Alzheimer hastalığı, beyin hücrelerinin dejenerasyonu ile karakterize edilen ilerleyici bir nörolojik bozukluktur. Genellikle ileri ki yaşlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Beyin hücrelerinin zamanla ölümüne bağlı olarak bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık hafıza kaybı, düşünme ve davranış sorunları gibi belirtilerle kendini göstermektedir.
Alzheimer Nedir?
Alzheimer hastalığı, genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan ve beyin hücrelerinin dejenerasyonu ile karakterize edilen ilerleyici bir nörolojik bozukluktur. Bu bozukluk bellek kaybı, unutkanlık, düşünme ve davranış sorunları gibi belirtilerle kendini göstermektedir. Hastalığın erken evrelerinde, bireyler genellikle yakın geçmişteki olayları unuturlar ve hatırlamakta zorluk çekerler. Bununla birlikte isimleri ya da yerleri unutabilirler. Daha ileri aşamalarda ise, günlük aktiviteleri yerine getirme yeteneklerinde zorlanırlar. Giyinme, tuvalet ihtiyacı, duş alma gibi aktiviteleri yerine getirmekte zorlanabilmektedirler. Alzheimer’ın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırmalara göre birden fazla faktöre bağlı olduğu aşıkardır. Genetik, çevresel ve yaşam tarzı gibi faktörlerinin rol oynadığı düşünülmektedir. Bu hastalığın mevcut bir tedavisi yoktur. Ancak var olan semptomları hafifletmeye ve hastaların yaşam kalitesini artırmaya yönelik çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
Alzheimer Belirtileri Nelerdir?
Bu hastalığın belirtileri kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte belirtiler hastalığın ilerleyiş evresine göre de değişmektedir. Örneğin hastalığın başlangıç evresi ile ileri evresi arasında farklar vardır.
Başlangıç Evresindeki Belirtiler
- Son olayları, yer ve isimleri unutmak,
- Günlük aktiviteleri yerine getirmede zorluk,
- Kısa süre içerisinde gerçekleşmiş olayları hatırlama da güçlük çekmek,
- Problem çözme yetisinin azalması,
- Kaygılı bir ruh hali içinde olmak,
- Rutin görevlerin tamamlanma süresinin uzaması,
- Doğru sözcükleri bulmakta zorluk çekmek,
- Karar verme ve düşünme yeteneğinde zayıflık,
- Plan ve organizasyon bozukluğu yaşamak.
Orta Evredeki Belirtiler
- Çoğunlukla hastalığın 2-10 yıllık dönemidir,
- Öğrenilmiş bilgilerin yavaş yavaş kaybolmaya başlaması,
- Problemlerle başa çıkmada zorluk çekmek,
- Sebep sonuç ilişkisi kurmada güçlük,
- Kaybolma riski,
- Uyku problemleri,
- Delüzyonlar ve paranoya,olmamış olayları olmuş gibi anlatma(hikaye yazma, hezeyan),
- Yeni durumlarla başa çıkmada güçlük,
- Yakınlarını tanımada güçlük,
- Günlük yaşam aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duymak,
- Yeni bilgi öğrenemez,
- Davranışsal semptomlar.
İleri Evredeki Belirtiler
- Tamamen kaybedilen hafıza,
- Özellikle enfeksiyon gibi hastalıklara karşı bağışıklığı düşmesi ve daha kolay hasta olmak,
- Aile ve yakın çevrenin tamamen unutulması,
- İdrar kaçırmak,
- Yeme güçlüğü ile birlikte kilo kaybı,
- İletişim kurma yeteneğinin kaybedilmesi,
- Beslenmek, oturmak ve yürümek gibi temel görevlerde yardım almak.
Alzheimer Neden Olur?
Alzheimer hastalığı, beyindeki hücrelerin hasar görmesi ve ölmesi sonucu ortaya çıkan ilerleyici bir bozukluktur. Kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörleri ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte genetik yatkınlık bu hastalığın ortaya çıkmasında büyük rol oynamaktadır. Aile de alzheimer hastalığı olan var ise diğer bireyler de de görüle olasılığı yüksektir. Ayrıca, yaş, kalp-damar hastalıkları, diyabet, obezite, düşük eğitim seviyesi ve kafa travması gibi faktörler de riski grubundadır. Bu karmaşık etkileşimler sonucu beyin fonksiyonlarında ciddi kayıplar yaşanır. Bu da hafıza kaybı, düşünme yetenekleri ve davranışlarda bozulmalara yol açar.
Alzheimer Nasıl Teşhis Edilir?
- Kan testleri,
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI),
- Ultrasonografi,
- Elektroansefalografi beyin taraması (EEG),
- Pozitron yayınlayıcı tomografi (PET) gibi testler sayesinde tespit edilebilmektedir.
Alzheimer Hastalığının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bu hastalığın kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Ancak hastalığın semptomlarını yönetmeye ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu tedavi yöntemleri genellikle ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kombine edilmektedir. Bununla birlikte bilişsel terapi, düzenli fiziksel aktivite, diyetler, sosyal etkileşimler ve uyku düzeni gibi yaşam tarzı değişiklikleri de hastaların yaşam kalitesini artırmada önemli rol oynamaktadır. Alternatif ve destekleyici tedaviler de bulunmaktadır. Bu takviyeler arasında omega-3 yağ asitleri, E vitamini gibi takviyeler, aromaterapi, masaj ve müzik terapisi vardır. Uzman doktor hastayı detaylı bir şekilde değerlendirdikten sonra hastanın ihtiyacına özel bir tedavi planı uygulamaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Yapılan araştırmalar neticesinde bu hastalığın 65 yaş üstü kişilerde daha sık görüldüğü ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görüldüğü saptanmıştır.
Birinci derece akrabasında Alzheimer öyküsü olan kişilerin Alzheimer hastalığına yakalanma ihtimali daha yüksektir. Ancak bu durum herkes için geçerli değildir.