Sırt fıtığı, omurganın torasik bölgesinde, sırt kısmında meydana gelen bir disk hernisi türüdür. Diğer adıyla torakal disk hernisi olarak da bilinmektedir. Bu hastalık, omurlar arasında bulunan ve omurgaya esneklik ve hareket kabiliyeti sağlayan disklerin, zayıflayarak ya da yıpranarak omurilik kanalına doğru taşması sonucunda ortaya çıkar.
Sırt Fıtığı Nedir?
Sırt fıtığı, omurga disklerinin zamanla yıpranması veya ani bir travma sonucu yerinden kayarak omurilik ve sinir köklerine baskı yapması durumudur. Bununla birlikte omurgaların yerinden oynaması, kayması çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Omurga diskleri, omurlar arasında yer alan ve omurgaya esneklik ve dayanıklılık sağlayan jele benzeyen yapılardır. Bu yapılar zamanla aşınabilir veya hasar görebilir. Bu aşınmalar çoğunlukla omurganın alt kısımlarında meydana gelmektedir. Ancak nadiren de olsa sırt bölgesinde de görülebilmektedir. Torakal disk hernisi günlük aktiviteleri yaparken veya ağır kaldırma, ani hareketler ve sürekli kötü duruş gibi nedenlerle meydana gelebilmektedir.
Sırt fıtığı kişinin günlük yaşantısını olumsuz yönde etkileyerek yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürmektedir. Bu nedenle erken teşhis ve uygun tedavi oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra torakal disk hernisinin belirtileri oldukça yaygındır. En yaygın belirtiler arasında sırt ağrısı, kollarda veya bacaklarda uyuşma ve karıncalanma, kas güçsüzlüğü ve reflekslerde azalma bulunur. Ağrı, genellikle fıtığın bulunduğu bölgeye bağlı olarak değişiklik gösterir. Ayrıca zaman zaman ağrılar daha da şiddetli seyredebilir. Bazı durumlarda, kişi otururken, ayakta dururken veya hareket ederken daha fazla ağrı hissedebilmektedir.
Torakal disk hernisinin teşhisi genellikle uzman doktor tarafından yapılan fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konur. Doktor, hastanın şikayetlerini dinleyerek ve çeşitli testler yaparak fıtığın yerini ve ciddiyetini belirlemektedir. Tedavi yöntemleri fıtığın boyutuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişmektedir. Ancak yeni vakalarda fıtığın henüz büyümemiş ve ilerlememiş durumlarda öncelikle dinlenme, ağrı kesici ilaçlar ve fizik tedavi gibi konservatif yöntemler tercih edilmektedir. Bu tedaviler, hastanın ağrısını hafifletmeyi ve hareket kabiliyetini artırmayı sağlamaktadır. Ancak ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
Sırt Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
- Sırt ağrısı,
- Kollarda veya bacaklarda uyuşma,
- Karıncalanma hissi,
- Reflekslerde azalma,
- Kas güçsüzlüğü,
- Hareket ederken artan ağrı,
- Belirli pozisyonlarda (oturma, ayakta durma) ağrının şiddetlenmesi gibi belirtiler mevcuttur.
Sırt Fıtığı Neden Olur?
- Ağır kaldırma,
- Ani hareketler,
- Sürekli kötü duruş,
- Travma veya yaralanma,
- Yaşlanma ve disk dejenerasyonu,
- Zayıf kas yapısı,
- Obezite,
- Sigara içmek (omurga disklerinin beslenmesini olumsuz etkiler) gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Sırt fıtığının teşhisi, öncelikle doktor tarafından gerçekleştirilen ayrıntılı bir fiziksel muayene ve tıbbi geçmişin değerlendirilmesi ile başlamaktadır. Doktor, hastanın belirtilerini ve ağrının ne zaman, nasıl başladığını dinleyerek omurganın hareketliliğini ve kas gücünü değerlendirir. Ancak fiziki muayene tek başına tanı için yeterli değildir. Bu nedenle teşhisin doğrulanması için genellikle görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) en yaygın kullanılan yöntemdir. ve omurga disklerinin ayrıntılı bir görüntüsünü sağlar. Bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları ve röntgenler de fıtığın yerini ve boyutunu belirlemek için kullanılmaktadır. Elektromiyografi (EMG) ve sinir iletim hızı testleri, sinir hasarının derecesini değerlendirmek için uygulanan yaygın yöntemlerdendir. Bu testler, doktorun doğru bir teşhis koymasına ve uygun tedavi planını belirlemesine yardımcı olur.
Sırt Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Torakal disk hernisi tedavisi, fıtığın ciddiyetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. İlerlememiş henüz yeni başlayan vakalarda tedavi konservatif yöntemlerle başlar. İstirahat, ağrı kesici ve antiinflamatuar ilaçlar, fizik tedavi ve egzersizler, ağrıyı hafifletmek ve omurganın esnekliğini artırmak için yaygın olarak kullanılır. Profesyonel kişilerde uygulanan fizik tedaviler, kasları güçlendirmeye ve omurganın doğru hizalanmasını sağlamaya yardımcı olur. Ayrıca, sıcak ve soğuk kompresler masaj ve omurga traksiyonu gibi yöntemler de ağrıyı azaltmada etkili olmaktadır. Eğer bu tedaviler yeterli değilse ve daha ileri vakalar söz konusu ise, daha ileri tedavi seçenekleri değerlendirilir. Epidural steroid enjeksiyonları, inflamasyonu azaltarak ağrıyı hafifletmek için kullanılmaktadır. Cerrahi müdahale, nadir durumlarda gerekli görülebilmektedir. Mikrocerrahi veya endoskopik cerrahi gibi minimal invaziv teknikler, hastanın iyileşme sürecini hızlandırarak oluşabilecek komplikasyon riskini azaltır.
Sık Sorulan Sorular
Sırt fıtığı genellikle omurga ve belde ağrıya neden olmaktadır. Ancak kollarda ve bacaklarda da ağrı, uyuşma ve güçsüzlük meydana gelebilmektedir. Bu durum sinirlerin sıkışmasından kaynaklanmaktadır.
Sırt fıtığı olan kişiler, ağır şeyler kaldırmaktan mümkün olduğunca kaçınmalıdır. Bunun yanı sıra düzenli egzersiz yapmalı ve kaslarını güçlendirmelidir.
Sırt fıtıkları kendi aralarında ikiye ayrılmaktadır. Bunlar omurilik kanalına doğru genişlemesi bakımından merkezi, yan ve merkez-yan olarak iki şekildedir.
