Mesane sarkması (sistosel), mesanenin vajinaya doğru sarkması durumudur. Genellikle pelvik taban kaslarının zayıflaması sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu durum, idrar kaçırma, sık idrara çıkma, vajinal dolgunluk hissi ve cinsel ilişkide rahatsızlık gibi belirtilere neden olabilmektedir. Tedavi, sarkmanın şiddetine ve hastanın yaşam kalitesine etkisine göre planlanmaktadır.
Mesane Sarkması Nedir?
Mesane sarkması, tıbbi adıyla sistosel, mesanenin vajina duvarına doğru aşağıya sarkması durumudur. Bu durum genellikle pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının zayıflaması sonucu meydana gelmektedir. Doğum, yaşlanma, ağır kaldırma veya östrojen seviyesindeki düşüş gibi faktörler mesane sarkmasına neden olabilmektedir. Mesane sarkması hafif düzeyde olabilirken, ileri vakalarda mesane vajina açıklığından dışarı çıkabilmektedir. Belirtiler arasında vajinada baskı veya dolgunluk hissi, idrar kaçırma, sık idrara çıkma ya da idrar yaparken zorlanma gibi şikayetler yer alabilmektedir. Bu durum, kadının yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve tedavi gerektirebilmektedir. Tedavi, sarkmanın derecesine ve hastanın şikayetlerine göre belirlenmektedir.
Nedenleri
- Doğum yapma (özellikle vajinal doğumlar),
- İleri yaş ve menopoz sonrası östrojen seviyesinin düşmesi,
- Ağır kaldırma veya fiziksel zorlanmalar,
- Kronik kabızlık ve ıkınma,
- Fazla kilolu olmak (obezite),
- Kronik öksürük (astım, sigara kullanımı vb.),
- Daha önce geçirilmiş pelvik cerrahiler,
- Genetik yatkınlık (bağ dokusu zayıflığı),
- Yaşa veya hareketsizliğe bağlı olarak Pelvik kasların zayıflaması gibi nedenler vardır.
Mesane Sarkması Belirtiler Nelerdir?
- Vajinada baskı veya dolgunluk hissi,
- İdrar yaparken zorlanma,
- Sık idrara çıkma,
- İdrar kaçırma,
- Tam boşaltamama hissi,
- Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık,
- Bel ve kasık bölgesinde ağrı,
- Vajinadan dışarı doğru çıkan doku hissi,
- Uzun süre ayakta kalınca artan rahatsızlık hissi,
- Yürüme veya egzersiz sırasında rahatsızlık gibi belirtiler mevcuttur.
Mesane Sarkması Tedavi Seçenekleri
Tedavi seçenekleri, sarkmanın derecesine, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve yaşam kalitesine etkisine göre belirlenmektedir. Hafif vakalarda cerrahi olmayan yöntemler tercih edilebilir. Bu seçeneklerin başında pelvik taban kaslarını güçlendirmeyi amaçlayan Kegel egzersizleri gelmektedir. Bu egzersizler, düzenli uygulandığında kasları güçlendirerek sarkmanın ilerlemesini yavaşlatabilir ve semptomları hafifletebilir. Ayrıca vajina içine yerleştirilen ve mesaneye destek sağlayan pessar adlı özel aparatlar bulunmaktadır. Bu aparatlar da bazı hastalarda etkili bir çözüm olabilmektedir.
Daha ileri düzeyde sarkma yaşayan hastalarda ise cerrahi müdahale gündeme gelir. Cerrahi tedavide, sarkan mesane eski anatomik konumuna getirilerek pelvik taban desteklenmektedir. Bu ameliyatlar vajinal ya da laparoskopik (kapalı) yöntemlerle yapılabilmektedir. Bazı durumlarda, hastanın durumu uygunsa robotik cerrahi de tercih edilebilmektedir. Tedavi sürecinde hastanın beklentileri, yaşı, çocuk sahibi olma planı gibi faktörler de dikkate alınarak en uygun yöntem belirlenir. Doğru tedaviyle hastaların büyük çoğunluğu yaşam kalitesinde belirgin bir iyileşme yaşar.
Kimler Risk Altındadır?
- Vajinal doğum yapmış kadınlar,
- Çok sayıda doğum yapmış olanlar,
- Menopoz sonrası kadınlar,
- İleri yaşta olanlar,
- Aşırı kilolu veya obez bireyler,
- Kronik kabızlık sorunu yaşayanlar,
- Sürekli ağır kaldıranlar (iş veya spor nedeniyle),
- Kronik öksürüğü olanlar (astım, KOAH, sigara kullanımı vb.),
- Pelvik bölgeye cerrahi müdahale geçirmiş kişiler,
- Ailesinde pelvik organ sarkması öyküsü olanlar,
- Hareketsiz yaşam tarzı olanlar,
- Bağ dokusu zayıf olan bireyler (genetik faktörler)
Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ağır kaldırmaktan kaçının,
- İlk birkaç hafta cinsel ilişkiye girmeyin,
- Pelvik taban egzersizlerini düzenli olarak yapın,
- Daha fazla sıvı tüketin, ancak aşırıya kaçmayın,
- Aşırı kilolardan kaçının, sağlıklı bir kiloya ulaşın,
- İlaçları düzenli kullanın (doktor önerisiyle),
- Fiziksel aktiviteleri sınırlayın, ağır egzersizlerden kaçının,
- Ameliyat bölgesini temiz ve kuru tutun,
- Doktorunuzun önerdiği kontrolleri aksatmayın,
- Kalkarken ve otururken dikkatli olun, ani hareketlerden kaçının,
- Herhangi bir ağrı, kanama veya enfeksiyon belirtisi varsa hemen doktora başvurun.
Sık Sorulan Sorular
Tedavi edilmediğinde, mesane sarkması ilerleyebilen bir rahatsızlıktır. İdrar kaçırma, pelvik ağrı, cinsel ilişki sırasında rahatsızlık ve sürekli vajinal baskı gibi belirtiler artabilmektedir.
Cerrahi müdahale, mesane sarkmasının şiddetine ve hastanın semptomlarına bağlıdır. Hafif vakalar, pelvik taban egzersizleri ve pessar gibi non-invaziv yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Ancak daha ileri düzeydeki sarkmalarda cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
Tedaviye ve cerrahi müdahaleye rağmen, bazı hastalarda mesane sarkmasının tekrarlama ihtimali vardır. Ancak, pelvik taban egzersizleri ve sağlıklı yaşam tarzı bu riski azaltabilir.
