Böbrek ve İdrar Yolu Taşları

Böbrek ve idrar yolu taşları, hastaların yaşam kalitesini büyük oranda düşürücü bir etkiye sahiptir. Böbrek kanallarındaki, farklı nedenlerden dolayı oluşan sert yapılara böbrek taşı denir. Bu sert yapıların minerallerin birleşmesiyle oluştuğu bilinmektedir. Böbrek taşlarına bağlı olarak oluşan idrar yolu taşları ise, adından da anlaşıldığı gibi idrar yolunda bulunan sert yapılardır. Böbrek ve idrar yolu taşlarının tedavisi, taşın bulunduğu yere ve özellikle büyüklüğüne göre değişiklik göstermektedir.

[trurbanner]

2 santimetrenin altındaki ve 6 milimetrenin üzerindeki taşlar genel olarak kendi kendine düşmemektedir. Dolayısıyla hastaların mutlaka tedavi altına alınması gerekmektedir. Bu kapsamda birinci tedavi yöntemi, elbette taş kırma tedavisidir. Böbrek taşı ve idrar yolu taşı kırma tedavisinde, ultrason ve radyolojik cihazlardan yardım alınır. İlk olarak, ultrason ve radyolojik cihazlar ile taşların görünümüne odaklanılır. Taşlar görüntülenip odaklandıktan sonra, taş kırma cihazının ürettiği ses dalgası ile taşların kum haline getirilmesi sağlanır. Daha sonra da kum haline getirilen taşların, idrarla birlikte atılması beklenir.
 

Böbrek ve İdrar Yolu Taşları Nedir?

Bu taşlar, böbrek kanalları ve idrar yolunda bulunan sert yapılardır. Böbrek taşı, böbrek kanallarının içerisindeki mineral içerikli partiküllerin farklı sebeplerle bir araya gelmesi ve büyümesi ile ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda, böbrek taşları için sert bileşikler demek daha doğru olacaktır. İdrar yolundakiler ise, böbrek taşlarının idrar yoluna ilerleyip, burayı tıkamasıyla oluşmaktadır. İdrar yolunun bazı kısımlarında bulunan ve genellikle böbrekten gelen bu sertleşmiş mineraller, üreter taşı olarak da adlandırılır. Aynı zamanda mesane bölgesinde oluşan mesane taşı da, idrar torbasında bir takım minerallerin birikmesi ile oluşan sert yapılardır.

Özellikle hastalarda mesane taşlarına oldukça sık rastlanmaktadır. Genel olarak, A vitamini eksikliğinden dolayı mesanede taş oluşumunun olduğu saptanmıştır. Genellikle mesane taşları probleminin en belirleyici semptomu, ağrı ve sızılardır. Mesanede taş problemi ile karşı karşıya kalan hastalar için, çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Teknolojinin çağın paralelinde gelişmesi ile beraber, tıp alanında birçok taş kırma cihazı da üretilmiştir. Bu sayede, böbrek ve idrar kanallarında ki tüm taşlar, taş kırma cihazı ile giderilmektedir. Taş kırma cihazları, yalnızca taşın kendi kendisine kırılıp, düşmediği hastalara uygulanmaktadır.

Böbrek ve İdrar Yolu Taşları Neden Olur?

Günlük hayatta sıklıkla duyulan taş hastalıkları, birçok insanın yaşamını olumsuz etkilemektedir. Özellikle böbrek ve idrar yolunda ki sert yapılardan dolayı ağrılar yaşanması, adeta işkence gibidir. Bu bağlamda da tedavi edilmesi zorunlu hale gelmektedir. Tedavinin geciktirilmesi durumunda, hastalarda birçok farklı rahatsızlık daha ortaya çıkmaya başlar. Peki, ürolojik taş hastalıklarının nedenleri nelerdir? İşte bu rahatsızlığın ortaya çıkışını tetikleyen nedenler şunlardır:

• Gut hastalığı
• Aşırı kilo sorunu
• Böbreklerden kaynaklı farklı hastalıklar
• Kronikleşmiş bağırsak sorunları
• Doğuştan var olan böbrek problemleri
• Çok fazla oturmak veya yetersiz aktivite
• Önceki dönemlerde böbrek taşı sorunu yaşamak
• Uzun süreli devam eden idrar yollarındaki enfeksiyon durumu

Böbrek ve İdrar Yolu Taş Düşürme Belirtileri

Böbrek taşı düşüren insanlarda ortaya çıkan ilk belirti, yüksek şiddetli ağrılardır. Bu ağrılar toplum içerisinde “bıçak saplanması gibi” olarak tanımlanabilmektedir. Sadece ağrı değil, idrarda yanma ve idrarı tam boşaltamama gibi durumlar da oluşabilir. Genel olarak taş hastalıkları belirtileri aşağıdakilerden oluşmaktadır:

• Kaburgaların alt kısmında ağrı hissetme
• İdrarın renginde sıra dışı değişimlerin yaşanılması durumu

