Ayak Bileği Ağrısı

Ayak bileği ağrısı, ayak bileğinin herhangi bir bölümünü etkileyen her türlü ağrı ya da rahatsızlığı ifade eder. Ayak bileği ağrılarının en büyük nedeni burkulmalardır. Ayak burkulması, ayak bileğini birbirine bağlayan kemiklerin birbirine bağlanmasından sorumludur. Burkulmaların tedavisinde, koltuk değneği kullanmak, ayak bileğine buz uygulamak, ayağı havada tutmak, kompresyon bandajı kullanmak ve ağrı kesici almak gibi yöntemlerden yararlanılır. Peki, ayak bileği ağrısı nedir? Gündelik yaşamı derinden etkileyen sağlık problemlerinden birisi olan ayak bileği ağrısı, ayak anatomisinin zarara uğraması sonucu oluşmaktadır. Hareket ederken aksamalara neden olması nedeniyle, bütün vücudu etkileyen bir problem olarak karşımıza çıkar. Ayak bileğinin oldukça karmaşık bir yapısı vardır. Bu karmaşık yapı nedeniyle de, sakatlanmaya çok müsaittir. Ağrının kaynağını doğru teşhis etmek ve buna uygun tedavi planını yapmak gerekir.

Ayak Bileği Ağrısı Kimlerde Görülür?

Hemen hemen her yaştan insan ayak bileği ağrısı ile karşı karşıya kalabilir. Ayak bileği ağrısına genellikle düşmeler ve spor kazaları neden olur. Sporcularda ve 20 yaş üstü aktif erkeklerde daha sık görüldüğü bilinmektedir. Kadınlarda ise, 30 yaş üstünde burkulma kaynaklı olarak görüldüğü bilinir.

Ayak Bileği Ağrısına Neden Olan Durumlar Nelerdir?

Peki, ayak bileği ağrısı neden olur? Ayak bileği ağrısı en çok burkulma yüzünden olur. Burkulmalar, ayak bileği kemiklerinin birbirlerine bağlanmasını sağlayan bağların yaralanmasına neden olurlar. Ayak bileği ağrısına neden olan durumlardan birisi de, bilek kemiklerinden birisinin kırılmasıdır. Fibula kemiği, tibiaya kemiğine göre çok daha kolay kırıldığı için, en yaygın kırılan ayak bileği kemiğidir. Ayak bilek kemiği ağrısı yapabilir. Ayak bileği ağrılarına daha az olsa da neden olan durumlardan diğerleri de, artrit, gut ve enfeksiyondur. Bazı koşucularda, aşil tendiniti veya bacağın arkasında bulunan baldır kasının aşırı zorlanması sonucunda ayak bilek ağrısı görülebilir.

Ayak Bileği Ağrısı Nedenleri

Ayak bileği ağrılarının çok sayıda nedeni olabilir. Ayak bileğindeki eklem kıkırdaklarındaki, tendonlardaki ve kaslardaki hasarlar olabileceği gibi, bütün bedeni etkileyen romatizma ya da kas – iskelet hastalıkları nedeniyle de ağrılar olabilir. Kimi hastalarda talus kemiği ağrısı görülebilir. Tedavi sürecinin düzgün planlanabilmesi için, teşhisin doğru konması gerekir. Ayak bileği ağrısı nedenleri arasında birinci sırada ayak burkulması bulunur. Burada önemli olan konu, burkulma esnasında hangi bağların ya da tendonların zarar gördüğünü doğru belirleyebilmektir.

Ayak bileğinin burkulması sonucunda, eklemleri birbirine bağlayan bağlar ya zorlanır ya da tırtılır. İşte bu yırtılmalar ya da zorlanmalar iyileşirken, bölgede iltihap oluşur. Oluşan iltihap bölgenin ısınmasına, renk değişimine ve ağrılara neden olabilir. Öte yandan en belirgin semptomlardan birisi de şişmedir. Burkulmalar genellikle bir ayağın diğer ayak tarafına doğru yani, içeri doğru olur. Bu da genellikle zorlanan ve yırtılan bağların dış bağlar olduğunu gösterir.

Ayak Bileği Ağrısı Türleri

Tarsal Tünel Sendromu

Ayak bileğinin içindeki kemik çıkıntısının alt bölümünden geçmekte olan posterior tibial sinir adlı sinirin sıkışmasına bağlı olarak tarsal tünel sendromu oluşabilir. Genellikle ellerde ortaya çıkan tarsal tünel sendromunun ayak versiyonudur. Sinirler, çevresinde yer alan dokuların sıkıştırması sonucunda zarara uğramaya başlar. Bu da hastaların ayak parmaklarında, topuğunda veya ayağının tabanında yanıcı bir ağrı ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu yanıcı ağrılar gece uykusuna engel olabilmektedir. Kimi zaman ağrıların baldır bölgesine doğru ilerlediği görülmektedir. Ayak parmaklarının uyuşması ya da karıncalanması da belirtileri arasındadır.

