Vajinal agenezi, doğuştan gelen bir durum olmakla birlikte vajinanın tam veya belli bir kısmının olmaması durumudur. Bu durum, üreme sistemi gelişiminin erken aşamalarında meydana gelen bir bozukluktan kaynaklanmaktadır. Vajinal yokluk olan bireylerde vajina ya hiç gelişmez ya da sadece kısmen gelişir. En belirgin semptomu adet görememe olsa da birden fazla da belirtisi vardır.
Vajinal Agenezi Nedir?
Vajinal agenezi, doğuştan gelen ve vajinanın gelişimini etkileyen nadir bir hastalıktır. Bu durum, vajinanın tam veya kısmi olarak yokluğuyla karakterize edilir. Tıpta Müllerian agenezi veya Rokitansky-Küster-Hauser sendromu olarak da bilinmektedir. Vajinal agenezi olan bireylerde, vajina ya hiç gelişmemiştir ya da yalnızca kısa bir vajinal kanal mevcuttur. Bu anomali, sıklıkla diğer üreme organlarını da etkiler. Mesela rahim ya eksiktir ya da yetersiz tam anlamıyla gelişememiştir. Genetik ve embriyonik gelişim süreçlerindeki yan anne karnında gelişim üzerindeyken ortaya çıkan bozukluklar sonucu meydana gelen bir durumdur. Bununla birlikte genellikle ergenlik döneminde adet görmeme (primer amenore) gibi belirtilerle fark edilmektedir.
Bununla birlikte bu hastalık cinsel ilişki, adet görme ve doğurganlık gibi konularda zorluklara neden olabilmektedir. Bu nedenle kişinin hayatında olumsuz etkileyerek yaşam kalitesini düşürmektedir. Bu hastalık uzman doktora tarafından fiziki muayene sonrası bazı görüntüleme teknikleri kullanılarak tanı konulmaktadır. Tanı konduktan sonra tedavi seçenekleri değerlendirilir. Tedavi genellikle cerrahi müdahaleler ve vajinal genişletme tekniklerini içerir. Bu sayede hastaların normal bir cinsel yaşam sürmeleri ve özgüvenlerini kazanmaları hedeflenir. Bununla birlikte, psikolojik destek de tedavi sürecinde önemli bir rol oynamaktadır.
Vajinal Agenezi Belirtileri Nelerdir?
- Ergenlik döneminde adet görememe (primer amenore),
- Cinsel ilişki sırasında zorluk veya ağrı,
- Alt karın bölgesinde kitle hissi (rahmin var olması durumunda),
- Dış genital organlarda normal gelişim, ancak vajinanın kısmen veya tamamen yokluğu,
- Vajinada açıklık bulmaması,
- Böbreklerde ve idrar yollarında meydana gelen problemler,
- Menstürel siklüs dönemlerinde ağrıların olması,
- Genellikle doğurganlık sorunları (rahmin gelişmemesi durumunda).
Vajinal Agenezi Neden Olur?
Embriyonik gelişim sürecinde Müllerian kanallarının normal gelişimini tamamlayamaması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu kanallar, rahim, fallop tüpleri, ve vajinanın üst kısmını oluşturmaktadır. Bu nedenle, gelişim sürecinde meydana gelen bir bozukluk, vajinanın tam veya kısmi yokluğunu meydana getirebilmektedir. Genetik faktörler de bu durumu tetikleyebilir. Ancak genetik mutasyon nedeniyle görüldüğü söylenemez. Daha çok hormonal dengesizlikler embriyonik gelişimi etkileyebilmektedir. Ancak vajinal agenezinin kesin nedeni çoğu zaman tam olarak anlaşılamamaktadır. Bu durum genellikle kalıtsal değildir. Ve kesin bir nedeni bilinmemektedir.
- Genetik mutasyonlar veya kalıtsal geçişler,
- Rahim ve vajinanın gelişimini etkileyen Müllerian kanal anormallikleri,
- Erken embriyonik dönemde hormonların yetersiz veya dengesiz salınımı,
- Müllerian kanalların tam gelişememesi veya yokluğu gibi nedenler mevcuttur.
Vajinal Agenezi Nasıl Teşhis Edilir?
Vajinal yokluğu çoğunlukla ergenlik döneminde adet görmeme (primer amenore) şikayetiyle kişinin doktora başvuran hastalarda teşhis edilmektedir. İlk olarak, doktor tarafından fiziksel muayene yapılarak dış genital organların normal gelişip gelişmediği incelenir. Daha sonra, ultrasonografi veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi görüntüleme teknikleri kullanılarak iç genital organların, özellikle rahim ve vajinanın durumu değerlendirilmektedir. Bu testler, vajinanın eksikliği veya kısmi gelişimi, rahmin varlığı veya yokluğu gibi detayları ortaya koyar. Bununla birlikte hormonal testler ve genetik analizler de, duruma eşlik eden diğer anomalilerin değerlendirilmesi amacıyla yapılmaktadır. Fiziki muayene ve testler değerlendirildikten sonra teşhis konulur. Teşhis koyulduktan sonra, hastaya uygun tedavi seçenekleri sunulmaktadır.
Tedavisi Nasıl Olur?
- Vajinal genişletme: Hastanın kendi dokularını kullanarak, düzenli olarak dilatörler yardımıyla vajinal kanalın genişletilmesi,
- Cerrahi müdahale: Vajinanın yeniden oluşturulması için cerrahi yöntemlerle neo-vajina yapılması (vaginoplasti),
- Cinsel terapi: Cinsel işlev ve psikolojik destek için terapötik danışmanlık,
- Hormonal tedavi: Rahim varsa, adet görmeyi sağlamak için hormon tedavisi uygulanması,
- Psikolojik destek: Beden imajı ve cinsel kimlik konusunda destekleyici terapiler.
Sık Sorulan Sorular
Bu nadir görülen ve doğuştan gelen bir durumdur. Bu nedenle önlenmesi mümkün değildir.
Bu durum kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte fallop tüpleri ve serviks normal şekilde gelişim gösterdiği takdirde kişi çocuk sahibi olabilmektedir.