• Vücudumuzun yanlarında ve arka kısmında şiddetli ağrılar
• Karnın alt kısmından ve kasık bölgesinden yayılmış olan ağrı
• Normal rutinin çok dışında, sık bir şekilde idrara çıkma ihtiyacı
• İdrar yaparken normal idrar miktarından çok daha düşük miktarda idrar yapma
• İdrara çıkma esnasında ağrı hissedilmesi ve idrarın garip bir renge sahip olması
• Midede etkili bir bulantı hissi, kusma davranışları ve yüksek ateş ile titreme sorunları

Kişide bu problemlerden herhangi birisi var ise, en kısa süre zarfında doktora başvurması ve tedavi olması gerekmektedir. Özellikle şiddetli ağrı ve sancılar, böbrek ve idrar yolunda ki taş düşürme belirtilerini işaret etmektedir. Yukarıda yer alan belirtilerden bir ya da birkaçının yaşanması halinde, hastanın mutlaka doktor kontrolünden geçirilmesi gerekmektedir.

Böbrek Taşı Düştüğünü Nasıl Anlarız?

Omurgamızın her iki tarafında bulunan böbrekler, vücudumuzdaki tüm atıkları kan ile uzaklaştırmaya yarayan organlardır. Temizlenen kan vücuda tekrar aktarılırken, atık ürünler de idrar yolu ile vücuttan dışarı atılmaktadır. Fasulye şeklinde olan böbreklerin her ikisinde de tam olarak bilinmeyen nedene bağlı olarak taşlar oluşabilmektedir. Her iki böbrekte de oluşabilen bu sert yapılar, genellikle tek böbrekte görülmektedir.

Böbrek ve idrar yolları taşları, kadınlara nazaran erkeklerde çok daha yoğun biçimde görülmektedir. Yine de taş hastalıkları yaşayan kadınların sayısı küçümsenemeyecek seviyelerdedir. Hastada böbrek taşının düştüğünü, özellikle ağrı ve sancılar ile anlamak mümkündür. Bunun yanı sıra bulantı, kusma, sık sık idrara çıkma, idrarda yanma gibi durumlarda, en sık görülen semptomlardır. Mesane taşı belirtileri kapsamında, idrar yaparken yanma gibi problemler de çok sık görülen semptomlar arasındadır. Yine aynı şekilde idrar yolunda taş belirtileri, idrarda kan görülmesi, idrarda yanma gibi belirtilerden oluşmaktadır.

Böbrek ve İdrar Yolu Taşları Tanısı

Böbrek ve idrar yolu taşlarının tanısını koymak için elbette, ilk olarak kişide sık görülen belirtiler olması gerekir. Sadece bir belirti ile böbreklerinde taş olduğuna yönelik tanı koymak yanlıştır. Dolayısıyla, uzman bir hekim tarafından çok iyi kontrol edilmesi uygun görülmektedir. Böbrek ve idrar yolu taşları kapsamında en sık görülen belirti, elbette ağrı ve sancılardır. Böbreklerinde olan hastada şiddetli ağrılar yüksek oranda görülmektedir.

Özellikle, ailesinde böbrek taşı olan kişilerde de taş hastalıklarının oluşma riski çok fazladır. Bunun yanı sıra, böbrek hastalığına tanı koymak için pek çok belirti de mevcuttur. Bu belirtilerden bazıları; idrar yaparken ağrı, sık idrara çıkma ve küçük miktarlarda idrardır. Bu noktada hastalığın teşhisi için en önemli husus, uzman bir doktorun detaylı incelemesinden geçmektir. Avicenna International Hastanesi Üroloji bölümü uzman hekimleri, böbrek ve idrar yolu taşları hakkında gerekli tüm tanı ve tedavi yöntemlerini başarıyla uygulamaktadır.

Böbrek ve İdrar Yolu Taşları Karın Şişliği Yapar mı?

Hastalar tarafından en çok merak edilen konulardan birisi de, böbrek taşlarının karın şişliğine neden olup olmadığıdır. Bu sorunun kesin ve net bir cevabı yoktur. Ancak bu taşların, karın şişliği yaptığı örnekler bulunmaktadır. Genel olarak karın şişliğinin nedenlerinden birisinin de böbrek taşları olduğu söylenmektedir.

Böbrek Taşı ve İdrar Yolu Enfeksiyonu

İdrar yolu enfeksiyonları, önemli bir üriner sistem hastalığıdır. İdrar yolunun herhangi bir kısmında bulunan bu enfeksiyonlar, böbrekler ve üreterlerden mesaneye ve idrar yoluna kadar uzanan enfeksiyonları kapsar. Sağlıklı insanların idrar yollarında, bakterilere rastlanmaz.

