Hayvan etlerinden kolayca vücuda alınabilen bu vitaminin eksikliği, düzenli beslenen insanlarda kolay kolay ortaya çıkmaz. Ancak farklı farklı sebeplerle et tüketemeyen insanlar B12 vitaminler için takviyeler kullanmak zorunda kalabilir. Bu tarz takviyeler bakteriyel fermantasyon sentezi ile üretilebilmektedir.
B12 Vitamini Nedir?
Suda çözünebilen türdeki vitaminlerden olan bu vitamin, DNA sentezi ve yağ – amino asitlerin insan bedenindeki işlevi üzerine çeşitli roller üstlenir. Bu yüzden insan bedenindeki bütün hücrelerin bu vitamine ihtiyacı vardır. Sinir sisteminin, beyin fonksiyonlarının ve alyuvar üretiminin düzgün şekilde sürdürülebilmesi için vücut tarafından ihtiyaç duyulur. B12’nin bir diğer adı da kobalamindir. Kobalamin, hem yapısal anlamda en karmaşık hem de en büyük vitamin türü olarak karşımıza çıkar.
İnsan bedeni genellikle vitamin üretemeyen bir yapıya sahiptir. Belli başlı hastalıkların önüne geçebilmek için vücudumuz çok az seviyelerde ve yetersiz şekilde vitamin üretebilir. Ama genel olarak insan vücudunun vitamin üretemediği unutulmamalı ve dengeli beslenmeye dikkat edilmelidir. Doktor tavsiye etmedikçe vitamin takviyeleri kullanmaktan kaçınmalı, her vitaminin vücuda besinler aracılığıyla alındığından emin olunmalıdır.
B12 Faydaları
B12’nin hem beyne hem de sinir sistemine oldukça önemli faydaları bulunmaktadır. Öte yandan alyuvar üretimiyle de ilgili ciddi görevleri bulunmaktadır. DNA üretiminde ve düzenlenmesinde oynadığı rol de yüksek seviyelerdedir.
İnsan bedenindeki bütün hücreler, B12’ye ihtiyaç duyar. Folik asidin emilmesinde rol oynayan bu vitamin, vücudun depoladığı enerjinin salınmasını da sağlamaktadır.
İnsan bedeni hemen hemen her saniye alyuvar hücreleri üretmeye devam eder. Alyuvar hücrelerinin sayısının artması için B12’ye ihtiyaç vardır. B12 vitamini eksikliği belirtileri arasında alyuvar hücresi üretiminin azalması ve buna bağlı olarak anemi oluşması bulunmaktadır.
Bazı bilimsel çalışmalar, yetişkin insanların günlük 2,4 mikrogram, gebe kadınların günlük 2,6 mikrogram ve emziren annelerin günlük 2,8 mikrogram B12 vitamini alması gerektiğini göstermektedir. Bu vitaminin fazla alımında herhangi bir toksik oluşumuna rastlanmamıştır. Diğer birçok vitamin türünde olduğu gibi B vitaminler de, eğer fazlaysa vücuttan idrar yoluyla atılmaktadır.
Hangi Gıdalarda Bulunur?
Kobalamin eksikliği yaşayan insanlar genellikle b12 vitamini nelerde var tarzında araştırmalar yapmaktadırlar. Bu vitamin en çok hayvansal gıdalarda bulunur. Bitki türü gıdalarda B12’ye rastlanamadığı için, vegan beslenen insanların oldukça dikkatli olması gerekmektedir. B12’nin eksik olması halinde bağışıklık sistemi zayıflayabilirken, kansızlık ve unutkanlık gibi problemler de oldukça fazla görülmektedir. Hayvansal gıdaları tüketemeyen insanların doktor kontrolünde takviyeler alması gerekebilmektedir.
