Vitiligo Nedir?
Melanosit isimli hücreler, cildin rengini oluşturan pigmentleri üretirler. Melanosit hücrelerinin herhangi bir sebeple hasara uğraması, pigment üretiminin aksamasına ve vitiligo hastalığının oluşmasına neden olmaktadır. Pigment eksikliği, deri çevresinde farklı farklı büyüklüklerde beyazımsı lekeler oluşmasına neden olurken, lekelerin yayılım alanı ve renk yoğunlukları kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bazı hastaların vücutlarının sadece bir bölümünde ortaya çıkan bu hastalık, bazı hastalarda tüm vücuda yayılabilmektedir. Herhangi bir fiziksel zararı olmayan bu hastalık, psikolojik problemlere neden olduğu için, ilk fark edildiği andan itibaren tedavi edilmelidir.
Vitiligo Hangi Vitamin Eksikliğinden Kaynaklanır?
Hastalığın genellikle B12 ve D vitamini eksikliğine bağlı olarak ortaya çıktığı belirtilmektedir. Bu yüzden her insanın düzenli aralıklarla kontrollerini yaptırması ve vitamin eksikliği tespiti halinde, bu eksikliklerin giderilmesi oldukça önemlidir.
Vitiligo Belirtileri
Hastalığın herhangi bir yaş sınırı olmasa da, genellikle 20’li yaşlardan önce kendisini belli etmeye başlayan bir hastalıktır. Güneş ışığına fazla maruz kalan bölgelerde ilk belirtilerini göstermeye başlar. Hastalık kendisini ilk olarak beyaz lekelerle gösterir. Genellikle el, kol, yüz, bacak ve boyun gibi yerlerde ortaya çıkar. Bazı insanlarda genital alanda ortaya çıktığı da bilinmektedir.
Öte yandan bu hastalığın kadınlarda erkeklere göre daha fazla fark edilebilir olduğu bilinmektedir. Çünkü kadınların cilt yapısı, erkeklere göre çok daha net bir şekilde vitiligoyu gösterir. Aynı şekilde hastalık, aşırı beyaz tenli insanlarda zor fark edilirken, esmer insanlarda çok kolay görülebilir. Hastalığın başlangıcı aniden ortaya çıkan küçük beyaz bir lekedir. Zamanla yayılmaya meyillidir. Asla bulaşıcı bir hastalık değildir.
Vitiligo Neden Olur?
Hastalığın kesin ve net bir nedeni olmasa da, hastalığın ortaya çıkma ihtimalini artıran bir takım riskler olduğu düşünülmektedir. Ancak bu risklerden birinin değil, birkaçının hastada olması gerekir. Bağışıklık sistemi, hastalığın ortaya çıkmasındaki en büyük nedenlerden birisi olarak görülür. Çünkü bağışıklık sisteminin melanosit hücrelerini düşman olarak görmesi sonucunda bu hastalığın ortaya çıktığı belirtilmektedir. Melanositlere karşı başlatılan otoimmün savaş, pigment üretimini sekteye uğratır ve vitiligo hastalığı ortaya çıkar. Bağışıklık sistemini zayıflatan nedenler ise şunlardır:
- Şeker hastalığı
- Kansızlık
- Guatr
- Sedef hastalığı
- Ateşli hastalıklar
- Stres
- Ağır travmalar
- Güneş yanıkları
Tedavi Yöntemleri
Peki, vitiligo hastalığının tedavisi var mı? Vitiligo tedavisi ile amaçlanan, cildin eski rengine kavuşmasını sağlamaktır. Bu kapsamda hastalığın ortaya çıkmasına neden olan problemler araştırılır ve bu sorunlar ortadan kaldırılmaya çalışılır. Eğer vitiligonun ortaya çıkmasında bağışıklık sisteminin etkisi tespit edilirse, bağışıklık sistemini baskılamakla görevli ajanlardan faydalanılabilir. Tedavi sürecinde uzmanlar, melanositlerin uyarılmasını sağlayan ışık tedavisinden yararlanabilirler. Fototerapi ya da excimer lazer tedavisi olarak da bilinen ışık tedavisi, melanositleri yeniden pigment üretimine teşvik eder.
Tedavi sürecinde çeşitli vitiligo kremi türlerinden faydalanılabilir. Takromilus, pimekrolimus ya da kortizon içeren kremler, lekelerin ortadan kalkmasına ve yeni leke oluşumunun önüne geçilmesine yarayabilir. Ancak bu tarz kremlerin cilde yoğun yan etkide bulunabileceği unutulmamalıdır. Asla doktor kontrolünde olmadan kullanılmamalıdır.
Hastalığın fazlasıyla yayılım gösterdiği ve neredeyse vücudun her bölgesinde yer edindiği hastalarda, depigmentasyon tedavisi uygulanabilir. Bu tedaviden hastaların bütün vücudundaki pigmentler yok edilir ve tümüyle beyaz bir cilt rengi elde edilir. Pigmentler bir daha geri dönüşü olmayacak şekilde, kalıcı olarak yok edilir. Depigmentasyon tedavisi ortalama 1 yılda tamamlanır. Bu yöntemle iyileşen vitiligo hastaları bir hayli fazladır. Vitiligo olmayan beyaz lekeler için mutlaka doktor kontrolünden geçilmeli ve tanı konması için gereken her şey yapılmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Vitiligo ilk nerede başlar?
İlk olarak eller, ayaklar, kollar, yüz ve dudaklarda bu hastalık görülmeye başlar.
Vitiligo hastalığının tedavisi var mı?
Tedavi edilebilir bir hastalıktır ancak hastanın yaşına, hastalığın bulunduğu alana ve süresine göre değişiklik gösterebilir.
Vitiligo neden artar?
Genetik faktörler, stres, toksik bileşikler, enfeksiyonlar, bağışıklık sistemi bozukluklarının yanı sıra kişilerin spesifik bir şey yaşaması, iş veya yakın aile bireyinin kaybı, kaza ya da ciddi bir hastalığı bulunmasından kaynaklanır.
