Psikoonkoloji, kanser tanısı almış bireylerin duygusal ve psikolojik olarak karşılaştıkları zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olan bir alandır. Kanser hastalarının yaşadığı stres, korku, depresyon gibi duygular hastalığın seyri ve tedavi sürecinde önemli bir rol oynamaktadır.
Psikoonkoloji Nedir?
Psikoonkoloji, kanser hastalarının psikolojik, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarına odaklanan disiplinler arası bir alan olarak tanımlanır. Kanser tanısı almak, bireylerde yoğun bir psikolojik stres, korku, belirsizlik ve kaygı yaratabilmektedir. Hastalar, hem hastalığın fiziksel zorluklarıyla başa çıkmaya çalışırken hem de duygusal olarak bu yeni duruma uyum sağlamak zorundadır. Psikoonkoloji, bu süreçte bireylerin kanserle yaşamayı öğrenmelerine, tedavi sürecine uyum sağlamalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bu alanda çalışan uzmanlar, kanser hastalarının karşılaştığı psikolojik zorlukları ele almak için çeşitli terapi teknikleri, stres yönetimi, kaygı ve depresyonla başa çıkma stratejileri sunar.
Bu alan da sadece hastaların değil, aynı zamanda ailelerinin ve bakım verenlerin de psikososyal ihtiyaçlarını dikkate almaktadır. Çünkü kanser, hasta bireyin çevresindeki tüm insanları etkileyen bir süreçtir. Hastalığın tüm evrelerinde, hastaların ve yakınlarının duygusal desteğe ihtiyaç duyabileceği gerçeğinden yola çıkarak, psikoonkoloji hizmetleri, kanser tedavi ekiplerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bu alan, tıbbi tedaviyle birlikte psikolojik müdahaleleri birleştirerek hastaların hem beden hem de ruh sağlığını dengeli bir şekilde desteklemeyi hedeflemektedir. Psikoonkoloji, bireylerin kanserle mücadele ederken daha güçlü ve dirençli olmalarına yardımcı olmayı ve yaşam kalitelerini korumayı esas alır.
Kanser Tanısı Sonrası Ortaya Çıkabilecek Psikolojik Tepkiler Nelerdir?
- Şok ve inkar,
- Yoğun kaygı ve korku,
- Depresyon ve umutsuzluk,
- Öfke ve hayal kırıklığı,
- Suçluluk ve kendini suçlama,
- Stres ve uyum güçlüğü,
- Sosyal çekilme ve yalnızlık hissi,
- Uyku ve iştah bozuklukları,
- Geleceğe yönelik belirsizlik ve güvensizlik,
- Ölüm korkusu ve varoluşsal sorgulamalar.
Kanser Tanısı Sonrası Psikolojik Destek İhtiyacını Belirleyen Durumlar
- Tanı ve tedavi sürecindeki belirsizlik,
- Tedaviye bağlı yan etkiler ve fiziksel zorluklar,
- Kişisel ve ailevi destek eksikliği,
- Hastalığın ilerleyişi ve tedavi başarısızlığı,
- Önceden var olan ruhsal sağlık sorunları,
- Sosyal izolasyon ve yalnızlık,
- Gelecek kaygısı ve ölüm korkusu,
- İş ve finansal kayıplar,
- Roller ve kimlikte değişim (aile, iş hayatı),
- Bakım verenlerle ilişkilerde zorlanma.
Psikoonkoloji Bölümünde Yapılan Çalışmalar Nelerdir?
Psiko-onkoloji, kanser hastalarının ve yakınlarının psikolojik, sosyal ve duygusal ihtiyaçlarını ele alan bir disiplindir. Bununla birlikte bu alanda yapılan çalışmalar, hastaların kanser teşhisi ve tedavi sürecini ele almaktadır. Hastaların yaşadığı stres, kaygı, depresyon gibi duygusal zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olmayı hedeflemektedir. Aynı zamanda psiko-onkologlar, bireysel terapi, aile danışmanlığı gibi yöntemler kullanarak hastaların psikolojik sağlamlıklarını artırmaya çalışır. Ayrıca, yaşam kalitesini iyileştirmeye yönelik çalışmalar, hastaların tedaviye uyumunu artıran stratejiler de psiko-onkolojinin önemli unsurlarıdır. Aynı zamanda kanser tedavisinin getirdiği fiziksel etkilerle başa çıkma ve kaygıyı azaltma üzerine de odaklanmaktadır.
Poliklinik Hizmetleri
Psiko-onkoloji alanında, onkolojik bilimlerden polikliniğe yönlendirilmiş hasta yakınları ve ailelerine kapsamlı psikolojik destek sağlanmaktadır. Bununla birlikte hastaların yakınlarına, kanserle mücadele sürecinde karşılaştıkları duygusal zorluklar ve stres konusunda yardımcı olunur. Aynı zamanda, bireysel olarak başvuruda bulunan onkoloji hastaları ve ailelerine profesyonel destek sunulur. Ayrıca, yataklı servisten taburcu olan onkoloji hastaları ve ailelerine, tedavi sonrası dönemde de psikososyal yardım devam ettirilerek, hastaların yeni hayatlarına uyum sağlamaları amaçlanmaktadır.
Yatan Hasta Katlarında Psiko-onkolojik Çalışmalar
- Hastaların psikolojik değerlendirmelerinin yapılması,
- Tedavi sürecinde stres, kaygı ve depresyonla başa çıkma desteği,
- Psiko-sosyal uyum programları,
- Aile bireylerine yönelik psikolojik destek ve danışmanlık,
- Grup terapileri ve psikolojik dayanıklılığı artırma çalışmaları,
- Taburculuk sonrası psikolojik takip ve yönlendirme.
Sık Sorulan Sorular
Kanser hastaları, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinerek, düzenli egzersiz yaparak, stres yönetimi teknikleri uygulayarak, yeterli uyku alarak ve tütün ile alkolden uzak durarak yaşam tarzlarını düzenleyebilirler.
Psiko-onkoloji türleri, bireysel terapi, grup terapisi, aile terapisi, bilişsel davranışçı terapi, stres yönetimi, sanat terapisi ve farkındalık temelli müdahaleler gibi farklı terapi ve destek yöntemlerini içermektedir.
