Küme Baş Ağrısı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Küme baş ağrısı, başın bir tarafında meydana gelen genellikle göz çevresinde hissedilen ağrılardır. Gece uykudan uyandıracak kadar şiddetli hissedilen baş ağrısı türüdür. Küme baş ağrısının nedeni tam olarak bilinmese de vücudun biyolojik saatindeki anormalliklerin rol oynadığını düşünülmektedir.

[treyebanner]

Küme Tipi Baş Ağrısı Nedir?

Bu baş ağrısı tipi, Başın belirli bir tarafında meydana gelen ağrılardır. Baş ağrısı, genellikle göz etrafında tek taraflı hissedilen kısa süreli ve şiddetli ağrılar olarak tanımlanmaktadır. Gün içerinde ataklar halinde tekrarlamaktadır. Genellikle 15-180 dakika arasında süren bu ağrı gün içerisinde 1 ila 8 kere tekrarlayabilmektedir. belli dönemlerde sık olarak tekrarlayıp sonra günlerce bazen aylarca şikayet oluşturmayan bir baş ağrısı türüdür. Bu baş ağrısı tipi erkeklerde kadınlara göre görülme oranı 5 kat daha fazladır ve en sık görülme yaşı 20-30 yaş arasıdır. Ağrı sırasında ağrının hissedildiği gözde, kızarma ve yaşarma gibi belirtiler görülebilmektedir. Ataklar genellikle uykuya daldıktan 90 dakika sonra ortaya çıkmaktadır. Bu baş ağrısı tipindeki küme kelimesi, baş ağrılarının zaman içinde kümelenmesinden gelmektedir. Bu dönemler 1-3 ay sürmektedir. Atak dönemleri içinde hastaların tekrarlayan şiddetli baş ağrıları olduktan sonra aylarca süren sakin, ağrısız dönemleri olmaktadır.

Küme Baş Ağrısının Belirtileri Nelerdir?

• Genellikle göz çevresinde veya arkasında hissedilen ağrı (ağrı boyna, yüze de yayılabilmektedir),
• Tek taraflı hissedilen ağrı,
• Şiddetli hissedilen ağrı nedeniyle huzursuzluk, uykusuzluk çekmek,
• Ağrı hissedilen gözde aşırı göz yaşarması,
• Ağrıyan taraftaki gözde kızarıklık ve şişme durumu,
• Ağrının hissedildiği tarafta burun akıntısı ya da tıkanıklığı,
• Ağrıyan tarafta alın ve yüzde terleme,
• Yüzde solukluk veya kızarıklık,
• Ağrının hissedildiği taraftaki göz kapağında düşüklük gibi bir çok belirtisi bulunmaktadır.

Küme Baş Ağrısı Neden Olur?

Bu baş ağrısı tipinin asıl kaynağı tam olarak bilinmemektedir. Lakin uzmanlar vücudun biyolojik saatindeki (hipotalamustaki) anormalliklerin küme tipi baş ağrısının meydana gelmesinde rol oynayabileceğini düşünmektedir. Migren veya diğer baş ağrısı tiplerine nazaran küme tipi baş ağrısında hormonal değişiklikler veya stres gibi tetikleyiciler gibi faktörler ilişkili değildir. Ancak Küme dönemi başlangıçlarında alkol kullanımı baş ağrılarını tetikleyebilmektedir. Bu nedenle küme baş ağrısı olan kişiler belirli dönemlerde alkol alınımından kaçınmaktadır. Kalp hastalığı tedavisinde kullanılan nitrogliserin içeren ilaçlarda tetikleyici olabilmektedir.

