Çikolata kisti, tıbbi adıyla endometrioma, endometriozise bağlı olarak yumurtalıklarda oluşan, içi koyu renkli sıvı ile dolu kist yapılarıdır. Bu kistler sıklıkla adet sancıları, ilişki sırasında ağrı, kısırlık ve karın alt bölgesinde kronik ağrıya yol açabilmektedir. Tedavi seçeneği olarak laparoskopik cerrahi, hem hastalığın kontrol altına alınmasında hem de semptomların hafifletilmesinde etkili bir yöntemdir. Laparoskopik çikolata kisti cerrahisi, hem tanı koyma hem de tedavi etme amacıyla uygulanan modern ve etkili bir yöntemdir.
Çikolata Kisti (Endometrioma) Nedir?
Çikolata kisti, tıbbi adıyla endometrioma, rahim iç tabakasını oluşturan endometrium dokusunun rahim dışında, özellikle de yumurtalıklarda yerleşmesi sonucu oluşan iyi huylu kistik yapılardır. Endometriozis hastalığının bir türüdür. Bu kistlerin içi, adet kanamasına benzer koyu kahverengi, yoğun bir sıvı ile doludur. Rengi ve kıvamı nedeniyle halk arasında “çikolata kisti” olarak adlandırılmıştır. Bu kistler genellikle hormonal döngüye yanıt verir, yani her adet döneminde büyüme eğiliminde olabilmektedir. Çikolata kisti, şiddetli adet sancısı (dismenore), ilişki sırasında ağrı (disparoni), kronik pelvik ağrı ve bazı durumlarda infertilite (kısırlık) gibi şikayetlere neden olabilmektedir. Genellikle üreme çağındaki kadınlarda görülen bir hastalıktır. Tanısı ise ultrasonografi, MR ve laparoskopi gibi yöntemlerle konulabilmektedir.
Laparoskopik Cerrahi Nedir?
Laparoskopik cerrahi, halk arasında “kapalı ameliyat” olarak da bilinen bir yöntemdir. Karın bölgesine açılan küçük kesilerden bir kamera yardımıyla gerçekleştirilen minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Bu teknikte, karın içine yerleştirilen ince, ışıklı bir kamera ile iç organlar görüntülenmektedir. Bu sayede operasyon bu görüntüler eşliğinde yapılır. Geleneksel açık ameliyatlara göre çok daha az doku kesisi içerdiği için, hastalarda daha az ağrı, daha hızlı iyileşme ve daha az yara izi gibi önemli avantajlar sağlamaktadır. Kadın hastalıkları alanında özellikle çikolata kisti, miyom, dış gebelik, tüplerin bağlanması ve bazı kanser türlerinin tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yöntem, hem teşhis koyma hem de tedavi etme amacıyla tercih edilen modern ve güvenli bir yöntemdir.
Laparoskopik Cerrahinin Avantajları
- Küçük kesilerle yapılması, bu nedenle daha az yara izi oluşumu,
- Daha az kanama riski,
- Daha az ameliyat sonrası ağrı,
- Kısa hastanede kalış süresi,
- Hızlı iyileşme,
- Günlük yaşama erken dönüş,
- Daha az enfeksiyon riski,
- Daha az doku hasarı,
- Daha az yapışıklık oluşumu,
- Kozmetik olarak daha iyi sonuç (daha küçük izler),
- Daha düşük komplikasyon riski,
- Daha az ilaç ihtiyacı,
- Doğurganlık korunabilmektedir,
- Gerekirse aynı anda tanı ve tedavi imkânı,
- Cerrahi sonrası daha iyi yaşam kalitesi gibi birden fazla avantajı bulunmaktadır.
Laparoskopik Çikolata Kisti Cerrahisi Nasıl Yapılır?
