Burun Tıkanıklığı: Nedenleri? Nasıl geçer?

Burun tıkanıklığı, solunum sisteminin bir parçası olan burnun farklı nedenlere bağlı olarak görevini yerine getirmemesi durumudur. Bu sağlık sorunu nefes almayı güçleştirmektedir. BU nedenle günlük yaşamı ve uyku düzenini olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır.

Burun Tıkanıklığı Nedir?

Burun, solunumun başlaması için gerekli olan havayı almamızı ve havanın akciğerlere gönderilip tekrar dışarı çıkmasını sağlayan önemli bir organdır. Bu fonksiyonun gerçekleştirilemediği durumlar burun tıkanıklığı olarak adlandırılmaktadır. Tıp literatüründe nazal konjesyon olarak anılan tıkalı burun, genellikle sinüslerin iltihaplanması sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Burun Tıkanıklığı Neden Olur?

Bu sağlık sorunu genel olarak soğuk algınlığı veya grip gibi solunum sistemi rahatsızlıklarına bağlı olarak meydana gelmektedir. Ancak bu tür hastalıklara ilişkili olan tıkanıklıklar ortalama üç veya beş gün içinde iyileşmektedir. Bununla birlikte eğer iyileşme süreci uzuyorsa, bunun nedeni altta yatan başka bir hastalık olabilmektedir. Bu nedenle bir haftadan geçmeyen burun tıkanıklığı için mutlaka uzman bir hekime başvurmanız gerekmektedir.

Bunların yanında sürekli burun tıkanıklığı problemine neden olan bazı hastalıklar aşağıda yer almaktadır:

• Uzun süre çeşitli kimyasalların solunması,
• Alerjik rahatsızlıklar,
• Nezle,
• Burun içinde tümör oluşumları,
• Kronik sinüs iltihaplanması (sinüzit9,
• Septum deviasyonu.

Burnu ortadan ikiye ayıran kıkırdak yapıya nazal septum adı verilmektedir. Bu yapıda herhangi bir burun eğriliği olması durumu ise septum deviasyonu olarak anılmaktadır. Yaşlanma ile birlikte giderek artan bu problem, burunda yoğun olarak hissedilen bir tıkanıklığa neden olmaktadır. Septum deviasyonunun tedavisi genellikle cerrahi müdahalelerle gerçekleştirilmektedir. Bunların yanında septum deviasyonu doğumsal olabileceği gibi herhangi bir travmaya maruz kalınması sebebiyle de ortaya çıkabilmektedir. Olması halinde sıklıkla nefes almada zorluk, burun tıkanıklığı, horlama ve burun kanması gibi belirtiler gözlemlenmektedir.

Sinüslerde farklı nedenlere bağlı olarak gelişen şişlik ve enfeksiyonların burun tıkanıklarının oluşmasında büyük bir payı vardır. Özellikle sinüzit rahatsızlığında tıkanma şikayeti ile birlikte baş ağrısı da görülmektedir. Aynı zamanda nadiren ateş şikayetleri de olabilmektedir. Bu hastalığın tedavisi için genellikle bir veya iki haftalık antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Ancak tedavinin ne kadar süreceği hastalığın ciddiyetine göre değişir.

Burun Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

Burun tıkanıklığı açmak için öncelikle doktorunuz tarafından önerilen spreyleri düzenli olarak kullanmanız gerekmektedir. Bununla birlikte özellikle sinüzit vakalarında buhar banyosu tıkanıklığı gidermede çok etkilidir. E vitaminli yağların burna damlatılması, tuzlu su ile burun kanallarının yıkanması vb. gibi uygulamalar rahatlatıcı bir etkiye sahiptir. Ancak bu uygulamaların sık aralıklarla birden fazla uygulanması tahrişe neden olabileceğinden günde en fazla iki kere uygulamanız tavsiye edilmektedir.