İçerisinde B12 bulunan yiyecekler şunlardır:
- Et
- Yumurta
- Süt
- Peynir
- Yoğurt
- Tereyağ
B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri
Vitamin B12’nin insan bedeni için birçok görevi bulunmaktadır. Bu yüzden eksikliği olması halinde pek çok organı etkileyen belirtileri ortaya çıkabilir. B12 vitamini eksikliği halinde baş ağrıları ve kilo kaybı görülebilir. Anemi, bu vitaminin eksikliğinin en büyük belirtisidir. Kandaki kırmızı kan hücrelerinin azalmasına neden olarak, çeşitli problemlerin doğmasına neden olur. Böylece kan, oksijene devamlı ihtiyaç duyan dokulara yeterli seviyelerde oksijen götüremez hale gelebilir.
Genel olarak anemi belirtileri şunlardır:
- Halsizlik
- Yorgunluk
- Bayılma hissi
- Soluk alırken zorlanma
- Kalp çarpıntıları
- İştah kaybı
- İstemsiz kilo verme
- Baygınlık hissi
Genel olarak B12’nin eksikliğinde kendisini gösteren belirtiler ise şunlardır:
- Cilt renginin soluklaşması
- Vücudun çeşitli yerlerinde uyuşma
- Dilin kızarması ve ağrıması
- Görme kabiliyetinin azalması
- Yürürken ya da hareket ederken fark edilebilen değişiklikler
- Depresyona
- Sinir
- Stres
- Düşüncelerde ve davranışlarda değişiklikler
- Hafızada, anlamada ve yargılamada bilişsel yetenek kaybı
B12 Yüksekliği
Araştırmalar vücuttaki fazlalık olan B vitamini türevlerinin idrar yoluyla atıldığını göstermektedir. Genel olarak insanlarda fazla B12’ye bağlı olarak toksik oluşumu gözlemlenmemektedir. Bu yüzden B12’nin fazla olmasının herhangi bir problem yaratmayacağına yönelik bir inanış söz konusudur. Ancak, her vitaminde olduğu gibi, bu vitaminde de olması gereken bir ideal vitamin seviyesi vardır. Peki, B12 değerleri kaç olmalı?
Laboratuvar testleri B12 vitamini için alt sınırı 200 pg/ml olarak göstermektedir. Yani 200 ile 300 değer aralığı için, takviye haplar ya da iğneler kullanmaya gerek yok denebilir. Ancak bir insanda güvenli alt sınır 500’dür. Bir vücutta B12’nin eksikliğine bağlı problemler oluşmaması için, seviyenin 500 ile 700 aralığında olması gerekir.
Tedaviler
B12’nin eksikliğini yaşayan insanlar için tabletler ve iğneler verilebilmektedir. Takviye olarak tanımlanan bu ilaçlar, içerisinde bol miktarda vitamin bulundururlar. Bazı hastalara hap şeklinde verilen ilaçlar yeterli olurken, bazılarına olmaz. Bu yüzden kimi zaman hastalara B12 iğnesi verilebilir. Peki, B12 iğnesi ne zaman etkisini gösterir? Genellikle iğne vurulmaya başladıktan itibaren 15 gün geçmesi gerekmektedir. 15 günlük bir sürenin ardından yeniden ölçüm gerçekleştirilir ve genellikle hastanın vitamin seviyesinin normal değerlere yükseldiği görülür.
Sıkça Sorulan Sorular
B12 vitamini eksikliği vücutta morarma yapar mı?
Vitamin eksiklikleri, tende morarmalara veya morarmaların geç iyileşmesine neden olabilmektedir. Kendiliğinden ortaya çıkan morarmalar vitamin eksikliği veya kan problemleri kaynaklı olabilir. Bu nedenle test yaptırarak, erken tanı ve tedaviye önem vermelisiniz.
B12 vitamini hangi besinlerde bulunur?
B12 vitamini; karaciğer, dalak, karides, alabalık, süt, yoğurt, peynir, yumurta, avokado, muz gibi ürünlerde yer almaktadır. Birçok deniz ürünü ve sakatata bolca bulunan b12 vitamini, multivitaminler ile dışarıdan takviye olarak da alınabilir.
