Şankroid, Haemophilus ducreyi adlı bakterinin neden olduğu, ağrılı genital ülserlerle seyreden bir cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur. Genellikle genital bölgede açık yaralar ve kasık lenf bezlerinde şişlik (bubolar) ile kendini göstermektedir.
Şankroid Nedir?
Şankroid, Haemophilus ducreyi adlı bakterinin neden olduğu, cinsel yolla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur. Hastalık genellikle genital bölgede ağrılı, kenarları belirgin ve irinli açık yaralar (ülserler) ile kendini göstermektedir. Yaralar genellikle tek değil, birden fazla olabilir ve dokunulduğunda hassasiyet yaratır. Enfeksiyonun başlamasından kısa bir süre sonra, kasık bölgesindeki lenf bezlerinde ağrılı şişlikler (bubolar) da gelişebilmektedir. Bu lenf bezleri iltihaplanarak zamanla yumuşayabilir ve dışarı akıntı yapabilir.
Şankroidin kuluçka süresi genellikle 3 ila 10 gün arasındadır. Kadınlarda belirtiler bazen hafif seyrettiği için fark edilmeyebilmektedir. Ancak erkeklerde yaralar daha belirgin olmaktadır. Hastalık, korunmasız cinsel ilişki yoluyla bulaşır ve hijyenin yetersiz olduğu bölgelerde daha sık görülür.
Neden Olur?
- Haemophilus ducreyi bakterisi enfeksiyon etkenidir.
- Korunmasız cinsel ilişki ile bulaşır,
- Çoklu cinsel partner riski artırmaktadır,
- Hijyen koşullarının yetersizliği enfeksiyonu kolaylaştırmaktadır,
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması bulaşmayı kolaylaştırır,
- Cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkların varlığı riski artırır,
- Yaralı veya tahriş olmuş genital bölge bakterinin girişini kolaylaştırmaktadır.
Şankroid Belirtileri Nelerdir?
- Genital bölgede ağrılı yaralar (ülserler)
- Yaraların irinli ve kenarları belirgin olması
- Kasık lenf bezlerinde şişlik ve hassasiyet
- Lenf bezlerinde iltihaplanma ve akıntı
- Yaraların çoğunlukla tek veya birkaç tane olması
- Ağrılı idrar yapma veya cinsel ilişki sırasında rahatsızlık
- Kızarıklık ve bölgesel tahriş gibi belirtiler vardır.
Erkeklerde ve Kadınlarda Görülen Farklar Nelerdir?
- Erkeklerde yaralar genellikle daha belirgin ve ağrılıdır,
- Kadınlarda yaralar çoğu zaman hafif ve fark edilmeyebilmektedir,
- Erkeklerde kasık lenf bezleri sıkça şişer ve ağrılı olur,
- Kadınlarda lenf bezi şişliği bazen gizli veya hafif seyreder,
- Erkeklerde belirtiler genellikle daha hızlı fark edilmektedir,
- Kadınlarda tanı gecikebilir, bu da bulaş riskini artırır.
- Her iki cinsiyette de tedavi edilmezse komplikasyon riski vardır.
Şankroid Tanısı Nasıl Konur?
Şankroid tanısı, öncelikle klinik muayene ve hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi ile konulmaktadır. Genital bölgede ağrılı ve irinli yaraların varlığı, kasık lenf bezlerinde şişlik ve hassasiyet, tanıda önemli ipuçlarıdır. Kesin tanı için laboratuvar testleri yapılabilmektedir. Bunlar arasında yaradan alınan örneğin kültürü veya hızlı tanı testleri bulunur. Ayrıca, şankroidin diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan ayırt edilmesi önemlidir. Çünkü benzer belirtiler herpes veya sifiliz gibi hastalıklarda da görülebilir. Doktor, klinik bulgular ve test sonuçlarını bir arada değerlendirerek doğru tanıyı koyar ve uygun antibiyotik tedavi planını belirlemektedir.
Şankroid Tedavisi ve Tedavi Süreci Nasıldır?
Şankroid tanısı, öncelikle klinik muayene ve hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi ile konulmaktadır. Genital bölgede ağrılı ve irinli yaraların varlığı, kasık lenf bezlerinde şişlik ve hassasiyet, tanıda önemli ipuçlarıdır. Kesin tanı için laboratuvar testleri yapılabilir; bunlar arasında yaradan alınan örneğin kültürü veya hızlı tanı testleri bulunur. Ayrıca, şankroidin diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan ayırt edilmesi önemlidir. Çünkü benzer belirtiler herpes veya sifiliz gibi hastalıklarda da görülebilmektedir. Doktor, klinik bulgular ve test sonuçlarını bir arada değerlendirerek doğru tanıyı koyar ve uygun antibiyotik tedavi planını belirler.
Şankroid ve Diğer Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlarla (CYBE) İlişkisi
Şankroid, diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) ile ilişkili bir hastalıktır ve genellikle birlikte görülebilmektedir. Yaralar, ciltteki açık ve ağrılı lezyonlar nedeniyle HIV ve diğer CYBE’lerin bulaşma riskini artırmaktadır. Ayrıca, şankroidin belirtileri bazı CYBE’lerle (örneğin genital herpes veya sifiliz) benzerlik gösterdiği için doğru tanı koymak önemlidir. Bu nedenle, şankroid şüphesi olan kişilerin aynı zamanda diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar açısından da test edilmesi önerilir. Erken tanı ve uygun tedavi, hem şankroidin hem de olası eşlik eden CYBE’lerin kontrol altına alınmasını sağlamaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Evet, tedavi tamamlanmadan cinsel ilişki kurulursa veya partner tedavi edilmezse tekrar bulaşabilmektedir.
Yaralar büyüyebilir, enfeksiyon derinleşebilir ve HIV bulaşma riski artabilir.
Evet, frengi ve genital herpes gibi hastalıklarla karışabilmektedir. Bu nedenle laboratuvar testleri önemlidir.
