Laparoskopik infertilite cerrahisi, çocuk sahibi olamayan çiftlerin değerlendirilmesi ve tedavisinde önemli bir rol oynayan minimal invaziv bir yöntemdir. Kadınlarda kısırlığa neden olabilecek faktörlerin hem tanı hem de tedavisi amacıyla kullanılan cerrahi bir tekniktir. Bu teknik karın bölgesine açılan küçük kesilerden girilerek, özel kamera ve cerrahi aletlerle gerçekleştirilmektedir.
İnfertilite (Kısırlık) Nedir?
İnfertilite, düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen bir yıl içerisinde gebelik elde edilememesi durumu olarak tanımlanmaktadır. Kadın ve erkek kaynaklı pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Bunun yanı sıra, çiftlerin yaklaşık %10-15’ini etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. İnfertilite primer (hiç gebelik oluşmamış) ya da sekonder (daha önce gebelik olmuş, ancak sonrasında gebelik elde edilememiş) olarak sınıflandırılabilmektedir. Kadınlarda infertiliteye neden olabilecek başlıca faktörler arasında yumurtlama bozuklukları, endometriozis, rahim anomalileri ve ileri yaş yer almaktadır.
Erkeklerde ise sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisindeki bozukluklar önemli rol oynamaktadır. Çiftlerin değerlendirilmesinde her iki bireyin de detaylı olarak incelenmesi ve altta yatan nedenin belirlenmesi, etkili bir tedavi planı oluşturulması açısından büyük önem taşır. Gelişen tıbbi olanaklar sayesinde günümüzde infertiliteye bağlı sorunlar, ilaç tedavileri, cerrahi müdahaleler ve yardımcı üreme teknikleri ile büyük ölçüde çözüme kavuşturulabilmektedir.
Laparoskopik Cerrahinin Avantajları
- Küçük kesilerle yapılması,
- Daha az kanama riski,
- Daha az ağrı,
- Daha kısa hastanede kalış süresi,
- Hızlı iyileşme,
- Günlük yaşama çabuk dönüş,
- Daha az enfeksiyon riski,
- Daha az skar (iz) oluşumu,
- Daha düşük yapışıklık riski,
- Organların daha net görüntülenmesi,
- Aynı seansta tanı ve tedavi imkânı,
- Kozmetik açıdan daha avantajlı,
- Daha düşük komplikasyon oranı,
- Laparoskopi sonrası gebelik oranları yüksektir,
- Gelişmiş kamera sistemleriyle hassas müdahale,
- Uygun hastalarda günübirlik yapılabilmektedir,
- Cerrahi sonrası daha az ilaç ihtiyacı,
- Yaşam kalitesinde hızlı iyileşme gibi avantajlar vardır.
Laparoskopik İnfertilite Cerrahisi Nasıl Yapılır?
İnfertilite cerrahisi, genel anestezi altında, karın bölgesine açılan küçük kesilerden cerrahi aletler kullanılarak gerçekleştirilen minimal invaziv bir işlemdir. İlk olarak göbek çevresinden küçük bir kesi yapılarak karın içerisine karbondioksit gazı verilmektedir. Bu sayede iç organların net bir şekilde görülmesi sağlanmaktadır. Ardından laparoskop yerleştirilir ve alt karın bölgesine birkaç küçük kesi daha açılarak cerrahi aletler yerleştirilir. Cerrah, monitör yardımıyla pelvik organları detaylı şekilde inceleyerek, infertiliteye neden olan sorunları tespit etmektedir.
Bununla birlikte tedavi edici işlemleri aynı seansta uygulamaktadır. Bu işlemler arasında yumurtalık kistlerinin alınması, endometriozis odaklarının temizlenmesi, tüplerin açılması, rahim dışı yapışıklıkların giderilmesi gibi müdahaleler yer almaktadır. Cerrahi tamamlandıktan sonra kullanılan aletler çıkarılarak karbondioksit gazı boşaltılmaktadır. Sonrasında kesiler estetik olarak kapatılarak işlem tamamlanmaktadır. Laparoskopik yöntem sayesinde hem tanı koymak hem de aynı anda tedavi sağlamak mümkün olduğundan, infertilite tedavisinde oldukça etkili ve tercih edilen bir yöntemdir.
Olası Riskler ve Komplikasyonlar
- Anesteziye bağlı reaksiyonlar,
- Nadirde olsa enfeksiyon riski,
- Damar yaralanması,
- Mesane veya üreter hasarı,
- Karbondioksit gazına bağlı omuz ağrısı,
- Trokar yerinde fıtık gelişimi,
- Yapışıklık oluşumu,
- İşlem sonrası karın ağrısı,
- İdrar yapmada geçici zorluk,
- Cerrahi alanın yetersiz görülmesi,
- Açık ameliyata geçilme ihtiyacı,
- Uzun süren gaz şişkinliği,
- Nadirde olsa tekrarlayan infertilite durumu gibi riskler mevcuttur.
Laparoskopik İnfertilite (Kısırlık) Cerrahisi Sonrası Gebelik Şansı
Gebelik şansı, hastanın yaşına, nedenine ve uygulanan cerrahi işleme bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Özellikle tüplerin tıkanıklığı, yumurtalık kistleri gibi sorunların tedavi edilmesi durumunda, gebelik elde etme ihtimali artmaktadır. Yapılan araştırmalar, uygun hasta grubunda cerrahi sonrası ilk 6-12 ay içinde gebelik oranlarının %30 ila %60 arasında değiştiğini göstermektedir. Bu oran, hastanın yaşı gençse ve yumurtalık rezervi iyiyse daha da yükselmektedir. Ayrıca, cerrahi sonrası oluşan iyileşme süreci ve takip tedavileri, tüp bebek gibi yardımcı üreme tekniklerinin başarı şansını da artırabilmektedir. Laparoskopik cerrahinin hem tanı koyma hem de tedavi edici yönü sayesinde, infertiliteyle mücadelede etkili bir yöntem olduğu kabul edilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Laparoskopik infertilite cerrahisi, yapılan işleme ve hastanın durumuna bağlı olarak genellikle 30 dakika ile 2 saat arasında sürebilir. Eğer işlem sadece tanı amaçlı bir laparoskopi ise, süre genellikle daha kısa olur.
İnfertilite cerrahisi sonrası gebelik şansı, herkeste farklılık göstermektedir. Hastanın genel sağlık durumu, cerrahinin içeriği ve uygulanan tedaviye bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Genellikle, cerrahi işlem sonrası ilk 3-6 ay içinde doğal yolla gebelik şansı artabilir.
Hayır, tedaviye yanıt vermeyen veya tüp bebek için daha uygun olan hastalarda farklı yöntemler tercih edilebilmektedir.