Aşil Tendiniti

Spor esnasında ya da aktif hareketlilik sırasında ortaya çıkan bu durum, özellikle bir şeyi itmeye çıkarken ya da yokuş yukarı koşu yaparken ortaya çıkar. Bacağın arkasında bulunan kasların, ayak topuğu ile bağlantı kurmasını sağlayan aşil tendonunun zarar görmesi durumudur. Aşil tendonunun bulunduğu bölgede hassaslık, ayak bileği ağrısı ve şişme görülür. Ağrı ve krepitasyon yani çıtırdama gibi durumlar da oluşur.

Retrokalkaneal Bursit

Bir takım hareketlere bağlı olarak, topuk ile aşil tendonu arasındaki dokuların zarar görmesi sonucu ortaya çıkan hastalıktır. Retrokalkaneal bursit probleminde, ayağın hareket ettirilmesiyle ya da topukta ve aşil tendonunun önünde ağrı meydana gelir. Hastalarda şişlik de görülen semptomlar arasındadır.

Prosterior Tibial Tendinit

Ayak bileğinin içerisinde bulunan çıkıntının hemen arka tarafından geçmekte olan posteior tibia isimli kasın zarar görmesiyle birlikte, sıklıkla ayağın iç ya da dış taraflara doğru hareketi esnasında ağrı duyulmasıyla ortaya çıkmaktadır. Ayak bileğinin iç tarafındaki çıkıntıya bastırıldığı zamanlarda, ağrı, hassasiyet ve ödem görülebilmektedir.

Romatoid Artrit

Toplum arasında iltihaplı eklem romatizması olarak da bilinir. Eklemlere, iç organlara ve tüm vücuda zarar verebilen bu hastalık, özellikle el ve el parmaklarına ya da diz eklemine tutunan bir hastalıktır. Fakat, hemen hemen her ekleme tutunabildiği de bilinmektedir. Kimi zaman ayak bileği eklemine de tutunabilen bu hastalık, ayak bileği ağrısı yapabilir. Bunun yanında, ayak hareketliliğini zorladığı gibi, hareket ederken ağrılar azalıp, ayak bileğini dinlendirirken ağrılar artabilir. Hastaların ayak bileğindeki sıcaklığın artması veya bölgenin ödem yapması gibi semptomlar da görülebilmektedir.

Osteoartrit

Toplum dilinde eklem kireçlenmesi olarak bilinen bu hastalık, vücuttaki bütün eklemlerde görülebilmektedir. Yaş ve kilo artışı gibi nedenlerle birlikte, ayak bileğindeki eklemlerde zorlanma ve zarara uğrama görülebilir. Bu da eklemleri oluşturan kemik dokularında ve eklem sıvılarında çeşitli problemlerin oluşmasına neden olur. Bu hastalık da romatoid artrit gibidir. Hareketlilik esnasında ağrılar azalır, dinlendirme sırasında ağrılar artar.

Tüm bu hastalıklar dışında, aşağıda yer alan hastalıklar da ayak bileği ağrısı yapabilmektedir:

• Romatolojik hastalıklar
• Periferik damar hastalıkları
• Periferik sinir hastalıkları
• Çeşitli kas ve iskelet hastalıkları
• Diyabet (Şeker Hastalığı)

Ayak Bileği Ağrısı ve Diğer Belirtiler

Ayak bileği ağrısı yaşayan bir hasta, ağrının yanında başka belirtiler de görebilmektedir. Genellikle yaşanan yaralanmaya bağlı olarak şişme ve morarma gibi belirtiler ağrıya eşlik eder. Hastalar, ağrıyan ayak bileğine yüklenerek ağırlık kaldırmada güçlük çekerler. Eğer, ayak bileğinize ağırlık veremiyorsanız, şişlik, kızarıklık, morarma gibi gözle görülür belirtileriniz varsa ve orta şiddette dahi olsa ağrınız varsa, mutlaka bir tıbbi tedavi almanız gerekmektedir.

Yaralanmaya Bağlı Ayak Bileği Ağrısı Teşhisi

Ayak bileği ağrısı teşhisi koyulurken doktorlar, ilk olarak ağrının başlangıcını soracaklardır. Doktorun soracağı “Yürüyüş mü yapıyordunuz?” ya da “Spor yaparken mi oldu?” gibi sorulara dürüst yanıt vermek çok önemlidir. Daha sonra doktor, fiziki muayeneye geçecektir. Burada doktor, hastanın ayak bileğini yakından inceleyecektir. Akabinde doktorlar hastalarından röntgen isteyebilirler. Röntgen sonuçları, burkulma veya kırılma gibi bir durum olup olmadığını gösterir. Kimi zaman hastalardan enfeksiyon ya da diğer problemlerin teşhis edilebilmesi için ayak bileği eklemi sıvısı alınabilmektedir.

