Beyin Anevrizması Nedir ve Neden Olur?

Beyin anevrizması, beyinde bulunan bir kan damarında çıkıntı ya da balonlaşma oluşmasıdır. Bu yüzden beyin baloncuğu olarak da bilinmektedir.

Beyin Anevrizması Nedir?

Öncelikle beyin baloncuğu nedir sorusunun yanıtını bulmakla başlamak gerekir. Beyin anevrizması, beyindeki atardamarların duvar yapısının bozulması ve zayıflaması sonucunda oluşan bölgesel büyümedir. Bu büyüme damar dışına doğru yaşanır ve çıkıntı ya da balonlaşma şeklinde görülür. Beyin anevrizması yaşanan bölgede sızıntı olabilir. Kimi zaman yırtılma yaşanabilir ve beyin kanamasına neden olabilir. Genellikle beyin ile beyni kaplayan doku arasındaki boşlukta beyin anevrizması meydana gelir. Beyin balonucuğunun yırtılması, ciddi hayati tehlike oluşturabilir. Acilen tıbbi müdahale gerektirir.

Beyin anevrizmalarının büyük bir bölümü yırtılma yaşamaz. Bu da herhangi bir sağlık sorunu yaratmamalarına ve semptom göstermemelerine neden olabilir. Genellikle beyin baloncuğu olan hastalar, başka testler yaptırırken böyle bir problemi olduğunu öğrenirler. Yırtılmamış bir beyin baloncuğunun yine de tedavisinin yapılması gerekir. Böylece ileride oluşabilecek bir yırtılma tehlikesinden kurtulmuş olunur.

 

 

Beyin Anevrizması Belirtileri

Beyin baloncuğu belirtileri kendi içerisinde anevrizma çeşitleri açısından üçe ayrılır. Yırtılmış anevrizma, sızıntı yapan anevrizma ve yırtılmamış anevrizma belirtileri ayrı ayrı incelenir.

Yırtılmış Anevrizma

Ani ve şiddetli baş ağrısı, yırtılmış bir anevrizmanın en temel belirtisidir. Bu baş ağrısının anevrizma yırtılması olduğunu anlamak oldukça kolaydır. Zira muhtemelen bugüne kadar yaşanan en büyük baş ağrısı yaşanır. Yırtılmış anevrizmanın diğer belirtileri şunlardır:

• Ani ve aşırı şiddetli baş ağrısı
• Mide bulantısı ve kusma
• Boyun tutulması
• Bulanık ya da çift görme
• Işığa fazla duyarlılık
• Sarkık göz kapağı
• Nöbet geçirme
• Bilinç kaybı
• Bilinç bulanması

Sızıntı Yapan Anevrizma

Beyin baloncuğu kimi zaman yırtılmasa da, kan sızıntısı yapabilir. Sızıntı, aynı yırtılmış anevrizma gibi bir baş ağrısı ile kendisini gösterse de, nöbet geçirme, bulanık görme ya da bilinç kaybı gibi belirtiler henüz ortaya çıkmaz. Sızıntıları genellikle yırtılma takip eder.

Yırtılmamış Anevrizma

Yırtılmamış bir beyin anevrizması, aynı zamanda boyut olarak da küçükse, genellikle belirti göstermez. Öte yandan yırtılmadığı halde büyümüş ve genişlemiş bir baloncuk, beyin dokusuna ve sinirlere baskı yapacağı için, aşağıda yer alan belirtilere neden olabilir:

• Bir gözde ya da gözün arkasında ağrı
• Bulanık ya da çift görme
• Başın ya da yüzün bir bölümünde uyuşma

Ne Zaman Doktora Gitmeli?

Daha önceden beyin baloncuğu tespiti yapılmış olsun ya da olmasın, aniden gelişen ve aşırı şiddetli olan bir ağrınız varsa, mutlaka doktor kontrolünden geçmeniz gerekmektedir.

Beyin Anevrizması Nasıl Oluşur?

Arter duvarların incelmesi sonucu beyin anevrizması gelişebilmektedir. Anevrizmalar, genellikle arterlerdeki çatallanmalarda ya da dallarda oluşur. Bunun nedeni, damarların bu bölgelerin zayıflamış olmasıdır. Beyinde anevrizma, beynin herhangi bir noktasında oluşabileceği gibi, yaygın olarak beynin tabanındaki arterlerde oluşur.

Beyin Anevrizması Nedenleri

Beyin anevrizmasının nedenleri halen bilinmemektedir. Fakat bazı risk faktörleri bulunmaktadır. Bir dizi faktör, bir arter duvarındaki zayıflığı arttırabilir ve beyin anevrizmasının ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu riskler aynı zamanda beyin anevrizmasının yırtılmasına da neden olabilirler.

Zamanla gelişen risk faktörleri şunlardır:

• Yaşlılık
• Sigara kullanımı
• Hipertansiyon
• Uyuşturucu kullanımı
• Alkol tüketimi

Bazı anevrizmalar, kafa travmasından ya da kan enfeksiyonlarından sonra da ortaya çıkabilmektedir.

