SIBO (İnce Bağırsakta Aşırı Bakteri Çoğalması), ince bağırsakta normalden fazla bakterinin oluşması ile ortaya çıkan bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Kalın bağırsakta yoğun miktarda bakteri bulunurken, ince bağırsakta bakteri sayısı çok daha azdır. Ancak SIBO durumunda, ince bağırsakta aşırı bakteri çoğalması meydana gelerek sindirim sürecini olumsuz etkilemektedir.
SIBO Nedir?
SIBO (İnce Bağırsakta Aşırı Bakteri Çoğalması), ince bağırsakta, bakteri sayısının anormal derecede artması sonucu oluşan bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. İnce bağırsakta aşırı bakteri birikimi, sindirim ve besin emilimini olumsuz etkileyen bir durumdur. Bununla birlikte bu rahatsızlık birden fazla sağlık sorununa yol açmaktadır. SIBO’nun belirtileri arasında şişkinlik, gaz, karın ağrısı, ishal veya kabızlık gibi sindirim sorunları, iştahsızlık, mide bulantısı, yorgunluk ve kilo kaybı yer alır. Ayrıca, bu durum besinlerin ve özellikle yağların, vitaminlerin ve minerallerin emiliminde bozulmalara neden olarak besin eksikliklerine yol açabilmektedir.
SIBO genellikle ince bağırsaktaki hareketliliğin azalması, cerrahi müdahaleler veya kronik hastalıklar gibi faktörlerle ilişkilendirilir. Tanı konulması için genellikle nefes testleri ve bazen de endoskopik incelemeler yapılmaktadır. Tedaviye ise bakteri yükünü azaltmak amacıyla genellikle antibiyotiklerle başlanır. Ardından probiyotikler ve diyet düzenlemeleri ile bağırsak florasının dengelenmesi hedeflenir. Tedavi sürecinde düşük FODMAP diyetine uyulması gibi beslenme değişiklikleri de belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
SIBO Belirtileri Nelerdir?
- Şişkinlik,
- Gaz,
- Hazımsızlık,
- Karın ağrısı,
- Kabızlık,
- İshal,
- Mide bulantısı,
- İştahsızlık,
- Besin emilim bozuklukları,
- Yorgunluk,
- Kilo kaybı,
- Yağlı dışkı (steatore),
- Vitamin ve mineral eksiklikleri (özellikle B12 vitamini).
Neden Olur?
- Bağırsak hareketlerinin yavaşlaması,
- Kronik bağırsak hastalıkları (ör. Crohn hastalığı),
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması,
- Geçirilmiş bağırsak cerrahisi,
- Anatomik bozukluklar (ör. bağırsak divertikülleri),
- Diyabet ve diğer metabolik hastalıklar,
- İlaç kullanımı (ör. proton pompa inhibitörleri),
- İnce bağırsakta tıkanıklık veya daralma,
- Sindirim sistemi enfeksiyonları,
- Stres ve bağırsak-sinir sistemi bozuklukları.
SIBO Testi Nasıl Yapılır?
SIBO testi genellikle nefes testi ile yapılmaktadır. Bu testte, hastadan belirli bir süre aç kalması istenir ve ardından belirli bir şeker çözeltisi içirilir. Test sırasında hasta, belirli aralıklarla nefes örnekleri verir. Nefes örnekleri, bağırsakta aşırı bakteri varlığının ürettiği hidrojen ve metan gazlarını ölçmek için analiz edilmektedir. Bu gazların anormal derecede yüksek seviyeleri, SIBO varlığına işaret edebilmektedir. Test çoğunlukla bir sağlık kuruluşunda yapılır ve sonuçlar, gastrointestinal uzmanlar tarafından değerlendirilir.
SIBO Tedavisi Nasıl Olur?
SIBO hastalığı ince bağırsakta anormal bakteri çoğalması ile karakterize bir durumdur. Tedavisi genellikle üç aşamadan oluşmaktadır. Bunlar bakterilerin azaltılması, bağırsak sağlığının yeniden düzenlenmesi ve altta yatan nedenin tedavi edilmesidir. İlk olarak doktor tarafından reçete edilen antibiyotikler veya antibakteriyel bitkisel takviyeler kullanılarak fazla bakteriler temizlenmektedir. İkinci aşamada, probiyotikler ve prebiyotiklerle bağırsak florası dengelenmektedir. Sonrasında sindirimi destekleyen enzimler ve düşük FODMAP diyet gibi beslenme düzenlemeleri önerilebilmektedir. Üçüncü aşamada ise, SIBO’ya yol açan anatomik veya fonksiyonel bozukluklar, stres veya diğer tetikleyici faktörler ele alınmaktadır. Tedavi süreci bireye özgü olup, doktor kontrolünde planlanmalıdır.
Sık Sorulan Sorular
SIBO’nun (Küçük Bağırsak Bakteriyel Aşırı Büyümesi) olup olmadığını anlamak için genellikle belirtiler gözlemlenmektedir. Bununla birlikte hidrojen veya metan nefes testi gibi tanısal testler yapılmaktadır.
Bu rahatsızlığa sahip olan bireyler, genellikle düşük FODMAP diyetini tercih etmelidir. Bununla birlikte, işlenmiş gıdalardan kaçınarak probiyotik ve lif alımını dengeli bir şekilde ayarlamalıdır.
Bu rahatsızlık tedavi edilmezse, besin emiliminde bozulmalara, vitamin ve mineral eksikliklerine, bağırsak iltihabına, sindirim problemlerine ve uzun vadede bağırsak sağlığında ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