Tek Taraflı Burun Tıkanıklığı Nedenleri

Tek taraflı burun tıkanıklıklarının birçok nedeni bulunmaktadır. Özellikle sabah saatlerinde ve yatarken hissedilen tıkanıklıklar genellikle tek taraflı olup şu nedenlere bağlı olarak gelişebilmektedir:

• Septum deviasyonu,
• Burunda et olması,
• Enfeksiyon,
• Alerjik sonulun hastalıkları,
• Burunda tümör oluşumu.

Tek taraflı tıkanıklıkları önlemek için genel olarak alerjen maddelerden uzak durmak gerekmektedir. Bunun yanında burunda et olması veya deviasyon gibi sağlık sorunlarının hemen tedavi edilmesi tavsiye edilmektedir. Bu tedavilerin büyük bir kısmı cerrahi müdahaleler ile yapılmaktadır.

Gece Burun Tıkanıklığı Nedenleri

Gece burun tıkanıklığı yaşamak son derece rahatsız edici bir durumdur. Rahat uyumanıza engel olacağı gibi nefes alıp vermeyi zorlaştırarak burunda kuruluk, alerjik burun akıntısı ve burun kanaması gibi belirtilere de rastlanabilmektedir. Geceleri burnunda tıkanıklık olan kişiler uyandıkları zaman kendilerini çok yorgun hissederler. Bununla birlikte aralıklı olarak bölünen bir uyku stili oluşur.

Geceleri yaşanan tıkanıklığın nedenleri arasında şunlar yer almaktadır:

• Havanın kuru ve soğuk olması,
• Solunum yolu hastalıklarına sahip olmak,
• Yastık seviyesinin çok alçak olması,
• Burna alınan ağır bir darbe.

Bebeklerde Burun Tıkanıklığı

Bebeklerde burun tıkanıklığı nedenleri arasında en sık burun eti şişmesi görülmektedir. Bunlar doğumsal olabileceği gibi sonradan da gelişebilmektedir. Özellikle yeni doğan bebeklerde burun tıkanıklığı başlıca sebebi, tıp literatüründe adenoid büyümesi olarak adlandırılan geniz eti büyümeleridir. Aynı zamanda bebeklerde görülen burun tıkanıklarının en önemli ikinci nedeni sinüs iltihaplarıdır. BU sağlık sorunu antibiyotik içerikli uzun bir tedavi süreci gerektirmektedir. Bu nedenle bebekler ve çocuklar için önemli bir rahatsızlık olarak değerlendirilmektedir.

Bebeklerde Burun Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

Bu sağlık sorununu gidermek için yapılan tedaviler genellikle nedene yönelik olarak uygulanmaktadır. Örneğin üst solunum yolu hastalıklarından kaynaklı tıkanıklıklar için bu hastalığa yönelik bir tedavi planlanır. Bunun yanında geniz eti büyümesi veya septum deviasyonundan kaynaklı sorunların çözümü için de tedavi olarak cerrahi teknikler uygulanmaktadır. Hafif vakalarda genellikle uzman hekim tarafından reçete edilen sprey ve diğer ilaçlar uygulanarak sorun giderilmektedir.

Bunların yanında bebeklerin burun tıkanıklığı şikayetinin gidermek için en sık tercih edilen yöntem göğüs balsamı kullanılmasıdır. Bununla birlikte bebeklerin burnunu temizleme uygulamaları da yapılabilir. Göğüs balsamları doğal bileşenlerle hazırlanmış, cildi yumuşak tutarak dışarı çıkardığı kokularla nefes almayı kolaylaştırmaktadır. Zararsız olduğu bilinen bu uygulama genellikle gece saatlerinde veya bebeklerin uyuyacakları diğer saatlerde uygulanır.

Bebeğin odasındaki havanın nem derecesi de çok önemlidir. Kuru bir hava nefes almayı zorlaştıracağından, evde kullanılmak üzere tasarlanmış soğuk buhar cihazları ile odanın havası nemlendirilebilir. Bu sayede nemli hava sinüsleri yumuşak tutar ve rahat nefes almak için uygun ortamı sağlar.

