Deri Kanseri Nedir?
Deri mevcut rengini yapısında bulunan ve melanin olarak adlandırılan pigment hücrelerinden almaktadır. Ancak bu hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmaları deri kanserine neden olmaktadır. Bu şekilde kontrolsüz çoğalan hücreler melanom olarak adlandırılmaktadır. Ancak melanomlar bilinen deri kanserleri içinde nadir olarak görülenleridir. Bununla birlikte gerçekleşmesi halinde ölüm oranının en yüksek olduğu kanser türüdür.
Deri Kanseri Belirtileri
Kötü huylu kanser hücreleri ile oluşan deri kanseri genellikle vücuttaki benler veya normal yapıda olan cilt hücrelerinde ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte deri yüzeyinde beliren lekeler veya benler artma hızına ve yapılarına bağlı olarak deri kanserine işaret edebilmektedir. Bu hastalıkta en sık görülen belirtiler şu şekildedir:
- Simetrik olan lezyonlar,
- Cilt yüzeyinde girintili çıkıntılı oluşumlar,
- Ortaya çıkan benlerde birden fazla renk tonunun olması,
- Benlerin boyutunun genellikle 5 mm ve üzerinde olması,
- Farklı zamanlarda cilt lezyonlarının renginde değişiklik olması.
Melanomlar çoğunlukla cilt yüzeyinde koyu leke veya yine koyu renkli benler şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Bunlar kabarık ve girintili, çıkıntılı bir görünümde olur Bununla birlikte oluşan lezyonların pembe veya mavi gibi renkleri aldığı da görülmektedir. Aynı zamanda cilt tonuna yakın tonlarda hatta renksiz lezyonların da görülmesi mümkündür. Bu bilgilere bakarak, deri kanserini erken teşhis edilebilmesi için deride meydana gelen değişikliklerin itina ile takip edilmesi gerekmektedir. Hastalığın erken tanısı, uygulanacak olan tedavinin hızlı bir süreçte cevap vermesine olanak sağlamaktadır.
Deri Kanseri Nedenleri
Tüm kanser çeşitlerinde olduğu gibi deri kanseri de sağlıklı olan genlerin mutasyona uğramaları sonucunda oluşmaktadır. Hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmalarına engel olan bu genlerin bozulmasına bağlı olarak kanser meydana gelmektedir. Bununla birlikte melanomların büyük bir çoğunluğunun genetik aktarımla oluştuğu bilimsel olarak kanıtlandığı için, bu hastalığın en önemli nedenlerinden biri olarak genetik yatkınlık işaret edilmektedir. Aynı zamanda kişinin sahip olduğu cilt yapısı, güneşe olan maruziyet süresi, vücudundaki benlerin sayısı ve eben çıkarmaya olan yatkınlığı gibi faktörler de bu hastalığın oluşumunda etkilidir.
Riskli gruplar arasında ise genellikle açık tenli olan ve çilleri bulunan insanlar yer almaktadır. Bunun yanında vücutta ortaya çıkan birçok ben kansere dönüşme özelliği göstermeyen benlerdir. Ancak bunların kontrolsüz bir şekilde artması cilt kanseri şüphesini doğurabilir. Bunlara cilt kanseri lekeleri de denilmektedir. Ortaya çıkan lekeler ve lezyonlar ellerde, kollarda, sırt ve bacaklarda daha fazla görülmektedir. Sırt ve bacakta cilt kanserinin fark edilme olasılığı diğer vücut bölümlerine göre daha azdır. Bu nedenle düzenli aralıklarla ayna karşısında cildinizi kontrol etmeniz gerekmektedir.
Uzun süre güneş ışınlarına maruz kalma gibi durumlar da bu riski artırmaktadır. Aynı zamanda solaryum vb. gibi işlemler de cilt (deri) kanseri riskini büyük oranda artırmaktadır. Bu hastalığa yakalanma ihtimalini kuvvetlendiren bir diğer faktör ise, yakın akrabalarda melanom öyküsünün olmasıdır. Ailede bu hastalığın geçirilmiş olması sizin de genetik olarak yatkınlığınızın olduğunu göstermektedir. Bu nedenle özellikle risk grubu içindeyseniz, deri kanserini önlemek için yaşam alışkanlıklarınızda ufak değişimler yapmanız gerekebilir. Bunlar genel olarak kansere karşı alınan önlemleri kapsamaktadır.
Deri Kanseri Teşhisi
Melanom şüphesi ile bir doktora başvurduğunuz zaman önce detaylı bir fizik muayene yapılarak sağlık öykünüz alınır. Bunun ardından doktor tarafından detaylı bir kanser tarama testi istenmektedir. Bu testler arasında dermoskopik inceleme ve histopatolojik inceleme bulunmaktadır.
- Dermoskopik İnceleme: Özel bir ışık sistemine sahip olan dermoskop isimli cihazla deri yüzeyinde çıkan lezyonların detaylı bir şekilde incelenmesi işlemidir. Bu cihazın sahip olduğu aydınlatma sistemi ile lezyonların en üst tabakasından alt tabakasına kadar her detayı incelenebilmektedir. Bununla birlikte yan etkisi olmayan ve erken tanıya imkan sağlayan bu yöntem, doktorlar tarafından çok sık kullanılmaktadır.