Ayak Bileği Ağrısı Tedavisi

Ayak bileği ağrısının tedavisinde ilk olarak kırık ya da burkulma gibi bir problem olup olmadığına bakılır. Problemin kaynağının tespit edilmesiyle birlikte, tedavi süreci planlanır. Ayak bileği ağrısı tedavisinde ilk kural, ayak bileğinin zorlanmamasıdır. Bunun için hastaların istirahat etmesi çok mühimdir. Hareket etmek zorunda kalan hastaların koltuk değneği kullanması gerekebilir. Uzanma esnasında ayağın havada tutulması çok önemlidir. Doktorlar, ayak bileğine günde 3 kez buz uygulamanızı, şişliğin azalması için kompresyon bandajı kullanımı ve şişlik ve ağrıya karşı bazı ilaçları önerebilirler. Genel olarak ayak bileği ağrısı tedavisinde uygulanan yöntemler şunlardır:

• Hasara uğrayan dokunun iyileşmesi için, ödem bölgesine sıcak ya da soğuk uygulaması yapılabilir. Bu uygulama ile ödem azaltılabilir ve ağrı azaltılabilir.
• Ayaktaki kasların ve tendonların güçlenmesi için germe ve esnetme hareketleri yapılabilmektedir. Bu hareketler ayak bileğinin üzerine binen yükün azalmasını ve tüm ayak bileğine yayılmasını sağlar. Buna bağlı olarak da dokular iyileşmeye başlar.
• Ayak bileğini dinlendirmek, bilinen en eski tedavi yöntemidir. Belli bir süre dinlenen ayak bileği, iyileşmek için fırsat bulur.
• Fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisi ile, dokuların iyileşme süreci hızlandırılır. Bu esnada ağrı ve ödem azalır.
• Ayak bileği ağrısı için çeşitli merhemler ve jeller kullanılabilir. Ağrı kesici hap kullanımı da, ağrıların azalmasını sağlar.
• Kimi zaman dokuların iyileşmesini hızlandırabilmek adına bölgeye steroid enjekte edilebilir. Steroid enjeksiyonu kimi zaman büyük zararlara da yol açabilir. Enjeksiyon sonrasında tendonlar kopabilir. Bu tedavinin oldukça dikkatli uygulanması ve sadece çok gerekli durumlarda yapılması tavsiye edilir.
• Bazı durumlarda antibiyotik tedavisi gerekebilmektedir. Bunun nedeni, bölgenin zedelenmeye bağlı olarak iltihaplanmasıdır.
• Bazı hastalarda, dokunun sıkıştırılması ve sabitlenmesi gerekir. Bunun için atel ya da ortez şeklindeki destek aletleri kullanılabilir. Bu sayede dokulara yük binmez ve iyileşme hızlanır.
• Bilinen yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda, akupunktur yöntemiyle tedavi de yapılabilmektedir. Akupunktur, her ne kadar çok tercih edilmese de, ayak bilek ağrısı için uygulanan bir tedavi yöntemidir.

Ayak Bileği Ağrısı Cerrahisi

Tüm tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda, cerrahi müdahaleye başvurmak gerekir. Cerrahi ile hedeflenen, bölgedeki dokuların tamir edilmesi ve dokuya zarar veren unsurların düzeltilmesidir. Öte yandan travma sonucunda kemik dokusunda ya da tendonlarda bir problem oluşmuşsa, bunlar da cerrahi operasyon ile tedavi edilmelidir. Kırık, çatlak veya kopma gibi büyük problemler için de, doktorun uygun görmesi durumunda cerrahi tedavi oldukça önemlidir. Tüm bu tedavi yöntemleri için karar verici kişi, uzman doktordur. Doktorun yapacağı yönlendirmeler sonucunda doğru tedavi hastaya uygulanır.

Ayak Bileği Ağrısı Nasıl Önlenebilir?

Ayak bileği ağrısı problemiyle sık sık karşılaşan insanlar için, bir takım önlemler mevcuttur. Spor öncesinde ısınma hareketleri yapmak, yapılacak olan egzersizlere ya da günlük yaşamdaki aktivitelere uygun olan ayakkabıları tercih etmek ve yüksek topuklu ayakkabılardan uzak durmak gibi önlemler alınabilir. Bu tarz önlemler ayak bileği yaralanması gibi durumların önüne geçecektir. Eğer ayak bileği ağrısı yaşıyorsanız, doktorunuzun vereceği talimatları dinlemeniz halinde en kısa sürede iyileşeceğinizi unutmamanız gerekir. Ataşehir Avicenna Ortopedi Bölümü, sizin için en uygun tedavi yöntemini uygulayacaktır.

Kronik ayak bileği ağrısı çeken insanların, gündelik yaşamlarında değişikliklere gitmeleri tavsiye edilir. Ayak bileklerinin ağrıması sonucunda, ağrıya neden olabilecek etkenleri kendi kendilerine araştırabilir ve bu nedenleri ortadan kaldırabilirler. Örneğin yapılan spora uygun ayakkabılar giymeye başlayabilirler. Çocuklarda yak bileği ağrısı nedenleri, diğer insanlardan pek de farklı değildir. Fakat, çocukluk döneminde fazla aktivite yapılması gibi durumların bir sonucu olarak, ayak bilekleri sık sık zorlanabilir. Ağrıların geçmemesi ve şiddetlenmesi durumunda bir uzman hekime görünmekte fayda vardır.

 

Sıkça Sorulan Sorular