Karantina Ne Demek
İzolsayon sürecinde her insanın aklına ilk olarak karantina ne demek sorusu gelmektedir. Kısaca tanımlamak gerekir ise, hastalık ile enfekte olmuş insanların ve hayvanların izole edilmesidir. İzolasyon ile hastalıkların önüne geçilebilmektedir. Sadece hastalığın enfekte ettiği kişiler değil, hastalığa yakalanmamış kişiler de kendilerini korumak için karantinaya alabilmektedirler.
Karantina Ne Zaman Biter
Bir diğer merak edilen soru da hiç şüphesiz karantina ne zaman biter sorusudur. İzolasyonun biteceği tarih henüz kesin değildir. Konuyla ilgili olarak devlet başkanları ve yetkilileri açıklamalar yapmaktadır. Öte yandan karantinanın bitiş tarihini kısmen belirtmek gerekir ise, enfekte sayısının çok azalması ya da tedavinin bulunması izolasyonu bitirecektir. Tekrar belirtmek gerekir ki karantina ne zaman bitecek diye tarih vermek şu an için doğru değildir. Karantina Türkiye bitiş tarihi net değildir.
Geçmişten Örnekler
Milattan önce 7. yüzyılda veya daha öncesinde Leviticus kitabında karantina, enfekte insanları diğerlerinden ayırma şeklinde tarif edilmiştir. Hz. Muhammed (S.A.V), “Enfekte kişileri diğerlerinden ayırmak gerekir” diyerek karantinayı tarif etmiştir. İbn-i Sina (AVİCENNA) keza enfekte kişileri, özellikle tüberkülozluları izolasyon altına almak gerektiğini önermiştir. 706 ve 707 yıllarında 6. Umayyad Caliph Al-Walid Şam’da ilk hastaneyi kurmuş ve cüzzamlı hastaları diğerlerinden ayırmıştır. Bu hastaların zorunlu karantinası 1431 yılına kadar devam etmiştir. Osmanlı’da ilk cüzzam hastanesi bu tarihte Edirne’de kurulmuştur. İlk izolasyon dokümanı 1838 yılında Osmanlı karantina reformunda yerleştirilmiştir. Tüm bunlar izolasyon ile ilgili geçmişten örnekler oluşturmaktadır.
Karantina Tarihi
Karantina kelimesi İtalyanca Quarantena kelimesinden türemiştir. “40 gün” anlamına gelmektedir. Bu 40 gün süreci, gemilerin ve insanların vebadan korunmak için karantinada kalması şeklinde uygulanmıştır.1348-1359 yıllarında veba salgını Avrupa ve Asya’da nüfusun % 30’unu yok etmiştir. Bu felaket hükumetleri harekete geçirmiştir.1377 yılında yayınlanan bir dokümanda Ragusa’ya (Bugünkü Dubrovnik) gelenlere yakınlardaki adalarda 30 gün kalma zorunluluğu getirilmiştir. 1448’de Venedik senatosu bunu 40 güne çıkarmıştır. Böylece karantina (kırk gün) terimi ortaya çıkmıştır. Bu süre veba salgınını kontrol etmede etkili olmuştur. Dubrovnik Avrupa’da izolasyon uygulayan ilk şehir olmuştur. Daha sonraları 1492 de Sifiliz, 19.yüzyılda İspanya’da sarı humma, 1831’de kolera için izolasyon tedbirleri uygulanmıştır. 1793 ve 1888 yıllarında Kuzey Amerika’da sarı humma kolera ve çiçek epidemileri için izolasyon tedbirleri uygulanmıştır. 1918 influenza pandemisinde hasta kişiler izolasyon altına alınmıştır. 19. yüzyıl ortalarında Osmanlı İmparatorluğu Anadolu ve Balkanlar’da izolasyon istasyonları kurmuştur. İzmir Limanı’nda bütün gemiler ve kargoları izlenmiş ve veba şüpheliler ayrı binalarda tutulmuştur. Türk-Yunan sınırında Thessaly’de Osmanlı İmparatorluğu’na giren ve çıkanlar 9-15 gün izolasyon altında tutulmuştur. Veba görüldüğünde bu izolasyon istasyonları Osmanlı orduları tarafından koruma ve izlemeye alınmıştır. Bunlar karantina tarihi hakkında önemli detaylardır.
Günümüzde Alınan Tedbirler
1852 yılından sonra ülkeler arasında çeşitli antlaşmalar yapılmaya çalışılmıştır. 17 Ocak 1912’de Paris’te onaylanmış ve 40 ülke tarafından imzalanmıştır. 1897 yılında hastalık için kuluçka süresi 3-4 gün olarak tarif edilmiş, daha sonra 10 gün olarak kabul edilmiştir. Günümüzde alınan tedbirler halen sürdürülmektedir. 21. yüzyılda hastalık taşıyan şüpheli insanlar izolasyon altına alınmıştır. 2007’de tüberküloz, 2014’te ebola günümüzde 2019-2020 yıllarında koronavirüs pandemisinde, Çin’in Wuhan şehri ve Hubei bölgesinde 55.5 milyon insan izolasyon altına alınmıştır. Bunu İtalya’da 60 milyon insan ve diğer ülkeler takip etmiştir. Halen dünyanın birçok ülkesi ve ülkemizde corona virüsü izolasyon tedbirleri uygulanmaktadır.
Karantina Süreci
1984 yılında izolasyon tarihi ile ilgili önemli bir gelişme olmuş, Birleşmiş Milletler ve Sosyal Konsey tarafından Siracusa Prensipleri ile hastalıkların yayılmasını önlemek için insan haklarının kısıtlanması kabul edilmiştir. Corona karantina süreci post travmatik stres, konfüzyon, kızgınlık gibi negatif psikolojik etkileri vardır. Uzun izolasyon süresi, enfeksiyon korkusu, kızgınlık, sıkıntı, yetersiz destek, yetersiz bilgilendirme, finansal kayıp ve damgalanma etkenlerdir. Bu durumları engellemek için izolasyon uygulayanlar gerekli bilgilendirmeyi yapmalı ve gerekli desteği sağlamalıdır.
