Albümin Nedir?
Tıp dilinde serum albümini olarak da bilinen bu protein, canlıların kan plazmasında en yüksek miktarda bulunan protein türüdür. Kan içerisindeki toplam protein miktarının yüzde 60’ını oluşturmaktadır. Öte yandan sadece kan içerisinde değil, kaslarda, deride, terde, midede, göz yaşında ve safrada da belli bir miktarda bulunmaktadır.
Vücut içerisinde gerçekleşen birçok tepkimede önemli bir görev üstlenen bu protein, kararsız atomlara bağlanarak onları kontrol etmektedir. Bununla beraber, vücuda zararlı metal iyonlara bağlanarak onların zararlı etkilerini minimum seviyeye indirir. Kanın plazma bölümünde bulunan albümin, kanın yoğunluğunu düzenler. Onkotik basıncı düzenleyerek proteinlerin geçişini kolaylaştırır. Özellikle büyük parçalı proteinlerin, kılcal damarlara geçişini kolaylaştırmaktadır. Dokularda meydana gelen sıvı birikimlerini, yani ödem oluşumunu engellemektedir.
Terde, gözyaşında, safrada, midede, kas yapısında gözlemlenen bu madde, vücudun pH dengesini de korumaktadır. Vücutta bulunan metabolik atıkların etkisiz hale gelmesini sağlayarak, canlı için risk faktörlerini ortadan kaldırır. Canlı organizmaların vücutlarında bulunan bu maddenin az ya da çok olması birtakım hastalıklara sebep olmaktadır. Kas yapısına, dokuların iyileşmesine ve enfeksiyonlarla mücadele edilmesine etki eden bu maddenin ideal değer aralığında olması gerekir. Bundan dolayı da sıklıkla testler yapılması gerektiği vurgulanmaktadır.
Albümin Testi Neden Yapılır?
Günümüzde albumin testi neden yapılır sorusu hastalar tarafından sıkça araştırılmaktadır. Bu test, kanda bulunan albumin maddesinin belirlenen değer aralığında olup olmadığını kontrol etmek için yapılır. Rutin muayenelerde genel olarak kontrol edilen bu değer, karaciğer ve böbrek hastalıklarının tetkikinde de incelenmektedir. Bireylerin beslenme alışkanlıklarının tanısı için talep edilen albümin testi, dehidrasyon tanısı için de istenebilmektedir. Karaciğer hastalıklarının tanısı konusunda önemli bir işaret veren albümin değeri, birtakım belirtilerle eksikliğini gösterir.
Albumin Düşüklüğü Belirtileri
Mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, dışkıda renk değişimi, kaşıntı gibi belirtiler, albumin değerinin ideal aralıkta olmadığının göstergesi olabilir. Aynı şekilde ödem oluşumu, idrarda köpürme, ishal, karın bölgesinde ağrı da böbrek hastalığı belirtisi olarak kabul edildiğinden test istenebilir. Vücut için oldukça önemli bir madde olan albumin, kanda bulunması gereken bir yapıdır. Bu yapının kanda değil de idrarda bulunması durumuna ise albüminüri denmektedir. Bu durum da ciddiyetle incelenmesi gerekli olan bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sağlıklı bir böbreğin, albüminin kandan idrara geçmesine engel olması gerekmektedir. Proteinüri olarak da isimlendirilen bu durum sonucunda el ve ayaklar başta olmak üzere vücudun birçok noktasında şişme gerçekleşir. Böbreklerin görevlerini yerine getirememesinden kaynaklanan bu rahatsızlığın tanısı idrar testi sonuçlarına göre konulur. Albüminüriye sebep olan faktörlerin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması, öncelikli tedavi hedefleri arasındadır. Bunun haricinde mevcut ödemlerin giderilmesi için de birtakım ilaçlar kullanılmaktadır. Bu noktada albümin değerinin yüksek olup olmadığına dikkat etmek şarttır. Peki, albumin yüksekliği nedir?
Albumin Yüksekliği
Kanda bulunan protein çeşitlerinden biri olan albumin için belirlenen ideal bir değer aralığı vardır. Vücuttaki albümin seviyesi bu aralığın üzerindeyse, buna albümin yüksekliği denmektedir. Ender görülen bir problem olarak karşımıza çıkan kanda albumin yüksekliği, kendini vücutta aşırı terleme ve ishal şeklinde belli eder. Yeterince su tüketiminin gerçekleşmemesi halinde gözlemlenen bu rahatsızlık, bol su tüketimiyle önlenebilmektedir.
Albümin fazlalığı yaşayan bireylerin yoğun miktarda protein tüketiminden kaçınmaları gerekmektedir. Uyku ihtiyacının artması, halsizlik, yorgunluk, ağızda kuruluk, baş dönmesi, karın bölgesinde ağrı gibi gelişmeler belirti olarak görülebilir. Sık idrara çıkma şikayeti de albümin yüksekliğinde gözlenen yaygın belirtilerden biridir. Diyabetin kontrol altına alınmaması sonucu ortaya çıkan vücuttan fazla su atılımından kaynaklandığı düşünülmektedir.
Kandaki önemli proteinlerden biri olan albüminin 5.5 g/dL değerinin üzerinde olması albumin fazlalığı olarak değerlendirilmektedir. Kan değerlerinde bu maddenin normalden fazla olması halinde gözlemlenen bu durum vücutta ödemlere sebep olmaktadır. Eksik sıvı tüketiminden kaynaklanan bu rahatsızlığın giderilmesi için bol bol sıvı tüketilmelidir. Diyabet hastalığının da bu rahatsızlığa sebep olduğu bilindiğinden, kontrol altında tutulması gerekir.
