Lenfadenit, lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Genellikle enfeksiyonlara bağlı olarak gelişen bir durumdur. Boyun, koltuk altı veya kasık gibi bölgelerdeki lenf bezlerinde şişlik, ağrı ve hassasiyetle kendini göstermektedir. Bakteriyel, viral veya nadiren fungal enfeksiyonlar lenfadenite neden olabilmektedir.
Lenfadenit Nedir?
Lenfadenit, vücudun bağışıklık sistemi içerisinde yer alan lenf bezlerinin iltihaplanması durumudur. Lenf bezleri, vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan ve zararlı mikroorganizmaları filtreleyen küçük, fasulye şeklindeki yapılardır. Bu bezler genellikle boyun, koltuk altı, kasık ve çene altı gibi bölgelerde bulunmaktadır. Lenfadenit, genellikle bir enfeksiyonun ardından gelişir ve en sık bakteriyel ya da viral enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Özellikle çocuklarda sık görülen bir rahatsızlıktır. Genellikle boğaz enfeksiyonları gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlıdır.
Lenfadenit hastalığında etkilenen lenf bezleri şişer, ağrılı hale gelir ve üzerlerine basıldığında hassasiyet görülür. Bu bölge sıcak, kızarık ya da deri yüzeyinden belirgin olabilmektedir. Enfeksiyon yayılırsa, ateş, halsizlik ve genel rahatsızlık gibi sistemik belirtiler de eşlik edebilir. Bazı durumlarda, lenf bezinin içinde iltihap birikerek apse oluşumuna yol açabilmektedir. Bu durumda, cerrahi drenaj gerekebilmektedir.
Lenfadenit Belirtileri Nelerdir?
- Lenf bezlerinde şişlik
- Şiş bölgede ağrı ve hassasiyet
- Deride kızarıklık (lenf bezinin üzeri)
- Şiş bölgenin sıcak olması
- Ateş
- Halsizlik
- Baş ağrısı
- Genel vücut ağrısı
- Titreme
- İştahsızlık
- Terleme (özellikle gece)
- Lenf bezlerinde sertlik veya hareket kısıtlılığı
- Apse (ileri durumlarda)
- Boğaz ağrısı (özellikle boyun lenf bezlerinde)
- Yorgunluk hissi gibi belirtiler mevcuttur.
Lenfadenit Neden Olur?
- Bakteriyel enfeksiyonlar (örneğin: Streptokok, Stafilokok)
- Viral enfeksiyonlar (örneğin: grip, soğuk algınlığı, Epstein-Barr)
- Diş apseleri veya ağız içi enfeksiyonlar
- Boğaz enfeksiyonları (tonsillit, farenjit)
- Kulak enfeksiyonları
- Deri enfeksiyonları (kesik, yara, çıban)
- Tüberküloz (verem)
- Kedi tırmığı hastalığı
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (örneğin: sifiliz)
- Bağışıklık sistemi hastalıkları (örneğin: lupus, romatoid artrit)
- Kanser veya lenfoma
- Aşılamalar sonrası geçici lenf bezi büyümeleri
- Fungal (mantar) enfeksiyonlar
- Parazit enfeksiyonları
- Vücutta başka bir enfeksiyonun yayılması (sekonder lenfadenit)
Nasıl Teşhis Edilir?
Lenfadenit tanısı, hastanın şikayetleri ve doktorun fizik muayenesi ile başlamaktadır. Doktor, şişmiş lenf bezlerinin boyutunu, hassasiyetini, sertliğini ve yerleşimini değerlendirir. Fizik muayeneye ek olarak, tanıyı netleştirmek için bazı laboratuvar ve görüntüleme testleri yapılabilmektedir. Kan testleri, vücutta bir enfeksiyon olup olmadığını veya bağışıklık sistemiyle ilgili bir durumu gösterebilmektedir. Enfeksiyon şüphesi varsa boğaz kültürü, idrar testi ya da diğer örneklerle mikrobiyolojik inceleme yapılabilir. Gerekli durumlarda, ultrasonografi ya da bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleriyle lenf bezlerinin yapısı daha ayrıntılı incelenmektedir. Şüpheli ya da geçmeyen lenf bezleri için biyopsi gerekebilmektedir. Bu işlemde lenf bezinden örnek alınarak altında yatan neden araştırılmaktadır. Tüm bu değerlendirmeler sonucunda lenfadenitin nedeni belirlenerek uygun tedavi planı oluşturulmaktadır.
Lenfadenit Tedavisi Nasıl Olur?
Lenfadenit tedavisi, hastalığın altında yatan nedene göre değişiklik göstermektedir. Eğer lenfadenit bir bakteri enfeksiyonuna bağlıysa, genellikle antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Viral enfeksiyonlarda ise spesifik bir tedaviye gerek duyulmaz. İstirahat, bol sıvı alımı ve ateş düşürücülerle semptomlar hafifletilir. Ağrıyı ve şişliği azaltmak için sıcak kompres uygulamaları da önerilebilmektedir. Lenf bezi içinde apse oluşmuşsa, cerrahi olarak boşaltılması gerekebilmektedir. Ayrıca, bağışıklık sistemi hastalıklarına ya da daha ciddi nedenlere bağlı lenfadenitlerde altta yatan hastalığın tedavisi önem kazanır. Tedavi sürecinde düzenli doktor kontrolleri ile lenf bezlerinin takibi yapılmalıdır. Uygun ve zamanında müdahale ile lenfadenit genellikle tamamen iyileşmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Evet, lenfadenit çocuklarda özellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak sık görülmektedir. Bağışıklık sistemleri gelişim aşamasında olduğu için enfeksiyonlara daha duyarlıdırlar.
Tekrarlayan ya da sürekli şiş kalan lenf bezleri için mutlaka doktora başvurulmalıdır. Altta yatan kronik bir durum olabilmektedir.
Hayır. Ama bazı lenf bezi şişlikleri, nadiren lenfoma gibi kanser türleriyle karışabilmektedir. Bu nedenle şüpheli durumlar araştırılır.