Çocuklarda Burun Tıkanması

Çocuklarda burun tıkanıklığı en sık görülen sağlı sorunlarından birisidir. Bu sorunun sık görülme nedenlerinden birisi ise çocukların yetişkinlere oranla daha fazla üst solunum yolu hastalılarına yakalanmasıdır. Aynı zamanda nezle gibi rahatsızlıklara da yatkın olan çocuk bireylerde alerjik burun tıkanıklığı yaşanması kaçınılmaz olmaktadır. Genellikle burnu ikiye ayıran kıkırdak kemiğin eğri olması veya tam gelişmemiş olması, bademciklerin büyümesi vb. gibi faktörler bu sağlık sorununun gelişmesine neden olabilmektedir.

Tuzlu su ile burun kanallarının temizliği, buhar banyosu ve oda havasının nemli olmasını sağlamaya yönelik uygulamalar rahatlatıcı bir etki yaratmaktadır. Bununla birlikte uzman bir hekimin reçete edeceği ilaçların kullanılması, evde uygulanacak basit yöntemlerden çok daha etkili olmaktadır.

Hamilelikte Burun Tıkanıklığı

Tıp literatüründe gebelik riniti olarak geçen burun tıkanıklıkları hamlelik döneminde sık yaşanan bir sağlık sorunudur. Çok erken dönemde başlayan ve uzun süre devam eden bu sağlı probleminin nedenleri arasında genel olarak şunlar yer almaktadır:

• Alerjik rahatsızlıklar,
• Grip,
• Nezle,
• Soğuk alma,
• Septum deviasyonu,
• Diğer solunum yolu hastalıkları,
• Östrojen hormonunu artması.

Gebeliğin ikinci ayında başlayan burun tıkanıklığı uzun süre devam etmektedir. En önemli nedenlerden birisi ise vücutta yaşanan hormonal değişimlerdir. Tüm gebelik dönemini kapsayan ve ara ara şiddetlenen burun tıkanıklıkları doğumun ardından hemen geçmektedir. Bu süreçte tıkanıklığı giderecek farklı uygulamalar yapılabilir. Ancak tüm uygulamaların doktor tarafından tavsiye edilmiş olması gerekmektedir.

Burun Tıkanıklığı Tanısı

Normalde rahatlıkla işleyen enfes alıp verme süreci, burun tıkanıklıklarında sekteye uğramaktadır. Günlük yaşamı büyük ölçüde olumsuz etkileyen bu sağlık sorunu için tanılama süreci, uzman bir hekim tarafından yapılan detaylı fizik muayene ile başlamaktadır. Genellikle kesin tanı için fizik muayene yeterli olmaktadır. Ancak bazı durumlarda enfeksiyon varlığını saptamak ve vücuttaki vitamin vb. gibi değerleri belirlemek için kan testleri yapılmaktadır. Bununla birlikte burundan alınan sekresyon örnekleri ile solunum sistemi hastalıklarına neden olan bakterilerin vücutta üreyip üremediği test edilir. Fizik muayene ve detaylı klinik testlerin ardından burun tıkanıklığına neden olan hastalıklar teşhis edilerek, uygun tedavi hekim tarafından planlanır.

Burun Tıkanıklığı Nasıl Geçer?

Bu sağlık sorunun tedavisi neden yönelik olarak uygulanmaktadır. Bununla birlikte enfeksiyonel bir hastalığa bağlı olarak gelişen şikayetlerin giderilmesi antibiyotik tedavisi ile birlikte rahatlatıcı spreyler de reçete edilir. Aynı zamanda bol sıvı tüketimi ve sağlıklı beslenme düzeninin sağlanması da gerekmektedir. Deviasyon veya geniz eti sorunları için ise burun ameliyatı yöntemleri uygulanmaktadır.

Doktor yazacağı medikal tedavilerin yanında koruyucu bazı uygulamaları önerir. Bunlar genel olarak her gün düzenli yapılan burun bakımı, oda havasının nemli tutulması ve sağlıklı beslenme önerilerini kapsamaktadır. Antibiyotik uygulanan tedaviler ise yaklaşık iki hafta sürebilmektedir. Düzenli uygulanan tedaviler ile hastalığın kısa zamanda iyileşmesi şansı artmaktadır.

 

Sık Sorulan Sorular