Doğuştan Gelen Risk Faktörleri

Doğuştan gelen bazı koşullar, beyin anevrizması geliştirme riskini arttırmaktadır. Bu risk faktörleri genel olarak şunlardır:

• Kalıtsal bağ dokusu bozukluğu
• Polikistik böbrek hastalığı
• Dar aort (Aort koarktasyonu)
• Serebral arteriyovenöz malformasyon
• Ailede beyin baloncuğu öyküsü olması

Beyin Anevrizması Yırtılması Sonucu Olabilecekler

Bir beyin anevrizmasının patlamasıyla birlikte kanama birkaç saniye sürer. Bu kan, çevresindeki hücrelere doğrudan zarar verir. Aynı zamanda kafatasının içerisinde basınç artış gösterir. Basıncın yükselmesi, beyne giden ve oksijeni ve kanı kesebilir. Bu da bilinç kaybına ve hatta ölüme bile neden olabilir. Genel olarak anevrizma yırtılması sonucu şunlar görülür:

• Yeniden kanama: Beyin anevrizmasının yırtılması sonucunda, tekrar kanama riski beraberinde gelir. Tekrar kanama, beyin hücrelerinin daha fazla zarar görmesine neden olur.
• Vazospazm: Beyin anevrizmasının yırtılmasıyla beraber, beyindeki kan damarlarında daralma görülebilir. Buna vazospazm adı verilir. Bu durum, beyin hücrelerine kan akışını azaltabilir ya da ek hücre hasarına hatta hücre kaybına neden olabilir.
• Hidrosefali: Bir anevrizma kanaması yaşanması, beyin ile çevresindeki doku arasında kan oturmasına ve buna bağlı olarak da beyin omurilik sıvısının dolaşımına engel olabilir. Bu durum, beyin üzerindeki basıncı arttırır ve dokulara zarar verebilir.
• Hiponatremi: Kanama, kandaki sodyum dengesini bozabilir.

Beyin Anevrizması Tanısı

Beyin anevrizması teşhisi için 3 farklı yöntemden faydalanılır.

• Beyin tomografisi ve MR
• Beyin anjiyosu
• Beyin omurilik sıvısı testi

Tomografi ve MR teknikleriyle beyindeki anevrizmaların birçoğuna teşhis koyulabilmektedir. Beyin anjiyosu ise, çok daha detaylı bir görüntülemenin gerekli olduğu durumlarda yapılmaktadır. Beyin anjiyosu yapılırken, kol ve bacaklardaki kan damarlarından katater yardımıyla kontrast sıvı verilmektedir. Ardından röntgen cihazının yardımıyla beyin damar haritası elde edilir. Beyin omurilik sıvısı testi ise, yırtılmış anevrizma şüphesiyle yapılır. Hastaya öncesinde ağrı kesici verilir ve omurilik sıvısı hastadan alınır. Eğer omurilik sıvısında kan bulunursa, baloncuğun patladığına kanaat getirilir.

Beyin Anevrizması Tedavisi

Beyin anevrizmasının tedavisinde 2 tip tedavi tekniği bulunur. Bunlardan ilki cerrahi klipleme, diğeri de endovasküler koilleme tekniğidir.

Cerrahi Klipleme

Beyin baloncuğu ameliyatı yapılarak klip isimli kıskaçlarla anevrizma kapatılmaktadır. Operasyon esnasında doktorlar, kafa kemiğinin bir kısmını çıkartırlar. Daha sonra beyin zarı açılır ve baloncuğa ulaşılır. Burada baloncuğu besleyen ana damar bulunur. Ardından damara klips takılır ve anevrizmayı besleyen kan akışı sonlandırılmış olur.

Endovasküler Koilleme

Kafatasının açılmasına gerek kalmaz. Kasık bölgesine katater yerleştirilmesiyle yapılan bu operasyonda, damar içerisine platin bir tel sokulur. Daha sonra bu tel baloncuğa sokulur ve pıhtı oluşumu sağlanır. Pıhtı kan akışını durdurur ve anevrizmanın beslenmesi durdurulur.

Cerrahi klipleme de, endovasküler koilleme de farklı risklere sahip iki ameliyattır. Enfovasküler koilleme tekniğinde kafatasının açılmıyor oluşu, avantajlı olarak görülse de, baloncukta tekrar kanama görülme riski bulunur. Bu yüzden yeniden operasyon yapılması gerekebilir.

Kan Akışının Yönünü Değiştirme Ameliyatı

Bu ameliyat genellikle ağır anevrizmalar için yapılır. Hasta anestezi ile uyutulduktan sonra, kafatası ve beyin zarı açılır. Ardından doktor, beyindeki atardamarın iç duvarına bir stent koyar. Bu sayede anevrizmayı besleyen kan akışı tersine çevrilmiş olur. Bu da beyin baloncuğunda kan birikmesini engeller. Buna bağlı olarak da beyin baloncuğu patlaması riski azalmış olur. Tıpta mesh takılması olarak da bilinmektedir.

Beyin Anevrizması Ameliyatı Sonrası

Beyin anevrizması ameliyatı sonrası komplikasyonlar oluşabileceği için hastaların en az 24 saat yoğun bakımda tutulması gerekir. Tedavinin 3. ve 6. aylarında MR, 1. yılında da konvansiyonel anjiografi yapılması gerekmektedir. Daha sonraki süreçte, yılda bir kez olacak şekilde beyin tomografisi ve MR istenir. Yeniden beyin anevrizması oluşumu tespit edilirse, hızlıca tedavi planlaması yapılmalıdır. Avicenna Ataşehir Hastanesi uzman hekimleri, beyin baloncuğu cerrahisi ile tedavi hizmeti vermektedir.