu üretmektedir. Bu durum, kan damarları bakımından zengin bir yapıya sahiptir. Bu sayede hormonları hızla dolaşıma aktarabilmektedir. Yapısal olarak granulosa lutein ve theca lutein hücreleri olmak üzere iki ana hücre tipi bulunmaktadır. Granulosa lutein hücreleri progesteron üretiminde başrol oynarken, theca lutein hücreleri östrojen üretimine katkıda bulunur. Gebelik oluşmazsa, bu durum yaklaşık 10–14 gün içinde küçülerek corpus albicans’a dönüşmektedir. Bununla birlikte hormon üretimi sona erer. Gebelik varsa, plasenta devreye girene kadar bu hormon üretimi devam etmektedir.
Korpus Luteumun Görevi
Bu durum, yumurtlamadan sonra yumurtalıkta oluşan geçici bir yapıdır ve esas görevi progesteron hormonu salgılayarak gebeliğin başlaması ve devamını desteklemektir. Progesteron, rahim iç tabakasının kalınlaşmasını sağlayarak döllenmiş yumurtanın rahme tutunmasını kolaylaştırmaktadır. Aynı zamanda erken gebelik döneminde hormonal dengeyi koruyarak embriyonun sağlıklı bir şekilde gelişmesini mümkün kılan bir durumdur. Gebelik oluşmazsa korpus luteum küçülür ve hormon üretimi azalır, bu da adet döngüsünün başlamasına yol açmaktadır. Eğer gebelik varsa, bu durum plasenta devreye girene kadar progesteron üretmeye devam eder ve böylece gebeliğin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesini sağlamaktadır. Bu nedenle korpus luteum, kadın üreme sistemi için kritik ve hayati öneme sahip bir yapıdır.
Gebelikte Korpus Luteumun Rolü
Gebelik sürecinde bu durum, progesteron üretimiyle hayati bir rol oynar. Döllenmiş yumurtanın rahme tutunabilmesi ve embriyonun sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için rahim iç tabakasını kalın ve besleyici hâle getirmektedir. Gebeliğin ilk haftalarında progesteron salgılamaya devam ederek hormonal dengeyi sağlar ve embriyonun plasentaya yerleşmesini destekler. Plasenta olgunlaşana kadar korpus luteum, gebeliğin devamı için gerekli olan progesteron üretimini sürdürmektedir. Böylece erken gebelikte düşük riskini azaltır ve anne ile bebeğin sağlığını korumaya katkıda bulunur.
Komplikasyonları ve Diğer Hastalıklar
- Kisti oluşumu
- Kistin patlaması (rüptür)
- Yumurtalıkta iç kanama
- Adet düzensizlikleri
- Alt karın ağrısı veya hassasiyet
- Karında şişlik veya dolgunluk hissi
- yetersiz çalışması (luteal faz yetmezliği)
- Hormonal dengesizlikler
- Kısırlık (infertilite) riski
- Düşük riski (erken gebelik kaybı)
- Yumurtalık torsiyonu (dönmesi)
- Pelvik ağrı sendromu
- Bu durumun kalıcı hale gelmesi
- Kanama bozukluklarına bağlı komplikasyonlar
- Gebelikte dış gebelikle karışabilen kistik oluşumlar.
Sık Sorulan Sorular
Evet, gebelik yoksa adet döngüsünün sonunda kaybolması normaldir.
Evet, erken kaybolması durumunda düşük riski artabilmektedir.
Evet, genellikle yumurtlama sonrası ultrasonla tespit edilebilmektedir.
