Palyatif bakım, ciddi hastalıklarla mücadele eden bireylerin yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen, kapsamlı bir tıbbi bakım yaklaşımıdır. Hastalığın tedavisinden ziyade, ağrı ve diğer semptomların hafifletilmesine odaklanmaktadır. Bu bakım modeli, fiziksel rahatsızlıkların yanı sıra psikolojik, sosyal ve ruhsal ihtiyaçları da ön planda tutmaktadır.
Palyatif Bakım Nedir?
Palyatif bakım, ciddi hastalıklarla mücadele eden kişilerin tıbbi tedavilerini, fiziksel, duygusal ve sosyal hallerini destekleyen kapsamlı bir bakım yaklaşımıdır. Bu bakım, kanser, kalp yetmezliği, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), Alzheimer ve benzeri ciddi hastalıklara sahip bireyler için sunulur. Palyatif bakımın asıl ve temel amacı, bireyin yaşam kalitesini artırmaktır. Tedavi edilemeyen hastalıklarda bile, ağrı, nefes darlığı, bulantı, iştahsızlık gibi belirtilerin yönetilmesi, hastanın daha konforlu ve ağrısız bir yaşam sürmesine olanak tanımaktadır.
Ayrıca palyatif bakım, hastanın ruhsal ve duygusal ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmaktadır. Kişinin depresyon, kaygı ve umutsuzluk gibi psikolojik sorunlarla başa çıkmasına da destek olur. Bu bakım, hastalığın herhangi bir evresinde uygulanabilmektedir. Bununla birlikte hastaların hastanede, evde ya da bakım merkezlerinde kaliteli bir yaşam sürdürmelerini amaçlar. Ayrıca palyatif bakım, hastalığın son dönemlerinde hastanın konforunu sağlarken, yaşam sonu bakımı da içermektedir.
Palyatif Bakım Hangi Hastalıklar İçin Uygulanır?
- Kanser,
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH),
- Kalp yetmezliği,
- Alzheimer,
- Demans türleri,
- Böbrek yetmezliği,
- ALS (Amiyotrofik Lateral Skleroz),
- İnme sonrası durumlar,
- Multipl skleroz (MS),
- Parkinson hastalığı,
- İleri evre karaciğer hastalıkları,
- Kan ve kemik iliği hastalıkları,
- Parkinson gibi hastalıkların tedavisini yapmaktadır.
Palyatif Bakımda Neler Yapılır?
- Ağrı ve semptom yönetimi (ağrı, nefes darlığı, bulantı vb.),
- Psikolojik destek sunulması,
- Sosyal ve manevi destek sağlanması,
- İlaç tedavilerinin düzenlenmesi,
- Hastanın fiziksel konforunun sağlanması,
- Aile ve hasta ile birlikte karar alma süreçlerine rehberlik,
- Beslenme ve uyku düzeninin iyileştirilmesi,
- Yaşam sonu bakım hizmetleri
Şartları Nelerdir?
- Ciddi, ilerleyici veya yaşamı tehdit eden bir hastalığın varlığı,
- Hastanın semptomlarının hafifletilmeye ihtiyaç duyması (ağrı, nefes darlığı, bulantı vb.),
- Fiziksel, duygusal veya ruhsal destek gereksinimi,
- Hastanın yaşam kalitesini artırma hedefi,
- Tedaviye yönelik bir tıbbi müdahaleye devam edilebilmesi (isteğe bağlı),
- Hastanın ve ailesinin bakım kararlarında iş birliği yapma isteği,
- Uzun dönem veya son dönem bakım ihtiyacı gibi durumlar mevcuttur.
Özel Merkezlerde Palyatif Bakım
Özel merkezlerde palyatif bakım, hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen, kapsamlı ve kişiye özel bir hizmet sunar. Bu merkezler, ciddi hastalıklara sahip bireyler için fiziksel, duygusal, sosyal ve manevi destek sağlayarak, semptomların yönetilmesine odaklanmaktadır. Özel palyatif bakım merkezleri, genellikle modern tıbbi ekipman ve multidisipliner bir uzman ekibi ile hizmet verir. Ağrı kontrolü, beslenme düzenlemeleri, psikolojik destek ve hastanın genel konforunun sağlanması gibi alanlarda profesyonel bakım sunmaktadır. Aynı zamanda hasta yakınlarına da rehberlik etmektedir. Özel merkezlerde sunulan bu bakım, hastaların ve ailelerinin ihtiyaçlarına göre bireyselleştirilir.
- Ağrı ve semptom yönetimi yapmak,
- Fiziksel konforun sağlanması,
- Multidisipliner uzman ekibi ile kişiye özel bakım,
- Sosyal ve manevi destek sağlanması,
- Psikolojik destek ve danışmanlık hizmetleri,
- Hastane dışı, huzurlu bir ortamda bakım,
- Beslenme ve hidrasyon desteği,
- Yaşam kalitesini artırmaya yönelik tedavi ve bakım,
- Hasta ve aile için karar alma süreçlerine rehberlik,
- Egzersiz desteği ve fizyoterapi verilmesi,
- Uzun dönem bakım ve yaşam sonu desteği
Sık Sorulan Sorular
Bu bakım türü, hastalığın seyrine ve hastanın ihtiyaçlarına bağlı olarak haftalar, aylar veya yıllar sürebilmektedir. Bununla birlikte hastanın yaşam kalitesini artırmak için hastalığın her aşamasında uygulanabilir.
Bu bakım hastalarının yaşam süresi, hastalığın türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişmektedir. Aynı zamanda Bu bakım türü yaşam süresini uzatmayı değil, yaşam kalitesini artırmayı amaçlar.
Bu bakım türüne, kanser, kalp yetmezliği, KOAH, demans, ALS gibi ciddi, ilerleyici ve yaşamı tehdit eden hastalıklara sahip olan ve bununla birlikte semptomları hafifletme ve yaşam kalitesini artırma ihtiyacı duyan kişilerin ihtiyacı vardır.