- Histopatolojik İnceleme: Bu inceleme türü biyopsi olarak da anılmaktadır. Deri yüzeyinde bulunan lezyonların tamamen çıkarılarak incelenmek üzere patoloji laboratuvarına gönderilmesidir. İşlem esnasında lezyonun bulunduğu bölgeye lokal anestezi uygulandığı için hasta acı hissi duymamaktadır. Histopatolojik inceleme, melanomların kesin teşhisinde kullanılan en etkili tetkik yöntemidir.
Cilt Kanseri Tedavisi
Bu hastalığın iyileştirilmesi için uygulanan en etkili tedavi cerrahi yöntemlerdir. Bunun yanında kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi uygulamaları da tek başına veya kombinasyon halinde uygulanabilmektedir. Hastanın hangi tedavi için uygun olduğuna ise genellikle kanserin evresine ve hastanın sağlık durumuna göre karar verilmektedir. Evre sıfır olarak adlandırılan erken dönemde uygulanan tedavi genellikle tümörlü lezyonun ameliyatla bulunduğu bölgeden çıkarılmasıdır. Bu operasyon lokal anestezi ile gerçekleştirilmektedir.
Evre 1 ve 2 olarak adlandırılan orta evre melanomlarda uygulanan cerrahi girişimin öncesinde radyoterapi veya kemoterapi tercih edilebilmektedir. Bununla birlikte operasyonla çıkarılan doku patoloji laboratuvarına gönderilerek incelenmesi sağlanmaktadır. Aynı zamanda kanserin evre doku veya organlara metastaz yapıp yapmadığını anlamak için bu evrede lenf bezlerinden de örnek alınarak incelenmektedir.
Evre 3 olarak nitelendirilen deri kanserinin bu son evresinde ise tümör hücreleri çevre doku ve organlara yayılarak daha ciddi bir hal almıştır. Tedavisinde ameliyat ile hem tümörlü doku hem de çevredeki lenf bezleri tamamen çıkarılmaktadır. İhtiyaç duyulması halinde operasyondan bir süre sonra belli bir müddet radyoterapi veya kemoterapi uygulanabilmektedir.
Cilt (Deri) Kanserinden Korunma Yöntemleri
Günlük yaşantınızda yapacağınız ufak değişiklikler ve biraz dikkat ile bu hastalıktan korunmanız mümkündür. Özellikle risk grubundaki bireylerin bunlara daha çok dikkat etmesi gerekmektedir. Genel olarak şu önlemlerle deri kanserine yakalanma riskinizi en aza indirebilirsiniz:
- Mutlaka 50 faktör ve üzeri güneş kremi kullanın,
- Güneş kremini (özellikle yaz aylarında)gün içinde iki saatte bir sürmeniz gerekir,
- Düzenli aralıklarla tüm vücudunuzu kontrol edin,
- Herhangi bir lezyon fark etmeniz halinde uzman bir hekime başvurun,
- Cilde hasar verecek her türlü aktiviteden kaçının,
- Yaz aylarında yüzünüzü yıkamanız halinde güneş koruyucunuzu tekrar sürün,
- Solaryumdan uzak durun,
- Sigara ve alkol tüketiminden kaçının.
Sıkça Sorulan Sorular
Deri kanseri nasıl belli olur?
Genellikle cilt yüzeyinde meydana gelen girintili çıkıntılı ve birden fazla lezyon oluşumları bu hastalığa işaret etmektedir. Bunun yanında ortaya çıkan cilt lekelerinin veya benlerin boyutunun 5 mm ve üzeri olması diğer bir belirteçtir. Ek olarak lezyonların renginde zaman içinde meydana gelen değişimler de cilt kanserine işaret eden belirtiler arasında yer almaktadır.
Cilt kanseri öldürücü müdür?
Geç dönemde fark edildiğinde ölümcüllüğü çok yüksek olan bu kanser türünde erken tanı hayati önem taşımaktadır. Her kanser çeşidinde olduğu gibi melanomlarda da hastalık ilerlemeden tedaviye başlanması ölüm riskini azaltmaktadır.
Cilt kanseri geçer mi?
Erken tedavi edildiği takdirde bu hastalık tedavi edilebilmektedir. Ancak geç fark edildiği veya uygun tedavinin uygulanmadığı durumlarda ilerleyerek, çevre doku veya organlara yayılabilmektedir. Son evre olarak nitelendirilen bu evre büyük ölçüde hayati risk taşımaktadır. Bu nedenle kanserin erken teşhisi çok önemlidir. Deri kanserinin erken fark edilmesi ise kişinin kendi vücudunu ne kadar iyi takip ettiği ile alakalıdır. Ortaya çıkan değişiklikleri zamanında fark edebilmeniz için düzenli aralıklarla derinizi kontrol etmeniz gerekmektedir.
