Madalyon hastalığı (Pityriasis rosea), genellikle viral bir enfeksiyon sonrasında ortaya çıkan, gövde ve sırt bölgesinde pembe, oval döküntülerle seyreden bir cilt hastalığıdır. Bulaşıcı değildir.
Madalyon Hastalığı Nedir?
Madalyon hastalığı (Pityriasis rosea), genellikle genç yetişkinlerde görülen, nedeni tam olarak bilinmeyen ancak viral bir enfeksiyonla ilişkili olduğu düşünülen bir cilt hastalığıdır. Hastalık çoğu zaman göğüs, sırt veya karın bölgesinde “madalyon” şeklinde tek bir pembe lezyonla başlar. Bu ilk lezyona birkaç gün veya hafta içinde daha küçük ve benzer döküntüler görülmektedir. Döküntüler genellikle pullanma ve hafif kaşıntı ile seyreder. Ancak bazı hastalarda hiçbir rahatsızlık hissedilmeyebilir. Madalyon hastalığı bulaşıcı değildir ve genellikle 6 ila 8 hafta içinde kendiliğinden iyileşmektedir. Ancak bu süreçte cilt kuruluğuna karşı nemlendirici kullanımı ve tahriş edici ürünlerden kaçınmak önemlidir.
Madalyon Hastalığının Nedenleri
- Viral enfeksiyonlar (özellikle Herpes virüs tip 6 ve 7)
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Mevsimsel değişiklikler (özellikle ilkbahar ve sonbahar)
- Yoğun stres ve yorgunluk
- Hormonal değişiklikler
- Alerjik reaksiyonlar veya bazı ilaçların yan etkileri
- Üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası gelişen cilt reaksiyonları
Belirtileri Nelerdir?
- Göğüs, sırt veya karında pembe oval döküntüler
- “Madalyon” şeklinde tek büyük lezyonun ardından yayılan küçük döküntüler
- Hafif veya orta derecede kaşıntı
- Ciltte pullanma ve kuruluk
- Halsizlik veya hafif grip benzeri belirtiler
- Döküntülerin belirli bir çizgi (ağaç dalı deseni) boyunca yayılması
- Zamanla lezyonların solup iz bırakmadan kaybolması gibi belirtiler vardır.
Kimlerde Görülür?
- Genellikle 10–35 yaş arası bireylerde
- Kadınlarda erkeklere göre biraz daha sık
- Üst solunum yolu enfeksiyonu geçirenlerde
- Mevsim geçişlerinde (özellikle ilkbahar ve sonbahar)
- Aşırı stres veya yorgunluk yaşayanlarda
- Alerjik bünyeye sahip kişilerde
Tanı Yöntemleri
Madalyon hastalığının tanısı genellikle dermatolog tarafından yapılan fiziksel muayene ile konulmaktadır. Lezyonların tipik görünümü ve vücutta yayılma şekli, tanı koymak için çoğu zaman yeterlidir. Gerekli görülen durumlarda, benzer belirtiler gösteren diğer cilt hastalıklarını (örneğin mantar enfeksiyonu, sedef hastalığı veya egzama) ekarte etmek amacıyla deri biyopsisi veya laboratuvar testleri yapılabilmektedir. Özel bir kan testi ya da görüntüleme yöntemi bulunmaz. tanı esas olarak klinik bulgulara dayanır.
Madalyon Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Madalyon hastalığı genellikle kendiliğinden iyileşen bir cilt rahatsızlığı olduğundan, çoğu vakada özel bir tedaviye gerek duyulmaz. Ancak kaşıntı ve rahatsızlık hissi varsa, doktor önerisiyle antihistaminik ilaçlar veya kortizonlu kremler kullanılabilmektedir. Cildin nemli tutulması, tahriş edici sabun ve deterjanlardan kaçınılması iyileşme sürecini destekler. Güneş ışığına kısa süreli kontrollü maruziyet de döküntülerin hafiflemesine yardımcı olabilir. Hastalığın bulaşıcı olmadığını bilmek, hastaların endişesini azaltır. Genellikle 6–8 hafta içinde cilt tamamen normale dönmektedir.
Evde Bakım ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Cildi nemlendirici kremlerle düzenli olarak nemli tutun
- Ilık suyla kısa süreli duşlar alın, sıcak sudan kaçının
- Parfümlü sabun ve deterjanlardan uzak durun
- Pamuklu ve bol kıyafetler tercih edin
- Kaşıntıyı artıracak terleme ve sıcak ortamlardan kaçının
- Güneş ışığına kısa süreli kontrollü şekilde çıkın
- Yeterli su tüketmeye özen gösterin
- Ciltte tahriş olursa kaşımamaya dikkat edin
- Doktor önerisi olmadan ilaç veya krem kullanmayın
- Stresi azaltacak dinlenme ve gevşeme yöntemleri uygulayın.
Hastalığın Seyri ve İyileşme Süreci
Madalyon hastalığı genellikle iyi huylu seyirli olup, çoğu vakada 6 ila 8 hafta içinde kendiliğinden iyileşir. İlk olarak görülen büyük “madalyon” lezyonunu takiben, birkaç hafta içinde daha küçük döküntüler ortaya çıkar ve zamanla solmaya başlar. Kaşıntı şiddeti kişiden kişiye değişebilmektedir. Ancak hastalık sona erdikçe bu belirtiler de azalmaktadır. Cilt tamamen iyileştikten sonra genellikle iz kalmaz. Nadiren de olsa bazı kişilerde döküntüler daha uzun sürebilir veya tekrarlayabilmektedir. Bu süreçte sabırlı olunması, cildin nemli tutulması ve tahrişten korunması iyileşmeyi destekler.
Sık Sorulan Sorular
Döküntüler yayılıyorsa, şiddetli kaşıntı veya ağrı varsa ya da ciltte enfeksiyon belirtileri görülüyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Nadir durumlarda hastalık tekrar edebilen bir durumdur. Ancak genellikle bir kez geçirilir.
Genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında daha sık görülen bir rahatsızlıktır.


