Mevsimsel alerji, özellikle bahar ve sonbahar aylarında polen, toz ve küf gibi alerjenlere karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkmaktadır. Burun akıntısı, hapşırma, gözlerde sulanma ve kaşıntı gibi belirtilerle kendini göstermektedir.
Mevsimsel Alerji Nedir?
Mevsimsel alerji, genellikle bahar ve sonbahar aylarında ortaya çıkan, polen, küf, toz veya bitki sporları gibi çevresel etkenlere karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesiyle oluşan bir rahatsızlıktır. Bu alerjiler, genetik yatkınlığı olan kişilerde daha sık görülür ve en yaygın belirtileri arasında burun akıntısı, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve sulanma, boğazda tahriş ve yorgunluk yer alır. Mevsimsel alerji yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Ancak doğru önlemler ve tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilen bir durumdur.
Belirtileri Nelerdir?
- Burun akıntısı ve tıkanıklık
- Sürekli hapşırma
- Gözlerde sulanma ve kaşıntı
- Boğazda kuruluk veya kaşıntı
- Öksürük ve hırıltı
- Yorgunluk ve halsizlik
- Baş ağrısı
- Ciltte kızarıklık veya kaşıntı
- Göz çevresinde şişlik
- Konsantrasyon zorluğu gibi belirtiler mevcuttur.
Nedenleri
- Polen yoğunluğu artışı
- Çim, ağaç ve çiçeklerin çiçeklenme dönemi
- Küf ve toz gibi çevresel alerjenler
- Havanın nem ve sıcaklık değişimleri
- Bağışıklık sisteminin çevresel etkenlere aşırı duyarlılığı
- Genetik yatkınlık
- Ev ve işyerinde yeterli temizlik yapılmaması
- Hava kirliliği ve sigara dumanı gibi tetikleyiciler
- Evcil hayvan tüyleri
- Kimyasal temizlik ürünleri veya parfümler gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir.
Mevsimsel Alerjilerle Başa Çıkmanın Doğal Yolları
Mevsimsel alerjilerle başa çıkmak için çeşitli doğal yöntemler uygulanabilmektedir. Polen yoğunluğunun yüksek olduğu saatlerde dışarı çıkmamak ve evde hava temizleyici kullanmak, alerjenlere maruziyeti azaltır. Dışarıdan geldikten sonra kıyafet değiştirmek ve yüz ile elleri yıkamak da belirtileri hafifletmektedir. Burun temizliği için tuzlu suyla yapılan uygulamalar, burun tıkanıklığını azaltmaya yardımcı olur. Bol su içmek ve antioksidan açısından zengin meyve-sebzeler tüketmek bağışıklık sistemini desteklemektedir. Ayrıca evde düzenli temizlik yapmak, toz ve evcil hayvan tüylerini azaltmak, klima ve filtrelerin bakımını yapmak gibi önlemler de alerji semptomlarını kontrol altında tutmada etkili yöntemlerdir.
Tıbbi Tedavi Seçenekleri
Mevsimsel alerjilerde belirtileri hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli tıbbi tedavi seçenekleri mevcuttur. Antihistaminik ilaçlar, burun akıntısı, kaşıntı ve hapşırma gibi şikâyetleri azaltmada sık kullanılmalıdır. Burun spreyleri özellikle burun tıkanıklığını hafifletir ve solunumu rahatlatmaktadır. Daha ciddi veya uzun süreli alerjilerde doktor kontrolünde kortizonlu tedaviler uygulanabilmektedir. Ayrıca alerji aşıları (immünoterapi) bağışıklık sistemini alerjenlere karşı duyarsızlaştırarak uzun vadeli çözüm sunabilir. Tüm bu tedaviler, uzman hekim önerisi ve takibi ile güvenli şekilde uygulanmalıdır.
Mevsimsel Alerjilerden Korunmak İçin Alınabilecek Önlemler
- Polen yoğunluğu yüksek saatlerde dışarı çıkmamak
- Pencereleri kapalı tutmak
- Ev ve iş yerinde düzenli temizlik yapmak
- Klima ve filtreleri düzenli temizlemek
- Evcil hayvan tüylerini kontrol altında tutmak
- Açık alanlarda güneş gözlüğü kullanmak
- Dışarıdan geldikten sonra kıyafet değiştirmek
- Eller ve yüzü sık sık yıkamak
- Tozlu veya rüzgârlı havalarda maskeyle dışarı çıkmak
- Polen mevsiminde bahçe işleri ve çim biçme gibi aktivitelerden kaçınmak
Alerji Mevsiminde Beslenme Önerileri
- Omega-3 açısından zengin somon, ceviz ve keten tohumu tüketin
- Antioksidan yönünden zengin meyve ve sebzeler yiyin (nar, yaban mersini, portakal, kırmızı-turuncu sebzeler)
- Şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçının
- Yeşil çay ve zerdeçal gibi doğal antiinflamatuar besinler tüketin
- Bol su içerek vücudu ve mukusu temiz tutun
- Taze sebze ve meyveye ağırlık verin
- Fast food ve hazır gıdalardan uzak durun
- Tuz ve işlenmiş tuzlu gıdaları sınırlayın
Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?
Mevsimsel alerjiler genellikle evde alınan önlemler ve basit tedavilerle kontrol altına alınabilen bir durumdur. Ancak bazı durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır. Belirtiler uzun süre devam ediyorsa veya giderek şiddetleniyorsa, solunumda güçlük, göğüs tıkanıklığı, nefes darlığı gibi ciddi semptomlar ortaya çıkarsa doktor müdahalesi gereklidir. Ayrıca evde uygulanan doğal yöntemler veya reçetesiz ilaçlarla rahatlama sağlanamıyorsa, alerji testleri ve uygun tıbbi tedavi için uzman hekimden destek almak önemlidir. Erken başvuru, komplikasyonların önlenmesine ve yaşam kalitesinin korunmasına yardımcı olmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında başlamaktadır. Bölgesel iklim koşullarına göre değişebilir.
Alerjide ateş olmaz, belirtiler genellikle uzun sürer ve tekrar eder. Ancak soğuk algınlığı ise kısa süreli ve enfeksiyon kaynaklıdır.
Kapalı alanlarda egzersiz yapmak daha uygundur. Bu nedenle açık hava sporları polen yoğunluğu düşük saatlerde yapılmalıdır.