Ancak bazen vücut dışında ki herhangi bir bakteri, idrar yoluna girebilir. Buna bağlı olarak da enfeksiyon semptomu meydana gelebilir. Bu enfeksiyon da üretrayı, aynı şekilde özellikle böbreği ve mesaneyi de etkileyebilmektedir. Sonuç olarka idrar yolu enfeksiyonları, idrar yollarının herhangi bir noktasında meydana gelebilmektedir. Enfeksiyon belirtilerine bakılması gerekirse, sık idrara çıkma isteği ve idrarda yanma gibi pek çok problem mevcuttur.

Böbrek Taşı ve İdrar Yolları İltihabı

Günümüzde çok sayıda hasta, böbrek taşı ve idrar yolları iltihabı problemiyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu rahatsızlık, hastaların gündelik yaşamlarına çok büyük zararlar vermektedir. Böbrek taşına bağlı olarak bazı insanlarda idrar yolu iltihapları görülebilir. Böbrek taşları, mineral içeriği bulunan partiküllerin farklı nedenlerle birleşmesi ve büyümesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu sert bileşikler kimi zaman tek böbrekte, kimi zaman da iki böbrekte birden ortaya çıkabilmektedir.

Böbrek taşlarının tedavi edilmemesi, idrar yolları iltihabına neden olabilmektedir. İdrar yolu enfeksiyonu olarak da bilinen bu hastalık, kişinin idrar yollarına ciddi zararlar vermektedir. İdrar yolları iltihapları, mesane ve üretra gibi idrar yolu bölümlerinde de ortaya çıkabilmektedir.

Böbrek ve İdrar Yolu Taşı Tedavileri

Günümüzde hemen hemen her hastalığın belli oranlarda tedavisi olduğu gibi, taş hastalıkları için de belli başlı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Böbrek ve idrar yolu taşlarının tedavisi, taşın bulunduğu bölge, bölgenin büyüklüğü ve taşın tipine göre farklılık göstermektedir. Böbrek taşları, 4 mm’den küçükse eğer, genel olarak kendileri dışarı atılabilmektedir. Bu gibi durumlar da bol su içerek, ev ortamında böbrek taşlarının giderilmesi sağlanır.

Ancak 4 mm’den büyükse eğer, taş kırma cihazlarının ses dalgası ile taşların vücuttan atılması sağlanabilmektedir. Tedaviye başlanırken ilk olarak görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Bu cihazlar ile taşın bulunduğu kısım ve taşın tipi, odaklama ile belirlenir. Buna bağlı olarak da taşın büyüklüğüne göre, taş kırma cihazı ile taşlar kırılarak kum haline getirilir. Profesyonel cihaz ile kum haline getirilen taşlar, idrar yapımı ile vücuttan dışarıya atılır.

Endoskopik

Börek taşı probleminin endoskopik tekniklerle vücuttan temizlenmesi, bir endoskop yardımıyla sağlanabilmektedir. Endoskop, doktorların herhangi bir organı ya da vücut boşluğunu herhangi bir kesi atmadan görebilmesini sağlayan, ışıklı ve kameralı esnek tüptür. Uzman bir ürolog tarafından endoskop yardımıyla böbrek taşlarının parçalanması mümkündür. İşlem genellikle 2 ile 3 saat aralığında tamamlanmaktadır. Açık cerrahiye kıyasla, hastaların enfeksiyon kapma riski bir hayli düşüktür. Hastanın taşlı bölgesine endoskop yardımıyla ulaşıldıktan sonra, lazer ile taşları parçalamak mümkündür. Daha sonra parçalanan taşlar, vücuttan idrar yolu ile atılabilir.

Perkütan

Böbrek taşlarının kendi kendisine düşmemesi ve dışarıdan şok dalgaları göndererek böbrek taşlarının parçalanması mümkün olmadığı durumlarda, akıllara perkütan nefrolitotomi işlemi gelmektedir. Genel anestezi altında gerçekleştirilen bu operasyonda, hastanın böbreğine doğru ilerleyecek 1 santimetrelik bir kanal açılır. Daha sonra bu kanaldan hastanın taşlı bölgesine kadar ilerlenir ve burada taşlar parçalanır. Parçalanan taşlar, açılan kanaldan dışarıya çıkarılır. Oldukça tecrübe gerektiren bu işlem sayesinde, günümüzde böbrek taşları için açık cerrahi ihtiyacı bir hayli azalmıştır.

Açık Cerrahi

Artık eski yöntem olarak da adlandırılan açık cerrahi, nadiren ihtiyaç duyulan bir yöntem haline gelmiştir. Karın duvarına atılan bir kesi ile hastanın taşlı bölgesine ulaşılmaktadır. Kesi atarken hastanın karın kaslarına da ciddi oranda zarar verilmektedir. Ancak ameliyat sonunda karın kasları ve cilt profesyonelce dikilmektedir. Açık taş cerrahisi ile böbrek taşı tedavisi esnasında kimi zaman taşlar direkt olarak alınabilirken, kimi zaman da taşların kırılması sağlanmaktadır. İdrar yolu taş hastalığı için açık cerrahi genellikle tercih edilmemektedir.

 

Böbrek ve İdrar Yolu Taşları İle İlgili Sık Sorulan Sorular