Albümin Düşüklüğü Nedir?
Metabolik faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir görev üstlenen albumin, kimi zaman ideal değer aralığının altında ya da üstünde olabilir. Belirlenen ideal aralığın altındaysa bu duruma albumin düşüklüğü denir. Onkotik basıncın dengelenememesinden kaynaklı birtakım aksaklıkların oluşmasına neden olan bu duruma sıkça rastlanılmaktadır.
Kanda bulunan bu maddenin en az 3.4 g/dL seviyesinde olması gerekir. İdrarda albümin seviyesinin en düşük değeri ise 0’dır. Kanda bulunan bu maddenin 3.4 g/dL seviyesinden düşük olması halinde birtakım rahatsızlıklar ortaya çıkmaya başlamaktadır. Kişilerde albüminin düşük seviyelerde seyretmesi halinde çoğunlukla el ve ayak bölgelerinde şişmeler meydana gelir. Ödem olarak da isimlendirilen bu durum, sıvı birikmesinden kaynaklanmaktadır. Siroz ve hepatit B hastalıklarının belirtileri arasında da bulunan bu rahatsızlığın gözlenmesi halinde doktora başvurulmalıdır.
Karaciğer tarafından üretilen bu maddenin, belirlenen seviyelerde olması oldukça önemlidir. Bu maddenin değerini öğrenmek için, albumin prealbümin testi uygulanmaktadır. Genellikle cerrahi bir müdahalede bulunulacak olan hastalara yapılmaktadır. Karaciğer veya böbrek hastalıklarının tanılarının konulmasında önemli bir role sahip olan bu testler kan ve idrar yoluyla yapılır. Oldukça işlevsel bir rol üstlenen bu protein, vücuttaki metabolik faaliyetleri gerçekleştirmektir. Bu sebeple bu proteinin vücuttaki miktarı belli referans aralıkları içerisinde olmalıdır.
Albümin Normal Değeri Kaç Olmalıdır?
Kanın plazma bölümünde bulunan bu protein için belirlenen ideal bir değer aralığı bulunmaktadır. Bu değer aralığına, referans değer de denmektedir. Albümin normal değeri 3.4-5.5 g/dL arasında olmalıdır. İdrardaki albüminin ideal seviyesi ise 0-8 g/dL aralığındadır. Test sonuçları bu değerlerin altında veya üstündeyse, doktorların bu noktada birtakım tetkik ve teşhislere başvurması gerekebilir. Albümin hastalığı çoğu zaman karaciğer ve böbrek hastalıklarının belirtileri olarak karşımıza çıkar.
Bir günde yaklaşık olarak 12 ila 14 gram arasında sentezlenen bu proteinin idrarda birikmesi, böbreklerin görevini yeterince iyi yapamadığını gösterir. Hamilelikte albümin düşüklüğü, özellikle bacak bölgesinde şişmelere sebep olabilmektedir. Düşüklüğün etkisi yalnızca annede gözlemlenmemektedir. Eğer fetüste de bu proteinin eksikliği varsa, zekada ve motor sinir iletiminde bozukluklara sebep olabilir. Bu nedenle hamilelerin protein bakımından zengin gıdalar tüketmesi oldukça önemlidir.
Özellikle hamile kadınlar başta olmak üzere her bireyin günde en az 60 gram protein tüketmeleri gerekir. Gebelikte albumin gözlemlenmemesi için bu noktaya özellikle dikkat edilmesi oldukça önemlidir. Hem rahat bir hamilelik süreci geçirmek hem de sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilmek için beslenmeye büyük özen gösterilmelidir.
Albümin Fonksiyonları
Memeli hayvanların vücudundaki yapım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde etkili olan bu protein, karaciğer tarafından üretilmektedir. Büyük hacimli proteinlerin kılcal damarlardan geçişini sağlayan bu yapı, vücudun su dengesini de korur. Canlı organizmalar içerisindeki sıvı birikiminin önüne geçen bu maddenin vücutta bulunması gereken ideal bir düzey vardır. Albümin fonksiyonları, kandaki miktarı ideal seviyede olduğu takdirde aktive olmaktadır. Bu nedenle de genel kontrollerde bu miktarın takip edilmesi gerekir.
Böbreklerin görevini iyi yapamaması sonucu nefrotik sendrom adı verilen bir rahatsızlık ortaya çıkar. Bu rahatsızlık albumin maddesinin kandan idrara geçmesi ve dışarı atılması olarak tanımlanmaktadır. Böbreğin filtreleme işlemini gerçekleştirememesi sonucu vücudun su dengesi korunamaz ve belli bölgelerde ödemler oluşur. Tıp dilinde human serum albumin olarak da bilinen albümin görevi gereği, yüksek seviyede sudan oluşan kanın yoğunluğunu da belirlemektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Albümin yüksek olması ne demek?
Sıvı eksikliğinden dolayı ortaya çıkar. İdrar sökürücü ilaç kullanımı, şeker hastalığı, aşırı terleme, ishal ve kan yolu ile albümin alımı gibi sebeplerden ortaya çıkar.
Albümin hastalığı nasıl tedavi edilir?
Altta yatan nedenin düzeltilmesi ile tedaviye başlanır. Gerekli testler yapılır ve doktorun kontrolü ile verilen ilaçlar düzenli bir şekilde kullanılmalıdır.
Albümin eksikliği neden olur?
Karaciğerde yeterli miktarda albümin sentezlenmemesi, aşırı albümin kaybı ve albümin yıkımına yol açar. Öte yandan albümin eksikliği, aşırı alkol tüketimi, siroz, hepatit ve diğer karaciğer hastalıklarından kaynaklanır.