Bu ameliyat genel anestezi altında, karın bölgesine açılan 0.5-1 cm’lik küçük kesilerden yapılan kapalı bir cerrahi işlemdir. İlk olarak göbekten karın içine karbondioksit gazı verilerek cerrahın iç organları net bir şekilde görebilmesi sağlanmaktadır. Ardından laparoskop adı verilen kamera ve ince cerrahi aletler bu kesilerden yerleştirilir. Yumurtalıkta bulunan çikolata kisti dikkatlice tespit edilerek çevresindeki sağlıklı dokuya zarar vermeden çıkarılmaktadır.
Eğer mümkünse yumurtalık dokusu korunarak yalnızca kist kapsülü alınmaktadır. Bazı durumlarda, eşlik eden endometriozis odakları da aynı seansta temizlenebilir. İşlem sonrası kanama kontrolü sağlanır, kullanılan aletler çıkarılır ve kesiler estetik dikişlerle kapatılmaktadır. Bu cerrahi teknik, hem hastanın doğurganlığını koruma açısından hem de ağrılı semptomları azaltma yönünden oldukça etkilidir.
Laparoskopik Çikolata Kisti Cerrahisi Olası Riskler ve Komplikasyonlar
- Nadirde olsa enfeksiyon riski,
- Nadirde olsa kanama durumu,
- Anesteziye bağlı reaksiyonlar,
- Organ yaralanması (bağırsak, mesane, üreter),
- Yapışıklık gelişimi,
- Kistlerin tekrarlaması,
- Yumurtalık rezervinde azalma,
- Karın içinde sıvı birikimi,
- Ağrının devam etmesi,
- Gaz nedeniyle omuz ağrısı,
- İyileşmede gecikme,
- İdrar yolu sorunları,
- Ameliyat sırasında açık cerrahiye geçme riski
- Nadir de olsa infertilite riski,
- Cerrahi sonrası hormonal dengesizlik gibi olası riskler vardır.
Laparoskopik Çikolata Kisti Cerrahisi Sonrası Gebelik Şansı
Özellikle kısırlık problemi yaşayan kadınlar için önemli bir tedavi seçeneğidir. Çikolata kistlerinin yumurtalık üzerinde oluşturduğu etki, doğurganlık üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Ancak, laparoskopik cerrahi ile kistler temizlendiğinde, yumurtalık dokusu korunarak doğurganlık şansı artırılabilir. Ameliyat sonrası gebelik şansı, hastanın yaşı, kistlerin büyüklüğü, cerrahi başarı ve diğer sağlık koşullarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Yapılan çalışmalar, bu tür cerrahilerden sonra birçok kadının başarılı bir şekilde hamile kaldığını göstermektedir. Bununla birlikte, çikolata kistlerinin tekrarlama riski olduğundan, gebelik şansı konusunda dikkatli bir takip ve gerektirebilmektedir. Bu gibi durumlarda hormon tedavisi gibi ek önlemler alınması önerilir. Ameliyat sonrası gebelik şansı, genellikle birkaç ay içinde artmaya başlamaktadır. Ancak her durumda sonuçlar kişisel özelliklere bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Laparoskopik çikolata kisti cerrahisi genellikle 1-2 saat sürmektedir. Ancak cerrahinin karmaşıklığına ve kistin büyüklüğüne bağlı olarak bu sürede değişiklik olabilmektedir.
Bu cerrahi, açık cerrahiye göre çok daha az ağrılıdır. Genel anestezi altında yapıldığından işlem sırasında herhangi bir ağrı hissetmezsiniz. Ameliyat sonrası hafif ağrı ve şişlik olabilmektedir. Ancak genellikle reçete edilen ağrı kesicilerle kontrol edilebilir.
Evet, laparoskopik çikolata kisti cerrahisi sonrası birçok kadın, doğurganlıklarında iyileşme yaşamaktadır. Bunun yanı sıra işlem sonrasında birçok kadın daha kolay hamile kalabilmektedir. Cerrahi sırasında yumurtalıklar korunmaya çalışıldığından, bu durum gebelik şansını artırabilmektedir.