Küme Dönemi Özellikleri

• Ortalama bir küme süresi 6-12 haftadır.
• Bir atak 15 dakika veya 3 saat kadar sürebilmektedir.
• Baş ağrısı, çoğunlukla her gün, bazen gün içinde birçok defa ataklar halinde görülmektedir.
• Ataklar genellikle her gün aynı saatte meydana gelmektedir.
• Çoğu atak uykuda, genellikle 90 dakika sonra, geceleri ortaya çıkmaktadır. ve kişiyi uykudan uyandıracak kadar şiddetli hissedilmektedir.
• Ağrı hızla aniden hissedilmektedir. ve yoğunluğu azalarak başladığı gibi aniden sona ermektedir.
• Her küme döneminin süresi ve atakların başladığı mevsim dönemleri sıklıkla aynı seyredilmektedir.

Küme Tipi Baş Ağrısı Kimlerde Görülür?

Bu baş ağrısı tipi, genel olarak herkeste görülebilmektedir. Ancak 20-30 yaş arasında daha sık görülmektedir. Ayrıca bu baş ağrısı tipi erkeklerde kadınlara göre görülme oranı 5 kat daha fazladır. Ebeveynlerde veya kardeşlerde küme baş ağrısı görülen kişilerde bu baş ağrısının görülme oranı daha yüksektir. Sigara ve alkol kullanımı ise bu baş ağrısı tipini tetikleyebilmektedir. Baş ağrısı atakları öncesinde yorgunluk hissi, bulantı, ışıktan veya sesten rahatsız olma gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Aşırı şiddetli geçen baş ağrıları olarak tabir edilmektedir. Ancak bazen şiddetli baş ağrıları, incelmiş bir kan damarın yırtılması (anevrizma rüptürü) veya bir beyin tümörü gibi, altta yatan birtakım ciddi durumlardan kaynaklanabilmektedir. Bu nedenle çok şiddetli seyreden baş ağrının varsa mutlaka bir nöroloji uzmanı ile görüşülmelidir.

Tıbbı Yardım Gerektiren Durumlar

• Konuşmada güçlük çekme ve nefes darlığı,
• Bulantı ve kusma hissi beraberinde yüksek ateş görülmesi,
• Vücudun bazı bölgelerinde uyuşma hissi,
• Zihinsel karışıklıkların eşik ettiği baş ağrıları; inme, menenjit ya da beyin tümörünün habercisi olabilmektedir.
• Normalden çok daha şiddetli ve dayanılmaz bir baş ağrısı yaşanıyorsa zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Sert bir düşme veya kafa çarpması sonrası tek bir alanda meydana gelen şiddetli baş ağrıları kafa travmasına bağlı olarak ortaya çıkan ağrının göstergesi olabilmektedir.

Küme Tipi Baş Ağrısı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Küme baş ağrısının tedavi basamakları baş ağrısını tetikleyicileri ortadan kaldırmak gerekmektedir. Atak tedavisi ve oluşabilecekler atakların önlenmesi için profilaktik tedavi olarak ikiye ayrılmaktadır.

Atak Tedavisi

• Solunum maskesi ile 15-20 dakika süre ile verilen %100 oksijen oluşan baş ağrılarının sakinleşmesini sağlamaktadır.
• Hızlı etkili cilt altı enjeksiyon ile uygulanan ve nazal sprey formlu triptanlar (sumatriptan, zolmitriptan),
• Ağızdan alınan triptanların etki süresi uzun olduğu için daha az tercih edilmektedirler.
• Oktreotid (cilt altı uygulama) kullanılabilmektedir.

Profilatik Tedavi

• Kısa baş ağrısı atağın hızlıca sakinleştirilmesini sağlamak için en sık kullanılan tedavi steroid tedavisidir.
• Uzun süreli profilakside en sık kullanılan ilaç ise verapamildir. Yine lityum, bazı antiepleptikler (topiramat, sodyum valproat), destek tedavisi olarak melatonin diğer kulanılan ilaçlardır.
• Diğer tedavi yöntemlerine dirençli olanlarda ise oksipital sinir blokajı ve cerrahi tedaviler uygulanmaktadır.

Sık Sorulan Sorular